به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، جشنواره کتاب سال پاسداران اهل قلم به همت ستاد فرماندهی کل سپاه، همه‌ساله و با مشارکت نویسندگان، پاسداران و اساتید نخبه و بسیجیان اهل قلم سراسر کشور در بخش‌های مختلف ادبیات دفاع مقدس، فرهنگ، سیاست، اجتماع و ... برگزار می‌شود.
 
با توجه به ارتقای سطح کیفی آثار تولیدی در تراز جشنواره، آنچه مسلم است، داوری‌ها با بحث‌های جدی و طولانی همراه بوده و تلاش شده آثار در حیطه ملی دیده شود.

در آستانه برگزاری اختتامیه شانزدهمین دوره جشنواره پاسداران اهل قلم با محسن شاه‌رضایی؛ سرداور گروه ادبیات این جشنواره گفت‌وگویی انجام شد.

درباره اهداف و رویکرد بخش ادبیات جشنواره پاسداران اهل قلم بفرمایید.
از زاویه‌ای که ما با این جشنواره همکاری داریم که بخش ادبیات است، به‌نظر می‌رسد که هم پاسداران انقلاب اسلامی که رشادت‌ها و ایثارگری‌های آن‌ها در حفظ نظام، کشور و انقلاب اسلامی بر کسی پوشیده نیست، نیازمند این هستند که با فضای قلم، نوشتار و گفت‌وگوهای ادبی و نوشتاری آشنا شوند و هم این‌که خانواده‌های آن‌ها لازم است که در این فضا دیده شوند و آثارشان مورد توجه قرار گیرد. این جشنواره در واقع برای پاسخگویی به این نیازها طراحی شده و در حال حاضر نیز شانزدهمین دوره خود را پشت‌سر می‌گذارد و پیش از این نیز در 15 دوره هر سال یک جشنواره برگزار شده است.
 
این جشنواره آمده که بگوید، پاسداران انقلاب اسلامی فقط جنبه نظامی‌گری ندارند و جنبه‌های فرهنگی و هنری آن‌ها هم باید در فضای ملی دیده شود و خوشبخانه هرسال شاهد رشد کیفیت و حتی کمیت آثار بوده‌ایم.



استقبال مخاطبان در بخش ادبیات به چه صورت بوده است؟
بخش ادبیات جشنواره پاسداران اهل قلم را به سه بخش شعر، داستان و زندگی‌نامه و خاطره دسته‌بندی کرده‌ایم و بر اساس آماری که مربوط به بخش ادبیات این جشنواره است که شامل شعر، داستان اعم از داستان کوتاه و بلند، خاطره، زندگی‌نامه‌نویسی و سفرنامه بوده است؛ به‌طور تقریبی بیش از 50 درصد شاهد رشد کمی بوده‌ایم و گرچه به تنهایی رشد کمی نمی‌تواند معیار باشد، اما در کل این رشد اتفاق افتاده و توانسته این توجهات را در جامعه‌ای که پاسداران اهل قلم و خانواده‌های آن‌ها هستند جلب کند.
 
خوشبختانه آثاری که امسال به گروه داوری رسید، در این سه بخش که البته یک بخش ویژه با عنوان حاج قاسم سلیمانی نیز اختصاص یافته؛ یعنی می‌توانیم بگوییم سه بخش اصلی و یک بخش ویژه دارد، از نظر کیفی آثار خوبی را شاهد بودیم، به‌گونه‌ای که داور‌ها گاهی برای انتخاب اثر برگزیده، لازم بود که به بحث بنشینند. شاید سال‌های قبل این‌قدر کار پیچیده نبود و داوری آثار، راحت‌تر پیش می‌رفت، اما کیفیت آثار پایین‌تر بود. امسال کیفیت بالای آثار هم در محتوا و هم در انتخاب سوژه متنوع‌تر شده بود و امیدواریم در دوره‌های بعدی، متنوع‌تر هم بشود. در این دوره فقط به دفاع مقدس پرداخته نشده بود، یعنی در این دوره علاوه بر دفاع مقدس، بحث مدافعان حرم، موضوعات اجتماعی مثل کرونا را نیز داشتیم و تأکید می‌کنیم به نویسندگان که این تنوع، نوآوری و بدعت در انتخاب سوژه‌ها را برای سال‌های آتی دنبال کنند و آثار متنوع‌تری را ارائه کنند.
 
موضوعات جامعه ما، موضوعات گسترده‌ای است که شامل خدمات اجتماعی، کارآفرینان، امنیت‌آوران، دفاع مقدس، محور مقاومت و مباحث دیگر می‌شود که امیدواریم نویسنده‌ها به این موضوعات توجه کنند. از نظر ظاهری نیز کتاب‌ها وضعیت بهتری داشت، جلد کتاب‌ها و انتخاب عناوین مناسب از ویژگی خوب آثار بود و امید است در دوره‌های آتی در این زمینه نیز غنای بیشتری را شاهد باشیم.

انتخاب داوران در این بخش چگونه انجام شد؟
در این سه بخش داوران با تخصص‌های متفاوت داشتیم و برای هربخش، سه داور ویژه آن بخش در نظر گرفته شده بود و در مجموع، 9 داور در بخش ادبیات حضور داشتند که از تجارب و دانش آن‌ها استفاده کردیم. برترین‌ها نیز در هر یک از بخش‌های زندگی‌نامه، خاطره، شعر و داستان، بین 3 تا 4 نفر در هر بخش هستند.
 
برای انتخاب آثار چه ملاک‌هایی را در نظر گرفتید؟
ترکیبی از ظاهر اثر، معنا و محتوا، بدیع‌بودن موضوع و در بخش‌های مستندنگاری، خاطره‌نگاری و زندگینامه‌نویسی؛ صحت اطلاعات، راستی‌آزمایی و اسناد متنوعی که به‌کار گرفته شده و در قسمت‌های داستان و شعر، آرایه‌های ادبی و هنری در محتوا درنظر گرفته شده و در بخش ظاهر نیز بحث‌های مربوط به ظاهرسازی جلد، انتخاب نام، حروف‌چینی و ویراستاری، هرکدام امتیاز خودش را داشت.
 


چشم‌انداز این جشنواره چیست؟ چه برنامه‌ای برای آینده دارید؟ 
به هرحال در همه‌جای دنیا ازجمله کشور ما فستیوال‌ها و جشنواره‌ها فضای رقابتی ایجاد می‌کنند، البته رقابت‌ها باید سالم باشد و لازم است، بحث‌های تربیتی را هم در رقابت‌های فرهنگی ببینیم. به‌ویژه برای نوقلمان که آثار نوقلمان نیز در این دوره به‌خوبی و با دقت مطالعه شد. امید است در دوره‌های بعدی بتوانیم برای نوقلمان بخش ویژه و جایزه ویژه‌ای را درنظر بگیریم، زیرا کار نوقلم با کار فردی که تجربه بیشتری دارد، مقایسه نشود، بهتر است.
 
لذا جشنواره‌ها می‌توانند انگیزه دهند. اگر کتاب‌ها دیده شوند و آثار پس از این‌که انتخاب شدند، مخصوصا کتاب‌هایی که برگزیده می‌شوند به نقد گذاشته شوند و در جلسات نقد با حضور نقادان بررسی و معرفی شوند، در این‌صورت جشنواره می‌تواند به بالندگی برسد. البته هر جشنواره‌ای از آغاز تا پختگی، سال‌ها باید طول بکشد تا مکانیزم‌های داوری آن ارتقاء پیدا کند. در حال حاضر شاهد هستیم که مکانیزم‌های انتخاب آثار، مکانیزم‌های کاملا علمی و مطابق با استانداردهای سایر جشنواره‌های خوب کشور است. بنابراین نظرم در کل مساعد است.
 
ضمن اینکه از شرکت‌کنندگان در جشنواره تشکر می‌کنم که دست به قلم شدند و این دست به قلم شدن، به‌نظر من یک فضیلت است، توصیه می‌کنم به سوژه‌های بدیع بپردازند. سوژه‌ها نیز در اثر مطالعه، دقت و پژوهش به‌دست می‌آید. منظور از مطالعه، صرفا خواندن کتاب نیست، بلکه مطالعه درمورد روند جامعه و مباحثی که در جامعه مطرح می‌شود، مد نظر است. به‌عنوان مثال، موضوعاتی در حوزه کارآفرینی، امیدآفرینی، رسانه‌ها و دشمن‌تراشی‌ها برای انقلاب و نظام می‌تواند موضوعات بدیعی باشد برای این‌که نویسنده‌ها به آن‌ها توجه کنند. همچنین نویسنده‌ها برای نوشتن باید خود را مجهز به مهارت‌های نوشتاری کنند که بخشی از این مهارت‌های نوشتاری شامل ادبیات و تاریخ بخش‌های دیگر شامل دقت‌ها و ظرافت‌های ادبی است که نویسنده‌ها باید خود را مجهز به این ابزار  کنند و البته در کنار همه این‌ها به‌ویژه در بخش خاطره و زندگی‌نامه‌نویسی که گونه‌های ادبی از نوع مستندنگاری هستند، پژوهش و روش تحقیق و متدولوژی را از دست ندهند.