از خود می‌پرسم: خودش است؟ آیا امشب آتش‌سوزی رایشستاگ به خاطر آنچه از دموکراسی ترکیه و کشور من باقی مانده، اتفاق افتاده است؟ در تلویزیون، ده‌ها سرباز در حال سنگربندی و مسدود کردن پل بسفر هستند و بر سر غیرنظامیان مهبوت فریاد می‌کشند بروید خانه‌تان این یک کودتای نظامی است.» این چند سطر از کتاب «چگونه یک کشور را نابود کنیم» نوشته اجه تملکوران با ترجمه شیما سرتاج درباره شیوه حکمرانی رجب طیب اردوغان در ترکیه است که از سوی نشر پیله به چاپ رسیده است.
شاید بهتر است پیش از پرداختن به رجب طیب اردوغان و کاری که کرده یا خواهد کرد، این مهم را در نظر داشته باشیم که کلیت میراث آتاتورک و تشکیل کشوری با نام ترکیه، یک میراث فاشیستی‌ست، آن‌هم با آگاهی به این نکته که سی درصد جمعیت این کشور را کرده تشکیل می‌دهند، یعنی جمعیتی بیش از 20 میلیون نفر! حال، حتی اگر این میراث فاشیستی و بنیان راسیستی آن را هم از بحث‌مان خارج کنیم، باید ببینیم ترکیه اردوغان چه مسیری طی کرده و حال در چه مسیری قرار دارد؟
کتاب «چگونه یک کشور را نابود کنیم: هفت قدم از دموکراسی تا دیکتاتوری» پژوهش جامع «اجه تملکوران» است پیرامون رجب طیب اردوغان و فرم حکمرانی‌اش در ترکیه. نویسنده در این کتاب از آغازین لحظه‌های اردوغان شروع کرده و دستاوردهای بزرگ و غیر قابل انکار او را مو‌به‌مو بررسی می‌کند. اینکه او چه‌طور توانست ترکیه را از کشوری ورشکسته و بی‌دروپیکر به یکی از بهترین اقتصادهای روبه‌رشد جهان تبدیل کند و از آن قدرتی بی‌بدیل در منطقه بسازد.
کتاب پس از عبور از بخش دستاوردها به لحظه‌های اکنون می‌رسد و اشتباهات پی‌درپی پیرمرد ترک را که سودای سلطان عثمانی شدن دارد، برمی‌شمرد. چگونه یک کشور را نابود کنیم به درستی توهماتی که در حین عدول از دموکراسی نیم‌بند ترکیه‌ای سراغ رئیس جمهورش آمده را مطرح می‌کند و نشان می‌دهد که ناتوانی در فهم وضعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، چه‌گونه رهبران یک کشور را از مردمش دور می‌کند، حتی اگر آنها، از ابتدا هم رهبران همه‌ی آن مردم نبوده نباشند!
اینکه چرا و چگونه دموکراسی ترکیه سرانجام توسط یک پوپولیست بی رحم و گروه رو به افزایش طرفدارانش در شب 5 ژوئیه 2016 از بین رفت داستانی طولانی و پیچیده است. هدف این کتاب این نیست که بگویم چگونه دموکراسی مان از بین رفت؛ بلکه تلاش برای عبرت گرفتن از این روند، به نفع کشورهای دیگر است. البته، هر کشور مجموعه شرایط خاص خودش را دارد و بعضی از کشورها به انتخاب خودشان بر این باورند که دموکراسی پخته و سنجیده و نهادهای قدرتمند دولتی، در برابر چنین آشوب‌ها و دشواری‌هایی از آنها محافظت می‌کند، با این حال، شباهت‌های درخوری ملاحظه‌ای بین آنچه در ترکیه تجربه کرده است و آنچه دنیای غرب برای مدت کوتاهی بعد از آغاز تجربه آن داشته بیش از آن است که فراموش شود.
چیزی شبیه به الگویی برای جنون سیاسی وجود دارد که ما نام «خیزش پوپولیسم» را برای آن برمی‌گزینیم و همه ما تا حدی آن را تجربه میکنیم و گرچه بسیاری هنوز نمیتوانند آن را روشن بیان کنند، تعداد فزاینده ای از مردم غرب درک می‌کنند که آنها نیز ممکن است در نهایت طلوع های تاریک مشابهی را تجربه کنند. هدف این کتاب این است که خوانندگان خود را متقاعد کند با جلو زدن فیلم ترسناک، که اخیرا در آن قرار گرفتهاند، انرژی و وقت خود را ذخیره کنند و نیز چگونگی تشخیص الگوهای تکراری پوپولیسم را به آنها ارائه کند تا بلکه نسبت به ما ترکیه آمادگی بهتری برای مواجه با آن داشته باشند.
اجه تملکوران، نویسنده ترک، در سال ۱۹۷۳ به دنیا آمد. در سال ۱۹۹۵ از دانشکده حقوق دانشگاه آنکارا فارغ‌التحصیل شد. او تحصیلات روزنامه‌نگاری خود را در روزنامه جمهوریت در سال ۱۹۹۳ آغاز کرد. او در مورد جنبش زنان، شماره جنوب شرقی در ترکیه و همچنین بازداشت شدگان سیاسی کار می‌کرد. اولین کتاب او، «همه زنان آشفته هستند» در سال ۱۹۹۳ منتشر شد. او توسط دولت آلمان به عنوان «روزنامه‌نگار سال» انتخاب شد و سپس در سال ۱۹۹۳، همان سالی که به‌عنوان روزنامه‌نگار سال انتخاب شد، تحقیقی درباره جنبش زنان در آلمان انجام داد.
اجه به مدت ده سال ستون نویس روزانه یکی از پرطرفدارترین روزنامه های ترکیه و از روزنامه نگاران برنده جایزه است. نگرانی‌های اصلی او که به آنها پرداخته شامل نقدهای امروزی از فرهنگ عامه، نمایش‌های سیاسی، مسائل زنان و سایر هویت‌های رو به فسادِ بشریت است. او با استفاده از اشکال مختلف احساسات‌گرایی نمایشی و طنز سیاه، همراه با سبک پست مدرن خود، فضایی را برای برقراری ارتباطات سنجیده با زندگی روزمره ایجاد می‌کند.
کتاب «چگونه یک کشور را نابود کنیم» نوشته اجه تملکوران ترجمه شیما سرتاج در 500 صفحه از سوی نشر پیله به بهای 16 هزار و 200 تومان به چاپ رسیده است.
نظر شما