به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست معرفی «پنج گانه افول آمریکا» به همت اداره کل کتابخانه‌های عمومی استان تهران و با همکاری انتشارات سروش با بررسی پنج عنوان کتاب «آمریکا تور وداع» نوشته کریس هجز، ترجمه محمدعلی شفیعی؛ «جامعه انحطاط‌زده» نوشته روس دوتات، ترجمه حمیدرضا غلام‌زاده نطنزی؛ «در سایه قرن آمریکایی» نوشته آلفرد مک کوی، ترجمه روح‌الله عبدالملکی؛ «زوال هژمونی ایالات متحده در نیمکره غربی» نوشته توماس اندرواکیف، ترجمه الهه نوری غلامی‌زاده و کتاب «هرگز ناامیدی» نوشته آن کیس و آنگیس دیتون و ترجمه پرناز طالبی چهارشنبه 12 آبان ماه در آستانه سیزدهم آبان‌ماه سالروز تسخیر لانه جاسوسی در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.

در این نشست محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سعید کرمی مدیرعامل انتشارات سروش، محمدعلی شفیعی مترجم کتاب «آمریکا تور وداع»، غلامزاده نطنزی، مترجم، حسن حسینی استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران، علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، معاونان و مدیران کل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و جمعی از مدیران و فعالان فرهنگی استان تهران حضور داشتند.

اسماعیلی در آغاز سخنانش با تشکر از دست‌اندرکاران انتشار کتاب‌هایی پنجگانه افول آمریکا به ویژه دکتر کرمی مدیر انتشارات سروش، مختارپور رئیس نهاد کتابخانه‌ها عنوان کرد: من فکر می‌کنم در سال‌های اخیر یک خیز خوبی در این راه برداشته شده است و مجموعه مراکز مطالعاتی که در این حوزه‌ها نسبت به این مسئله اهتمام خوبی داشته‌اند.

وی در ادامه به حضور خود در مرکز اسناد انقلابی اسلامی اشاره کرد و گفت: طی این سال‌هایی که من در مرکز اسناد انقلاب اسلامی حضور داشتم شاید بیست عنوان بسیار خوب در این حوزه منتشر شده است. این کار که به صورت منسجم و دقیق در انتشارات سروش اتفاق افتاد ادبیات خوبی را به این حوزه اضافه کرده است.

وزیر ارشاد تاکید کرد: ما یک مشکلی داریم این بحث که به توزیع ادبیات تولیدی در این حوزه مربوط می‌شود متاسفانه الان در عموم رشته‌ها به خصوص علوم سیاسی که خود بنده هم افتخار دارم معلم علوم سیاسی در دانشگاه تهران هستم می‌بینم که به شدت دچار یک ادبیات کاملا غلبه پیدا کرده‌ای هستیم که تکان دادن و تغییر آن در محافل علمی و دانشگاهی بسیار سخت است. اساس اینکه این تمدن آمریکایی رو به زوال است را نمی‌توان با قاطعیت بیان کنیم.

وی افزود: این ادبیات در دنیا خیلی قوی‌تر از داخل کشور ماست. طی این دو دهه کسانی مثل آقای زرشناس نشریه‌ای به نام غرب‌شناسی تاسیس و مجموعه مقالاتی در این حوزه را منتشر کردند. الان با نهادهای علمی که در اختیار داریم هر چند شرایط در حال بهبود است ولی به هر حال در مقابل پدیده‌ای که در فضای دانشگاهی ما رسوب کرده این تفکر یک تفکر نوینی است و این امر نیازمند یک کار دانشگاهی و علمی است که بتوانیم این مغفولیتی را که داریم جابه جا کنیم.

یعنی کسی که از افول آمریکا صحبت کرد نباید تصور شود که از ادبیات رسمی سیاسی صحبت می‌کند باید تاکید شود که از واقعیت‌هایی صحبت می‌شود که در داخل آمریکا در حال رخ دادن است. من امیدوارم که با کارها و کتاب‌هایی این‌چنینی این امر بسط پیدا کند.

اسماعیلی درباره تغییر نگاه در جامعه عنوان کرد: این چنین کتاب‌ها و اقداماتی باید به تغییر نگاه فرهنگی در جامعه منجر شود و این مسئله‌ای که چهل سال درگیر آن هستیم یعنی دوگانه‌ای که در مدیریت کشور یا باید فقط نگاه به داخل یا بیرون باشد. در این نگاه بیشتر کم و کاستی‌ها را به قدری می‌بیند که مجبور به اتکایی به بیرون هستیم در این فضا با تکیه بر بودجه دولتی و مراکز تحقیقی ادبیاتی تولید شده است که توصیه‌اش به پیوستن به نظم آمریکایی حاکم بر دنیا بوده است.



وزیر ارشاد گفت: مرتب توصیه شده که باید واقعیت را بپذیرید واقعیت در نظر آن‌ها چه هست؟ واقعیت غلبه این نظم و تمدن آمریکایی بر تفکر آنها است و عنوان می‌کنند که هر کس می‌خواهد موفق شود ناگزیر است که از این مسیر باید عبور کند. مباحث مربوط به مکتب نوسازی 70 سال است که به برنامه‌های توسعه و برنامه بودجه غلبه دارد همین است و به هم زدن این تفکر حاکم کار دشواری است.

وی در ادامه عنوان کرد: روایت‌هایی که از وضعیت امروز آمریکا توسط این کتاب‌ها بخشی از آن بیان می‌شود نشان می‌دهد که چه میزان مشکلات در بخش‌های مختلف وجود دارد که مهمترین آن مسئله قومیتی است که در حال آسیب زدن به یکپارچگی در آمریکا است. ما نیاز داریم این مباحث را جلو ببریم و حمایت کنیم. اگر الان بتوانیم این مباحث را در فضای دانشگاهی جا بیندازیم می‌توانیم امیدوار باشیم که از این مرحله عبور کرده‌ایم.

وزیر ارشاد به نگاه امام خمینی(ره) در این‌باره اشاره کرد و گفت: امام عزیز ما با همین فکر و ایده شالوده شکنانه این مسیر را برای ما باز کردند. ما در آستانه 13 آبان هستیم به همین جهت این برنامه می‌تواند پیوند بخورد با مسیر پر فراز و نشیبی که انقلاب اسلامی ما طی کرده است. امام خمینی در 13 آبان 1343 به واسطه سخنرانی 4 آبان او در اعتراض به طرح مصونیت اتباع امریکایی تبعید شدند. 13 آبان 1357 که دانش‌آموزان جلوی دانشگاه تهران آن عظمت را آفریدند و رژیم وابسته به آمریکا آن جنایت را خلق کرد و گام آخر 13 آبان در واقع تسخیر لانه جاسوسی آمریکا بود. قطعا اگر آن روز بساط سفارت آمریکا توسط دانشجویان جمع نمی‌شد انقلاب اسلامی دچار مشکلات جدی می‌شد.

اسماعیلی در ادامه عنوان کرد: انقلاب اسلامی ایران بیش از آنکه به لحاظ نظامی با آمریکا درگیر باشد به لحاظ فکری و فرهنگی با آمریکا درگیر است. تقابل انقلاب اسلامی و نهضت امام با آمریکا بیش از آنکه سیاسی امنیتی و نظامی باشد یک مقوله فکری و فرهنگی است و انقلاب اسلامی به پشتوانه تمدنی فکری و فرهنگی که دارد امروز در یک ستیز تمدنی است و انشالله این مرحله را به خوبی و با موفقیت و با پیشگامی جریان مومن انقلابی، با دانش و تسلط کامل به مبانی عملی امروز پشت سر خواهد گذاشت.



مختارپور در این‌مراسم با تقدیر از دست اندرکاران برگزاری این برنامه، طی سخنان کوتاهی گفت: از مترجمان و پژوهشگران و انتشارات سروش تشکر می‌کنم که در این طرح تبیینی به نهاد کتابخانه‌ها کمک کردند تا قدمی در مسیر مباحث معرفت‌شناسی سیاسی در کشور برداشته شود. همچنین از حضور دکتر اسماعیلی در این نشست تشکر می‌کنم که نه به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، بلکه به عنوان یک پژوهشگر و کارشناس آگاه و بصیر در حوزه مسائل سیاسی در این مراسم حضور پیدا کردند.



کرمی مدیر عامل انتشارات سروش درباره چگونگی شکل‌گیری این پنج اثر سخنانی ایراد کرد. وی دراین‌باره گفت: این کار حاصل یک کار گروهی و تیمی بوده است که همفکری و مشورت و حمایت‌های جناب مختارپور و یک کارگروه از اساتید دانشگاه تهران، نویسندگان و مترجمان انجام گرفته است. این حرکت بر اساس فرمایشات رهبری درباره راه‌اندازی یک جهاد تبینی مولفه‌های قدرت در داخل و پیرامون شکل گرفته است و همچنین مسئله افول امریکا بسیار مورد توجه رهبری بوده است.

مدیرعامل انتشارات تاکید کرد: این 5 جلد کتاب مربوط به افول آمریکا در یک کارگروه و بین صدها اثر انتخاب شده که طی جلسات مکرر و طولانی انجام گرفته است. انتشارات سروش با حساسیت‌های تمام و با توجه‌ به زیبایی‌های بصری و چاپی، کار چاپ و انتشار این‌کتاب‌ها را انجام داد. برخی از کتاب‌های این‌ مجموعه در‌ کمتر از دو ماه به چاپ دوم رسید.

بخش بعدی این مراسم، برگزاری میزگردی درباره این کتاب‌ها بود. غلامزاده نطنزی کارشناس و مترجم، دکتر حسینی استاد دانشگاه تهران و محمدعلی شفیعی مترجم در این میزدگرد حاضر شدند. هر کدام از این سه تن به بیان دیدگاه‌های خود درباره این کتاب‌ها و نظریه افول آمریکا پرداختند.

نطنزی گفت: مقوله افول امریکا برای کسانی که در این حوزه کار‌ می‌کنند خیلی چیز عجیب و جدیدی نیست. اما در فضای داخلی خیلی شاهد بروز این ماجرا نبوده‌ایم. جای آثار دقیق و به روز در این حوزه خالی بود. ما برای رسیدن به این مجموعه کتاب‌ها، کتاب‌های متعددی را بررسی کردیم و به این چند جلد رسیدیم. خیلی تاکید داشتیم که کتاب‌هایی که انتخاب می‌کنیم جدید باشند؛ این پنج جلد کتاب در بازه زمانیِ سال 2017 تا 2020 منتشر شده‌اند. از طرفی هم می‌خواستیم که نویسندگان این کتاب‌ها امریکایی باشند.

وی ادامه داد از این پنج کتاب، دو کتاب، نگاه تاریخی به آمریکای افول زده دارند. یکی از کتاب‌ها به تاثیر اقتصاد سرمایه‌داری روی مردم آمریکا پرداخته است. مردم در این اقتصاد به داروها و الکل پناه برده‌اند. یکی دیگر از این کتاب‌ها، بحث تزلزل خانواده و رکود فرهنگی و فناوری در آمریکا را بررسی کرده است. کتاب پنجم هم به حیاط خلوت امریکا در قاره آمریکای جنوبی پرداخته است.

محمدعلی شفیعی نیز گفت: کتاب «امریکا تور وداع» به مقایسه مورد به مورد امپراتوری روم با آمریکا پرداخته است. مصادیق بین امپراتوری روم و آمریکا را برمی‌شمارد و می‌گوید که همان گام‌های امپراتوری روم که موجب سقوط این امپراتوری شد آمریکا در حال برداشتن همان گام‌ها است.



حسینی استاد دانشگاه تهران و آمریکاشناس گفت: من 22 سال در آمریکا زندگی کرده‌ام. بعد از برگشتن به ایران، هر سال با هزینه شخصی خودم به آمریکا رفتم و نقاط مختلفی را بازدید می‌کردم. تا چند سال پیش که دستگیر و بازجویی شدم و دیگر اجازه ورود به آمریکا به من داده نشد. شاید قدیمی‌ترین شخص در کشور باشم که در زمینه مطالعات آمریکا کار کرده‌ام.

وی ادامه داد: راه شناخت ایالت متحده آمریکا شناخت یک مجموعه واحد نیست. یک آمریکا وجود ندارد، بلکه آمریکاهای مختلفی وجود دارد؛ بستگی دارد شما روی کدام آمریکا بخواهید متمرکز شوید. آسیب جدی شناخت آمریکا در کشور ما این است که از منظر آسیب‌شناسی وارد شناخت آمریکا می‌‌شوند. توصیه من این است که هرگز سعی نکنید که آمریکا را از طریق فیلم‌ها یا رسانه‌ها بشناسید. آمریکا را از طریق تصاویری که به ذهن القا می‌شود، نباید شناخت.

این استاد دانشگاه گفت: پیشنهادم این است که فراتر از بحث آمریکاشناسی یک مدل شناخت آمریکا را شروع کنیم. نگاه ما نگاه به دولت نیست؛ به ملت و به اقوام است. قوی‌ترین جامعه مذهبی در غرب متعلق به امریکاست.  اقوام و ادیانی که در امریکا هستند پاشنه آشیل این کشور هستند که در طول چند دهه آینده امریکا را از درون دچار فروپاشی می‌کنند. آمریکا شناسی دشمن‌شناسی است اما روش آمریکا شناسی از راه آسیب‌شناسی میسر نیست.