به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ خرداد ماه سال ۱۳۹۳ علیرضا مختارپور، با حکم علی جنتی، وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی (دولت یازدهم)، دبیرکل نهاد‌کتابخانه‌های عمومی کشور شد. انتصابی که با برکناری محمدحسین ملک احمدی که کمتر از سه ماه سکان دار این نهاد فرهنگی بود، همراه شد. مختارپور پس از گذشت نزدیک به 4 سال در سمت دبیر کلی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، بار دیگر حکم دبیر کلی وی به دست سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (دولت دوازدهم) تمدید شد.

مختار پور در دوره مدیریت خود در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در زمینه‌های عمرانی، فرهنگی، ترویجی و خدمات کتابخانه‌ای، امور مشارکت‌ها و فعالیت اجتماعی کتابخانه‌ها و ارتقا پژوهش و نوآوری در کتابخانه‌ها اقداماتی را انجام داد. این گزارش تلاش می‌کند عملکرد دبیر کل پیشین نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را در بخش تاسیس و بازسازی و شاداب‌سازی کتابخانه‌های کشور  رصد کند. محتوای این گزارش را دبیر کل پیشین نهاد کتابخانه‌های عمومی  کشور در قالب پی‌دی‌اف در اختیار ایبنا قرار داده است و مربوط به گزاش عملکرد او در حوزه‌های مختلف در این هفت سال است.  

 افزایش 18 درصدی فضای کتابخانه‌های عمومی 
 شاخص زيربناي كتابخانه‌هاي عمومي نهادي دربازۀ زمانی 1392 تا چهارماهه 1400 از 1008921مترمربع به حدود 1191400 مترمربع رسيده  است. یعنی مساحت کتابخانه‌ها در این سال ها به بيش از 180000 متر مربع رسیده است و 18 درصد به فضاي كتابخانه‌هاي عمومي کشور  در این مدت افزوده شده است. 

رشد کتابخانه‌های خودگردان و سالن‌های مطالعه
تعداد کتابخانه‌های خودگردان و سالن‌های مطالعه از ۲۴ باب در سال ۹۲ به ۶۹ باب در چهار ماه نخست امسال رسیده است که در این زمینه با رشد 187 درصدی روبه‌رو بودیم. از تعداد کل کتابخانه‌های عمومی کشور که تحت پوشش نهاد هستند؛ 74 درصد كتابخانه نهادي، 24 درصد مشاركتي و حدود 2 درصد خودگردان و سالن‌هاي مطالعه‌اند.

کاهش تعداد کتابخانه های مشارکتی
در طول مدیریت مختارپور، کتابخانه‌های مشارکتی با توجه با افزایش بی‌سابقۀ قیمت زمین و ساختمان در سال‌های اخیر و انگیزۀ اشخاص درخصوص ایجاد کتابخانه‌های مشارکتی بسیار کمرنگ شد و در نتیجه، آمار کتابخانه‌های در مشارکتی در این دوره کاهش داشت. کتابخانه‌های مشارکتی از 960 باب در سال 92 به 867 باب در چهار ماه نخست امسال رسید که این آمار با رشد منفی 9.7 درصدی در این دوران همراه بود. 

یکی از فاکتورهای مهمی که کتابخانه‌‌ها باید داشته باشند، فضای مناسب و استاندارد است.بر اين اساس، با بازطراحي و فضاسازي مجدد، زمينه استفاده بهينه از فضاهاي داخلی  برخی کتابخانه‌ها آغاز و فراهم شد. در سال 1399 تعداد 60 باب كتابخانه با توجه به نيازهاي محيطي و نيز نوع خدمات مد نظر، باز طراحي و به روز‌رسانی شدند. کتابخانه‌های باباطاهر همدان و پارک شهر تهران از جمله کتابخانه‌هایی بودند که در دوره مدیریت مختارپور بازسازی شدند. 

معرفی وشناسایی کتابخانه‌های در معرض خطر
 دراین هفت سال؛ 19 کتابخانه با مساحت 5545 متر مربع جزء كتابخانه‌هاي در معرض خطر طبقه‌بندی شدند که طی بازدید‌ها مشخص شد برخی کتابخانه‌های تحت مالکیت نهاد دچار آسيب‌هايي شده‌اند و برخي ديگر به دليل قدمت، قابل استفاده نیستند ،به همین دلیل نهاد کتابخانه‌های عمومی نسبت به جايگزيني يا مقاوم‌سازي اين كتابخانه‌ها اقدام کرد.

در طی این بازدیدها؛ 11 کتابخانه با 8100 مترمربع که در معرض خطر شناخته شدند و در بافت فرسوده  قرار داشتند؛ مورد مقاوم‌سازي و بهسازي قرار گرفتند و  27 کتابخانه  با مساحت11349  در معرض خطر در بافت فرسوده هم در لیست معرفی برای جایگزین یا مقاوم‌سازی قرار گرفتند. همچنین چهار باب كتابخانه با مساحت 1702 متر مربع در معرض خطر که در بافت فرسوده بودند؛ پس ازبازدیدهای عمرانی تعطیل شدند.

 افزایش آمار 23 درصدی کتابخانه‌های عمومی
یکی از فعالیت‌هایی که در این هفت‌سال با جدیت دنبال شد،ساخت و توسعۀ کتابخانه‌ها بود. باوجود محدودیت‌ها و تنگناهای اعتباری در طول این هفت‌سال  توسعه فضای کتابخانه‌ها نه تنها متوقف نشد بلکه در این دورۀ مدیریتی، با صرفه‌جویی و مدیریت هزینه‌ها، شاهد افتتاح 501 باب کتابخانۀ عمومی در سراسر کشور بودیم که آمار کتابخانه‌های عمومی را به میزان 23 درصد افزایش داد.

افتتاح 501 باب کتابخانه عمومی در سراسر کشور از سال 92 تاکنون
تعداد کتابخانۀ عمومی نهادی در این دوره از 2163 باب در پایان سال 1392 به 2664 باب در چهارماهه ابتداي امسال رسیده است یعنی به 2664 باب  در چهار ماه نخست امسال رسید.یعنی در مجموع 501 باب کتابخانه به کل کتابخانه‌های عمومی در این هفت سال افزوده شده و در مجموع تعداد کتابخانه‌های عمومی  23 درصد رشد داشته است.

نیاز به 1100 میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل 303 پروژه 
در حال حاضر، پروژه‌هاي در دست ساخت نهاد در حدود 303 پروژه است كه برای تكميل آن‌ها در حدود 1100 ميليارد تومان بودجه مورد نياز است. در صورت تكميل اين پروژه‌ها، 398.325 مترمربع به مساحت كتابخانه‌هاي كشور افزوده خواهد شد. اکنون از تعداد 303 پروژۀ موجود در كشور، 88 پروژه مستقيما توسط نهاد در حال اجراست و مابقي پروژه‌ها یعنی215 پروژه دیگر توسط ساير ارگان‌هاي دیگر كشور در حال ساخت هستند و تنها نظارت بر این پروژه‌ها را نهاد برعهده دارد.

 ايجاد كتابخانۀ مركزي در مراكز شهرستان‌ها یکی از تكاليف مهم در برنامه چهارم توسعه است.از سال 1393 تا تابستان 1400 تعداد 500 باب کتابخانه عمومی در اقصی نقاط شهری و روستایی کشور ایجاد شده است. در حال حاضر 12 مركز شهرستان داراي كتابخانه مركزي هستند و تعدادي كتابخانه مركزی در شهرستان‌های مختلف هم در دست احداث قرار دارد. از سال 1393 تا تابستان 1400 کتابخانه‌های خلیج فارس بوشهر و کتابخانه مرکزی شیروان به بهره‌برداری رسید و كتابخانه مركزي اسفراين درآستانه افتتاح است. در ادامه به بحث کتابخانه‌های افتتاح شده، در دست احداث و کتابخانه‌هایی که احداث آن ها متوقف شده است، می‌پردازیم.

افتتاح کتابخانه مرکزی یزد در سال 99 بعد از 25 سال انتظار
عظیم‌ترین پروژه فرهنگی استان یزد، کتابخانه مرکزی این استان بود که پس از 25 سال انتظار، در اسفند 1399 افتتاح و مورد بهره‌برداري قرار گرفت. کتابخانه‌ای با زیربنای 1195 مترمربع با اعتبار کلی 443000  میلیون ریال و 222000  میلیون ریال اعتبار که از سوی نهاد کتابخانه‌ها در سال 99 تاسیس شد. کتابخانه مرکزی یزد به لحاظ معماری دارای یک طراحی مدرن و همسو با معماری سنتی شهر یزد دارد و در ۵ طبقه ساخته شده است. کتابخانه  مرکزی یزد دارای بخش‌های نشریات و مجلات، سالن مطالعه برادران و خواهران، سایت دیداری و شنیداری و کلاس‌های آموزشی، بخش نابینایان، بخش ناشنوایان، راهروی استان‌شناسی، بخش کودک، سالن کنفرانس و بخش فناوری اطلاعات ،گالری است. همچنین این کتابخانه دارای بخش‌های نسخ خطی، اتاق‌های محققان خواهران و برادران، بخش‌های مطالعه VIP خواهران و برادران است.

افتتاح کتابخانه مرکزی امام خمینی(ره) مشهد بعد از 23 سال
کتابخانه مرکزی امام خمینی(ره)  مشهد با اعتبار600 میلیون ریال سال 97 به نهاد تحویل شد و با هزینه‌ای بالغ بر 557000 میلیون ریال در همان سال افتتاح شد. ساخت  این کتابخانه به دلایل مختلف ۲۳ سال طول کشیده بود که با ورود نهاد برای تکمیل آن، در چهلمین سالگرد پیروی انقلاب اسلامی به بهره‌برداری رسید.

این کتابخانه بزرگترین بنای فرهنگی مشهد و یکی از مهم‌ترین پروژه‌های فرهنگی کشور است که در آن بیش از ۴۰ خدمت ازجمله ارائه خدمات به گروه‌های خاص جامعه در نظر گرفته شده است.از جمله خدماتی که در این کتابخانه ارایه می شود می ‌توان به تامین منابع بریل، گویا و خاص نابینایان، اختصاص فضایی مستقل به بخش ناشنوایان در مجاورت مخزن اصلی، ایجاد فضایی برای سازماندهی و گردآوری منابع خاص نوسوادان و سوادآموزان، خدمات ارسال منابع مورد نیاز افرادی که قادر به حضور فیزیکی در کتابخانه نیستند مانند سالمندان و معلولان اشاره کرد.

کتابخانه مرکزی ایلام بعد از 16 سال افتتاح شد
ساخت كتابخانۀ مركزي ايلام با زیربنای 5710 متر مربع از سال 1380 توسط وزارت راه و شهرسازي آغاز شد. به دليل عدم تامين اعتبار كافي، ساخت آن تا سال 1396 ادامه داشت. با توجه به مراحل پایانی ساخت این کتابخانه؛ نهاد طی بازدیدی که از این کتابخانه در سال 96 انجام داد،  نسبت به انجام برآورد هزینه و رفع نواقص این کتابخانه اقدام کرد و با  تخصیص هزينه‌ای در حدود 450 ميليون تومان نسبت به رفع نواقص و خريد انشعابات كتابخانه اقدام کرد وساخت كتابخانه را در همان سال تمام کرد و کتابخانه مرکزی ایلام در سال 96 مورد بهره‌برداري قرار گرفت.

افزایش بنای کتابخانه مرکزی تبریز توسط خیران
کتابخانه مرکزی تبریز با توجه به افزايش جمعيت مراجعه‌كننده و خدمت‌گيرنده؛ نیاز به توسعه و افزایش بنا داشت. این کتابخانه با زیربنای 3000 هزار متر مربع  در سال 99 و پس از تامين اعتبار از سوی خيران و رفع نواقص ساختمان  مجوز افتتاح و بهره‌برداري گرفت.
 
افتتاح کتابخانه مرکزی بجنورد در سال 97
  در استان خراسان شمالي کتابخانه مرکزی وجود نداشت،بر همین اساس تكميل كتابخانه مرکزی این استان در دستور كار قرار گرفت و طي پيگيري‌هاي صورت‌گرفته، بودجه‌هاي مورد نياز براي اين كتابخانه تخصيص يافت. نهايتا در سال 1397 با هزينه 150 ميليون تومان از جانب نهاد  این کتابخانه با زیربنای 4025 جهت رفع نواقص ساختمان، كتابخانه تكميل و به بهره‌برداري رسید. بازطراحي و استانداردسازي كتابخانه‌هاي مركزي استان‌ها یکی دیگر از برنامه‌هایی بود که در طول این هفت سال  در حوزه کتابخانه‌ها انجام شد. 

پیگیری افتتاح کتابخانه مرکزی اراک با 53 درصد پیشرفت فیزیکی
كتابخانه مركزي اراك با مساحت 18500 متر مربع با سازۀ بتني در 7 طبقه از سال 1386 شروع به كار كرد.  برای احداث این کتابخانه تاکنون  190000 میلیون ریال  از محل اعتبارات استانی هزینه شده است. کتابخانه  مرکزی اراک تا تابستان امسال، 53  درصد پیشرفت فیزیکی داشته و اکنون در حال تکمیل است. با توجه به اين‌كه نقشه‌هاي معماري اين كتابخانه مطابق با استانداردهاي ساخت كتابخانه طراحي نشده بود طي بازديدهاي صورت گرفته از محل ساختمان، بازطراحي معماري اين ساختمان‌ها انجام و به مجري  طرح وزارت راه و شهرسازي ابلاغ شد. نهاد در حال پيگيري برای تكميل اين ساختمان است.

بازطراحی کتابخانه مرکزی کرمان با اعتبار 250 میلیون تومان
كتابخانۀ مركزي كرمان با مساحت 5200  متر مربع كه در سال 1370 در اختيار نهاد قرار گرفته است. اين كتابخانه به دليل طراحي نامناسب داخلي نياز به بازطراحي داشت که طی بازديد آن، طراحي مجدد نقشه‌هاي معماري كتابخانه صورت گرفت و در سال 1398 با هزينه‌ای در حدود 250 ميليون تومان تغييرات معماري در اين كتابخانه انجام شد.

اضافه شدن سالن مطالعه انفرادی و نمازخانه به کتابخانه مرکزی اردبیل
كتابخانۀ مركزي اردبيل در سال 1387 با متراژ 8647 متر مربع و در چهار طبقه  افتتاح و بهره‌برداري شد. با توجه به نياز اين كتابخانه به بخش‌هاي نمازخانه و سالن مطالعه انفرادي، تغييرات مورد نياز برای ايجاد اين بخش‌ها انجام شد و برای ایجاد این بخش‌ها در حدود 300 ميليون تومان هزينه شد.

بازطراحی کتابخانه مرکزی ارومیه و افزایش مساحت زیربنایی آن
كتابخانۀ مركزي اروميه با زير بناي 8500 متر مربع در سال 1388 افتتاح و مورد بهره‌برداري قرار گرفت. با توجه به نياز اين كتابخانه به افزايش مساحت بخش‌هاي كودك، نوجوانان و ايجاد گالري، تغييرات معماري و بازطراحي، در سال 1400 برآورد اوليۀ اجراي اين تغييرات انجام و پيمانكار اجراي كار مشخص شد. عمليات اجرايي تغييرات این کتابخانه در تابستان امسال اجرایی شد. برای این تاسیس این کتابخانه   تاکنون 450000 میلیون ریال هزینه شده است.

افتتاح کتابخانه مرکزی قم پس از تغییرات و رفع نواقص
كتابخانۀ مركزي قم از سال 1393 توسط اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان شروع به كار كرد. این کتابخانه 3400 متر مربع  مساحت دارد و تاکنون 50000 میلیون ریال برای ساخت این کتابخانه هزینه شده است. با توجه به اين‌كه كار ساخت كتابخانه در مراحل پاياني اجراي كار است، نهاد از این كتابخانه بازديد کرد و فضاهاي معماري كتابخانه مجدد بازطراحي شدند و نقشه‌هاي جديد و تغييرات مورد نياز برآورد شد .پس از انجام تغييرات و رفع نواقص، كتابخانه مرکزی قم آماده افتتاح و بهره برداري خواهد بود.

 افتتاح کتابخانه مرکزی سنندج  بعد از بازطراحی نقشه ساختمان
با توجه به نياز استان كردستان به كتابخانۀ مركزي،و پيگيري‌هاي انجام شده استانی، ساختماني به نهاد معرفي شد و طي بازديد، كليات ساختمان مورد تاييد قرار گرفت؛ اما ساختمان نياز به بازطراحي معماري داشت. نقشه‌هاي ساختمان پس از تحويل، مورد بازنگري قرار گرفت و برآورد هزینه برای انجام تغييرات انجام شد و تغييرات مورد نظر با نظارت نهاد  اکنون در مراحل پاياني و انجام است. این کتابخانه در 3600 مترمربع در شش طبقه  پس از انجام تغييرات مورد بهره‌برداري قرار خواهد گرفت.

نوسازی کتابخانه شهید دستغیب شیراز
نهاد به‌منظور بهسازي و بهبود شرايط فيزيكي و ارتقاء سطح كيفي و خدماتي كتابخانۀ شهيد آيت الله دستغيب شهر شيراز  با مساحت 1746 متر مربع  در سال 98 نسبت به انجام بررسي‌هاي فني و طراحي نقشه‌هاي اصلاحی سازه، تاسيسات برقي و مكانيكي و همچنین برآورد ريالي برای انجام بازطراحي كتابخانه، اقدام کرد. پس از برگزاري مناقصۀ عمومي و انتخاب پيمانكار مربوطه، عمليات اجراي كار آغاز شد؛ اما به‌علت مشكلات  مالي ناشي از تورم و افزايش قيمت‌ها، پيمانكار حاضر به انجام ادامه كار نشد و قرارداد در سال 1399 براساس مادۀ 48 شرايط عمومي پيمانکار فسخ شد. نهاد به‌منظور انتخاب مجدد پيمانكار برای انجام تعميرات، نقشه‌ها و برآورد را در سال 1400 به‌روزساني کرد. پس از تهيۀ اسناد مناقصه، اقدامات الزم برای برگزاري مناقصه عمومي انجام خواهد شد.
 
مقاوم‌سازی کتابخانه پارک شهر
كتابخانۀ  مرکزی پارك‌شهر تهران سال 1341 مورد بهره‌برداري قرار گرفت و با توجه به  قدمت ساختمان، مقاوم‌سازي ويژۀ این کتابخانه در سال 1395 در دستور كار نهاد  کتابخانه‌های عمومی کشور قرار گرفت. عمليات اجرايي مقاوم سازي ساختمان طي دو مرحله انجام شد و كتابخانه در سال 1398 مورد بهره‌برداري مجدد قرار گرفت. برای مقاوم‌سازي ساختمان اين كتابخانه، در حدود 15 ميليارد تومان بودجه هزينه شده است. این کتابخانه 2830 متر مربع مساحت دارد. 
 
کتابخانه مرکزی زاهدان بودجه‌ای برای ادامه ساخت ندارد
 كتابخانه مركزي استاندارد زاهدان در سيستان و بلوچستان از سال 1397 طي پيگيري‌هاي صورت‌گرفته با زيربناي 4496 متر مربع و در زميني به مساحت 2172 متر مربع و در 4 طبقه با سازۀ فلزي شروع به كار كرد اما دستگاه‌های ذيربط در استان  تاکنون بودجۀ كافي برای ادامۀ كار این پروژه را در اختيار نهاد كه مجري پروژه است، قرار نداده‌است. بر همین اساس، كليۀ بودجۀ تخصيص يافته برای احداث این کتابخانه تاكنون صرف خاكبرداري، تسطيح و اجراي «بتن مگر» ساختمان شده است. برای از سرگیری احداث این کتابخانه نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور مذاكراتي را با بنياد بركت برای تخصيص بودجه داشته است.

 کتابخانه مرکزی قزوین در انتظار مناقصه 
با توجه به نداشتن كتابخانۀ مركزي در استان قزوين، اقدامات لازم برای ديواركشي زميني كه پيش از اين در اختيار نهاد قرار گرفته بود انجام شد. عمليات اجرايي ديواركشي این زمين در تابستان 1400 انجام شد و اکنون در مراحل پاياني است. همچنين اخذ مشاور طرح برای تنظيم طرح توجيهي و اقتصادي و ورود بخش خصوصي به ساخت این كتابخانه در دستور كار قرار گرفت و در تلاش هستیم که مراحل قانوني برگزاري مناقصه انجام شود.

 کتابخانه مرکزی کرمانشاه در انتظار 32 میلیارد تومان
كتابخانۀ مركزي كرمانشاه از سال 1386 با زيربناي 10430 متر مربع در زميني به مساحت 4000 متر مربع در 5 طبقه با سازۀ بتني توسط وزارت راه و شهرسازي شروع به كار كرد و در تابستان 1400 با  وجود پيشرفت فيزيكي 60 درصدی در مرحله اجراي نازك‌كاري؛ به دليل عدم تامين اعتبار اکنون متوقف شده است. اعتبارات هزينه شده تاکنون براي ساخت اين پروژه مبلغي در حدود 79000 ميليون ريال  معادل هفت ميليارد و نهصد ميليون تومان است که از محل اعتبارات تملك و توازن هزینه شده است. اکنون برای تكميل این کتابخانه، اعتباري در حدود  32 ميليارد تومان مورد نياز است .

 کتابخانه بندرعباس در انتظار19 میلیاردتومان اعتبار
كتابخانۀ مركزي بندرعباس از سال 1387 با زيربناي 7000 متر مربع در زميني به مساحت 4800 متر مربع در 5 طبقه با سازۀ بتني توسط وزارت راه و شهرسازي شروع به كار كرد و در تابستان 1400 با پيشرفت فيزيكي در حدود 60 درصد در مرحلۀ اجراي نازك كاري قرار دارد.  اعتبارات هزينه شده براي ساخت اين پروژه تاکنون مبلغي در حدود 149000 ميليون ريال، معادل چهارده ميليارد و نهصد ميليون تومان از محل اعتبارات تملك بوده و جهت تكميل آن، اعتباري در حدود 196000 ميليون ريال معادل نوزده ميليارد و ششصد ميليون تومان مورد نياز است.
 
 افتتاح کتابخانه استاندارد خلیج فارس بوشهر در سال 98
ساخت کتابخانه خلیج فارس بوشهر در زمینی به مساحت ۲۴۶۸ مترمربع، با زیربنای ۲۰۷۵ مترمربع از سال 1390 آغاز شد و در شهریور 1398 افتتاح شد. این کتابخانه دارای بخش‌های مختلفی از جمله مخزن، سالن‌های مطالعه خواهران و برادران، سالن مطالعه VIP ،سالن اجتماعات، سالن آموزش مبتنی بر وب، سالن جلسات، مرجع و کمک درسی، کودک و نوجوان، کافی نت، نمازخانه و بخش اداری است.

افتتاح کتابخانه مرکزی شیروان در فروردین امسال
کتابخانه مرکزی شیروان با 2750 مترمربع زیربنا در خراسان شمالی در زمینی به مساحت ۲۵۰۰ متر مربع، با زیربنای ۲۷۵۰ مترمربع در 3 طبقه از سال ۱۳۹۰ آغاز شد و سرانجام در فروردین 1400 به بهره‌برداری رسید. این کتابخانه شامل بخش‌هایی چون مخزن اصلی، آمفی تئاتر، پژوهش‌سرا، سالن‌های مطالعه، بخش نشریات، اتاق کنفرانس، بخش مرجع، نابینایان و کودکان است. همچنین كتابخانه مركزي اسفراين با 2200 مترمربع زيربنا در خراسان شمالي نیز در آستانه بهره‌برداری قرار دارد. 

بررسی سیاست نهاد در ایجاد کتابخانه‌های سیار
سیاست نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، ایجاد کتابخانه در روستاهایی است که حداقل 2500 نفر جمعیت داشته باشند يا  این روستا‌ها مركزيت ارائه خدمات براي جمعيت مذكور را داشته باشند. از آنجا که راه‌اندازی کتابخانه در تمامی نقاط روستایی کشور  که حدود 60 هزار روستا است؛ ممکن نیست، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با راه‌اندازی کتابخانه‌های سیار، دسترسی جمعیت چندین روستا با فاصله‌های مختلف را به خدمات کتابخانه‌ای فراهم کرده است. از طرف دیگر،بخشی از جمعیت عشایر كشور غیرساکن بوده و به اقتضاي سبک زندگی و نوع فعالیت اقتصادی خود همیشه در حرکت هستند  و بر همین اساس ایجاد کتابخانه سیار راهی کم هزینه‌ برای خدمات‌دهی به مناطق فاقد کتابخانه است. كتابخانه‌هاي سيار  نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از 9 باب در پايان سال 1392 به 33 باب در چهار ماه نخست سال 1400 افزايش پیدا کرده است . هر كتابخانۀ سيار به حدود 10 روستا در هر منطفه خدمات ارائه مي‌دهد كه بيشترين اعضاي آن‌ها را كودكان و نوجوانان تشكيل مي‌دهند.

مدیریت ارائه خدمات کتابخانه های سیار با کتابخانه‌های ثابت تفاوت دارد. طبق چارچوب تعریف‌شده هر کتابخانه سیار با سازوکاری مستقل به یک کتابخانه عمومی به عنوان کتابخانه مادر متصل می‌شود و فضایی اختصاصی در کتابخانه برای آن در نظر گرفته شده است.كتابخانه مادر، محلي براي تأمین كتاب و پارك وسيله نقليه سيار است. اکنون از اتوبوس، مینی‌بوس، کامیونت و وانت  به عنوان کتابخانه سیار استفاده می‌شود. وسایط نقلیه بعد از مناسب‌سازی و تجهیز به امکانات کتابخانه‌ها برای ارائه خدمات بكار گرفته می‌شوند. نیروی انسانی بکار گرفته‌شده برای کتابخانه‌های سیار باید دارای دانش کتابداری و تخصص رانندگی با وسایط نقلیه خاص  مانند وانت، ون، مینی‌بوس، اتوبوس باشند. همچنین کتابخانه‌های سیار به موقعیت‌یاب و سیم‌کارت مجهز هستند.