خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- طاهره مهری مالفجانی: دیباچه و راهنمای کتاب ایران زیبا با تمدنی چند هزار ساله و فرهنگ عمیق مردمان آن، شایسته شناخت و دیدن است. ایران با بیش از یک میلیون جاذبه گردشگری جایگاهی ویژه در میراث جهانی دارد و پرداختن به این موضوع در یک کتاب و شاید صدها کتاب نگنجد. کتاب «راهنمای جامع ایرانگردی و گردشگری» مجموعه‌ای گلچین شده از میراث فرهنگی، تاریخی و طبیعی کشور عزیزمان ایران است تا بتواند نقشی در شناخت ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های گردشگری ایران ایفا کند. در این کتاب، ایران زیبا بر اساس دسته‌بندی استانی معرفی شده و گلچینی از جاذبه‌های مختلف تاریخی، فرهنگی و طبیعی در قالب متن و تصویر تشریح شده است. در این کتاب در ابتدای هر استان به معرفی استان و تاریخ و فرهنگ، غذا و صنایع‌دستی پرداخته شده و با نقشه‌ها و عکس‌های مرتبط، نمایی جامع ارائه می‌‌شود. در ادامه در هر استان بر اساس اولویت‌هایی که معرف تاریخ، فرهنگ و طبیعت آن استان باشد، تعداد مناسبی جاذبه گردشگری همراه با موقعیت دسترسی و عکس مناسب از آن تشریح شده است.

این کتاب توسط دکتر اندیشه حقیقت‌نژاد شیرازی، دانش‌آموخته اقتصاد، نویسنده و مولف، مدرس دانشگاهی و فعال گردشگری و دکتر امیر مصطفوی، دانش‌آموخته مدیریت، نویسنده و مولف، فعال اقتصادی و مدرس دانشگاه جمع‌آوری و تدوین شده و موسسه عصر کسب و کار ایرانیان کارینا به عنوان یکی از گروه‌های پیشرو در زمینه تولید محتوا و کتاب‌های گردشگری بیش از 50 نوع تخصصی در زمینه معرفی ایران و ظرفیت‌های گردشگری آن به 12 زبان مختلف تهیه و منتشر کرده است؛ از جمله کتاب راهنمای جامع ایرانگردی به زبان‌های فارسی و انگلیسی (Iran Travel guide) که مورد استقبال علاقه‌مندان داخلی و خارجی به عنوان اولین محتوای جامع و مصور راهنمای گردشگری ایران به زبان انگلیسی شناخته می‌شود. در این باره با حقیقت‌نژاد شیرازی به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

در ابتدا درباره کتاب «راهنمای جامع ایرانگردی و گردشگری» اطلاعاتی ارایه دهید؟
کتاب راهنمای جامع ایرانگردی در نوع خود شاید جامع‌ترین کتاب در زمینه معرفی جاذبه‌های گردشگری ایران باشد که به صورت دسته‌بندی شده کلیه جاذبه‌های مهم در 31 استان کشور را همراه با عکس و مشخصات کامل و نحوه دسترسی معرفی کرده است. این کتاب بر اساس اطلاعات و داده‌های موثق تاریخی و جغرافیایی و با جمع‌بندی اکثر نظریات و دیدگاه مختلف اقدام به معرفی جاذبه موردنظر کرده است. این کتاب در دو زبان فارسی 528 صفحه و انگلیسی 608 صفحه منتشر شده است و نسخه انگلیسی در شبکه جهانی آمازون عرضه شده است. همچنین، کتاب به صورت ویژه تمام رنگی با کاغذ گلاسه چاپ گردیده است که کیفیت لازم جهت مطالعه و بهره‌برداری علاقه‌مندان داشته باشد.

گویا مزیت این کتاب نسبت به کتاب‌های مشابه مصور بودن آن هست، مصور بودن کتاب تا چه حد می‌تواند در  راهنمایی بهتر ایرانگردان و گردشگران موثر باشد.
کتاب‌های راهنمای گردشگری بایستی بتواند علاوه بر ارائه اطلاعات لازم، الزامات مناسب برای جذب و ایجاد انگیزه در راستای ایرانگردی و ایرانشناسی در مخاطب ایجاد کند که این کتاب در هر جاذبه‌ای که معرفی نموده، تصویر یا تصاویر مربوطه را درج کرده است. این موضوع کمک شایانی به شناخت بهتر، ایجاد ذهنیت، تمیز دادن صحت و سقم و میزان تمایل به دیدن جاذبه در نفوذ مخاطب هدف می‌نماید. به بیان دیگر قبل از دیدن و سفر، یک نمای کاملی از آنچه می‌خواهد بازدید کند در ذهن مخاطب شکل گرفته و به تصمیم‌گیری مناسب کمک می‌کند.

 
آیا کتاب مذکور خصوصا در مورد نوروز نیز مکان‌های خاصی را پیشنهاد می‌کند و خواننده می‌تواند با برنامه‌ریزی مناسب اقدام به انتخاب مسیر مورد علاقه خود کند؟
با توجه به اینکه کتاب بر اساس دسته‌بندی استانی جاذبه‌ها را معرفی می‌کند، در هر استان فصل گردشگری و زمان مناسب بازدید عنوان شده است که ویژگی‌های خاص هر مکان و جاذبه را به صورت شرایط دسترسی و ترتیب مسیر گردشگری معرفی می‌‌کند؛ لذا خواننده می‌تواند با برنامه‌ریزی مناسب اقدام به انتخاب مسیر و جاذبه‌های مورد علاقه خود کند. با توجه به جمیع جهات، مزیت اصلی این کتاب نسبت به سایر محتواهای چاپ شده یا مجازی این است که امکان برنامه‌ریزی سفر، انتخاب مکان، جاذبه و مسیر گردشگری را قبل از سفر ارائه و با توجه به فصل و رویداد خاص مانند نوروز، اطلاعات قابل اعتماد و راهگشایی را به مسافران ارائه می‌‌کند.

نحوه انجام کار به چه صورت بود و در چه مدت زمانی انجام گرفت؟
این کتاب حاصل یک کار گروهی و تخصصی بوده است که از سال 96 شروع شد و در سال 98 به اتمام رسید. در این پروژه از مجموعه تجربیات تعداد بسیار زیادی از راهنمایان گردشگری، افراد محلی، صاحب‌نظران تاریخی معماری و همچنین مستندات موجود استفاده شد و جمع‌بندی کار میدانی تبدیل به محتوای اصلی گردید. اما یکی از بزرگترین مشکلات کار، حجم بالای محتوا و جاذبه‌های در استان بود که با اولویت‌بندی و میزان دسترسی، مهم بودن از نظر تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی گلچینی از آنها در قالب کتاب تدوین و با همکاری عکاسان و آرشیوهای خصوصی و موجود مصور شد. در نسخه انگلیسی کتاب از مشاوران بین‌المللی اروپایی و آسیایی برای بازخوانی و ویرایش استفاده شد و در نهایت دو نسخه فارسی و انگلیسی به چاپ رسید.

این کتاب بیشتر در چه زمینه‌هایی راهنمای کسانی است که به ایرانگردی علاقه‌مند هستند؟
کتاب راهنمای جامع ایرانگردی برای همه افراد علاقه‌مند از مبتدی تا پیشرفته قابل استفاده است و سعی شده است حداقل اطلاعات لازم و نحوه بیان آن به شکلی باشد که بتواند علاوه بر معرفی، جذب و ایجاد انگیزه در افراد جهت ایرانگردی کمک کند. بنابراین از آدرس تا اطلاعات تاریخی، جغرافیایی و افسانه‌ها و حتی معماری جاذبه‌ها به افراد اطلاعات لازم را ارائه می‌کند. یکی از ویژگی‌های اصلی کتاب قابلیت اتکا به اطلاعات موثق و دور از بزرگنمایی معمول است.



چرا با این‌که ایران آثار باستانی و تاریخی بسیاری دارد اما نویسندگان کمتر به نوشتن کتاب‌های این حوزه می‌پردازند؟
یکی از مشکلات اصلی گردشگری ایران عدم اطلاع‌رسانی مناسب و جذاب برای مخاطب است و متاسفانه آنچنان که شایسته است جاذبه‌ها و میراث ایران معرفی و اطلاع‌رسانی نشده است که یکی از دلایل مذکور، سرانه پایین مطالعه و عدم توزیع سفر است و این کتاب دقیقاً هم به جذابیت مطالعه با توجه به مصور بودن و دسته‌بندی استانی و مسیرها و هم معرفی کلیه استان‌ها و جاذبه بر اساس عکس، محتوا و مسیر به توزیع سفر کمک می‌‌کند.

از نظر دیگر، عدم اقتصادی بودن تولید کتاب و محتوای گردشگری با توجه به هزینه بر بودن آن نسبت به کتاب‌های دیگر و عدم اختصاص کمک و بودجه از نهادهای ذیربط می‌تواند به عدم توسعه و رونق تولید کتاب و محتوا در این زمینه مربوط شود. لذا در این مقال از سازمان‌ها، شرکت‌ها و نهادها دولتی و خصوصی تقاضا می‌شود به جای هدایا و سررسید از این نوع کتاب‌های فرهنگ‌ساز و ایران‌شناسی استفاده کرده که هم جذابیت بالایی دارند و هم به توسعه فرهنگ ایران و ایران زمین در راستای مسوولیت اجتماعی خود کمک شایان کند.

برخی از کتاب‌های این حوزه نیز دارای اشتباهات بسیار زیادی است. مثلا نویسنده‌ای از تهران به نوشتن کتاب گردشگری استان یزد می‌پردازد اما اطلاعاتش بسیار ناقص و یا از ویکی‌پدیا است، چرا برای این مساله راهکاری ارایه نشده است؟
در نفس قضیه که یک نویسنده از حوزه و استان دیگری بنویسد مشکلی نیست اما متاسفانه عدم تحقیق، عدم هزینه، زمان لازم و کار میدانی باعث شده است که بیشتر از محتواها و کتاب‌ها، سطحی گردآوری شده و از سایت‌های اینترنت باشد و بدون الگو و با هدف اقتصادی زود بازده منتشر شود. یکی از راهکارها ارائه تاییدیه یا گواهی محتوا به صورت خاص توسط نهاد مربوطه و همچنین کار اطلاع‌رسانی و معرفی شایسته کتاب‌های فاخر و دارای محتوای مناسب توسط نهادها، پایگاه‌های خبری و سازمان‌های متولی می‌تواند به مخاطب برای تمیز دادن و انتخاب کمک کند. در پایان از همه مخاطبان، دستگاه‌ها و نهادهای مرتبط تقاضا داریم که به منظور توسعه و رونق گردشگری داخلی، انتقال پایدار و توسعه فرهنگ ایران و ایرانی نسبت به تهیه و استفاده از این قبیل کتاب‌ها همت ویژه به کار گرفته و با پویش هر ایرانی، یک کتاب ایرانگردی همراه ما باشند.