به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) بنیاد ایران‌شناسی دومین نشست از سلسله رویدادهای ایران‌شناسی را با موضوع: «چگونه یک ایران‌شناسی باشیم؟» با حضور دکتر رضا کلهر، مشاور عالی ریاست بنیاد ایران‌شناسی، دکتر سیدعبدالمجید میردامادی، معاون اداری و مالی بنیاد، دکتر عباس احمدوند، معاون پژوهشی بنیاد، دکتر بهروز ابطحی، معاون پژوهشی و فناوری دانشگاه شهید بهشتی و سخنرانی دکتر پاتریک رینگنبرگ، استاد دانشگاه لوزان سوئیس همچنین همراهی رایزن‌های فرهنگی کشورهای سوئیس، فرانسه و اسپانیا برگزار کرد.
در ابتدای نشست ابطحی، معاون پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی، در خصوص زمینه همکاری‌های علمی و پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی و دانشگاه شهید بهشتی گفت: بیش از دو دهه است که دانشگاه شهید بهشتی با بنیاد ایران‌شناسی در بخش آموزش و پژوهش همکاری داشته و امیدواریم در دوره جدید فعالیت بنیاد، این همکاری‌ها توسعه پیدا کند. تاکنون موضوعات مهمی در ایران‌شناسی مانند هنر، فرهنگ، تاریخ، ادبیات و طبیعت مورد پژوهش قرار گرفته است اما موضوعاتی جدید نیز وجود دارد که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. توجه به مناسبت‌های نامگذاری شده توسط یونسکو از جمله این موضوع‌ها هستند. مناسبتی که امسال از طرف یونسکو اعلام شده، سال جهانی «علوم پایه» است. در این زمینه کشور عزیزمان ایران دارای سابقه طولانی در مطالعات علوم پایه است. مطالعه تاریخ علم در کشور می‌تواند انگیزه‌ای برای جوانان کشور باشد و خوشبختانه اخیراً بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
وی در مورد دیگر مناسبت اعلام شده توسط یونسکو، «دهه جهانی اقیانوس برای توسعه پایدار» توضیحاتی را ارائه و تأکید کرد: سال ۲۰۲۱ تا سال ۲۰۳۰ توسط سازمان ملل و یونسکو، دهه «علوم دریایی» اعلام شده است تا بشر بتواند با محیط‌های آبی به‌ویژه دریاها و اقیانوس‌ها آشنایی پیدا کرده و از آن‌ها حفاظت کند. ایران کشوری با فرهنگ دریایی غنی است و بخش مهمی از تمدن ایران بزرگ در سواحل خلیج‌فارس شکل‌گرفته است. ما فرهنگ‌های باستانی معتبر و غنی مانند تمدن «سیراف» داشته‌ایم که به‌خاطر بالا آمدن سطح دریا بخشی از این سوابق تمدنی و تاریخی زیرآب رفته است. بنابراین احتیاج داریم که فرهنگ دریایی را احیا کنیم. ان‌شاءالله بتوانیم با کمک بنیاد ایران‌شناسی در بخشی که مرتبط با محیط‌زیست، بوم‌شناسی و فرهنگ و تاریخ کشورمان است، تلاش بیشتری کنیم.
در ادامه نشست معاون اداری و مالی بنیاد ایران‌شناسی پس از معرفی بنیاد افزود: درحال حاضر بنیاد ایران‌شناسی سعی در برقراری تعامل بیشتر با دنیا دارد و علاقه‌مند گفتگوی نزدیک و صمیمانه با جهان است. از همین رو بخش بین‌الملل در تلاش است که این ارتباط را حفظ کند تا ما بتوانیم کشور را آن طور که هست به جهانیان معرفی کنیم.
سپس پاتریک رینگنبرگ؛ استاد دانشگاه لوزان و برگزیده جشنواره فارابی برای نگارش کتاب «جهان نماد در هنر اسلامی» گفت: خودم را ایران‌شناس نمی‌شناسم چراکه من زبان فارسی را آن‌طور که باید مطالعه نکرده‌ام، بیشتر مطالعاتم در حوزه تاریخ هنر، سینما، تاریخ ادیان و رویکردهای عرفان بوده است و از سال ۲۰۰۰ که به ایران آمدم، زمینه خاص مطالعات من در حوزه تاریخ و فرهنگ ایران بالأخص ایران معاصر با نگاه انتقادی و دانشگاهی و بی‌طرفانه بوده است و اخیراً کتاب «ایران را چگونه بفهمیم» را منتشر کرده‌ام.
وی در ادامه به بیان جنبه‌های فراتر از زبان در مطالعات ایران‌شناسی اشاره و چنین اظهار کرد: در روش تحقیق با توجه به ضعف زبانی که داشتم به موضوع‌های فراتر از زبان و سخن همچون: سکوت، شهود و ناگفته‌ها توجه می‌کنم. چالش بزرگ در مورد ایران‌شناسی این است که چطور یک فرهنگ خارجی را درک کنیم و با یک نگاه دانشگاهی و بی‌طرفانه به این موضوع بنگریم. ایران‌شناسان بزرگ همچون: «هانری کُربَن» - فیلسوف، ایران‌شناس و اسلام‌شناس فرانسوی- که فلسفه ایرانی را دوباره کشف کرد و «لیلی انور»- دانشیار و رئیس بخش زبان و ادبیات‌فارسی در مؤسسه ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی در شهر پاریس- دارند تا این دو جنبه را باهم تلفیق کنند.
رینگنبرگ در ادامه با اشاره به نگاه ناسیونالیسم‌ها و نظرشان مبنی بر تغییرپذیر بودن مفهوم «هویت»، افزود: رویکردی که در مطالعات ایران‌شناسی شاید باید به کار ببریم، اثر آیینه‌ای است؛ یعنی چه چیزی می‌بینیم و آیا درست تعبیر می‌کنیم؟ با توجه به اینکه درگذشته عقاید غربی‌ها در مطالعات شرق‌شناسی و ایران‌شناسی تأثیرگذار بوده است و نگاه ستیزه‌جویانه داشته‌اند، ما باید دوباره ایران را مطالعه کنیم. ایران‌شناسی یک علم محض نیست و نباید خود را به کتاب‌ها محدود کنیم و نه‌تنها باید ایران را به‌درستی بشناسیم بلکه باید خود را در آینه ایران‌شناسی بیابیم.
نادین اولیویه‌ری لوزانو سفیر کشور سوئیس ضمن تشکر از بنیاد ایران‌شناسی برای دعوت در نشست، به نقاط اشتراک بین دو کشور سوئیس و ایران اشاره کرد و گفت: در مدت دو ماهی که به ایران آمدم خیلی چیزها یاد گرفتم و فهمیدم که نه‌تنها ایران کشوری بسیار زیبا و غنی است بلکه خیلی هم پیچیده است. همچنین در مدتی که ایران بودم بخش اروپای خودم را بیشتر شناختم. مأموریتم در ایران این است که طی چهار سال خدمتم تصویر درست‌تری از ایران داشته باشم و بتوانم آن را ارائه دهم. مسئله هویت و نقطه اشتراک بین کشور ایران و سوئیس این است که ایران کشور بسیار بزرگی است ولی ما کشور کوچکی هستیم ولی در کشور سوئیس نه‌تنها با چهار زبان بلکه با چهار تمدن فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی و رومانیایی این چالش را داریم که چطور بین این تنوع فرهنگی وحدت و هماهنگی ایجاد کنیم.
پس از این نشست سفیر و رایزن فرهنگی سوئیس و رابط فرهنگی فرانسه دیدار و گفتگوی صمیمانه با ریاست بنیاد داشتند. محمدحسین رجبی‌دوانی، رئیس بنیاد ایران‌شناسی ضمن قدردانی از سخنرانی پاتریک رینگنبرگ، خشنودی خود را از حضور سفیر سوئیس ابراز کرد و افزود: امیدواریم که شما بتوانید واقعیت‌های ایران را که از تمدن دیرینه‌ای برخوردار بوده و امروزه هم با پیوند با اسلام منادی همان تمدن دیرینه است، به اندیشمندان دنیا منعکس کنید. متأسفانه به‌خاطر مسائل سیاسی و دشمنی‌های برخی قدرت‌ها، چهره غیرواقعی از ایران منعکس می‌کنند و ایران را عقب مانده، خشن و ضد علم و تمدن مطرح می‌کنند. حال آنکه شما مشاهده کردید که چنین نیست و امیدوارم که همان‌گونه که برخی از گردشگران خارجی پس از سفر به ایران و بازگشت به کشورهای خود، حقایقی را که دید‌ه‌اند بازگو می‌کنند، شما هم این حقایق را به‌صورت رسمی بیان کنید و عنوان کنید که ایران به سبب تمدن و فرهنگ خود به خصوص در ارتباط با اسلام، کشوری صلح دوست، طرفدار انسانیت و حقوق انسان‌ها در همه پهنه گیتی است و اتفاقاً دلیل دشمنی‌‌هایی که با آن می‌شود همین است که از حقوق مظلومان و انسان‌هایی که در جاهای مختلف مورد ظلم قرار گرفته‌اند، دفاع می‌کند.
در ادامه کلهر، مشاور عالی ریاست بنیاد و استاد فلسفه اظهار کردند: بسیار خوشحال و خوشوقت هستم که شما را در بنیاد ایران‌شناسی می‌بینم و آروز دارم که روزهای بسیار خوبی در کشور ایران که کشوری زیبا و بزرگ با تمدنی بسیار کهن و تاریخی مشهون از افتخارات، بزرگی‌ها و عظمت‌ها است، سپری کنید. همان طور که دکتر رجبی‌دوانی فرمودند چهره‌ای که از ایران در جهان منعکس می‌شود با آنچه که در ایران می‌گذرد، فاصله‌ای بسیار جدی دارد از این رو ما این خواهش را از تمامی سفرا و رایزنان فرهنگی که در ایران حضور دارند، داریم که چهره واقعی از ایران منعکس کنند. هر چند ممکن است تفاوت‌هایی فرهنگی بصورت جدی وجود داشته باشد اما همین تفاوت‌هاست که زیبایی‌های انسانی را رقم می‌زند و ما با این تفاوت‌ها یکدیگر را دوست داریم و به یکدیگر عشق می‌ورزیم و در پی صلح جهانی هستیم. ان‌شاالله با حضور شما در کشور ایران و با ارتباط بیشتر با سفارت‌خانه و رایزنان فرهنگی کشور شما که در ایران هستند، بتوانیم چهره واقعی این تمدن بزرگ را در جهان ترسیم کنیم.
سپس احمدوند معاون پژوهشی بنیاد ایران‌شناسی ضمن خوشامدگویی به مهمانان و نمایندگانی که از سفارت فرانسه و سوئیس حضور داشتند، افزودند: بنیاد ایران‌شناسی یکی از مهمترین مؤسسات تحقیقاتی و آموزشی در عرصه مطالعات مربوط به ایران از منظرهای مختلف تاریخی و فرهنگی است که در سه مقطع ایران باستان، ایران اسلامی و ایران معاصر با تأکید بر انقلاب اسلامی پژوهش‌ها و آموزش‌های خود را ساماندهی می‌کند و شعب گوناگونی در شهرهای مختلف ایران دارد. ایشان در مورد نشست با حضور دکتر پاتریک رینگنبرگ اظهار داشت، بنیاد آماده هر نوع همکاری با مؤسسات مطالعاتی منطقه‌ای، خاورمیانه و ایران است. همچنین تمایل خود را به تبادل استاد و دانشجو و راه‌اندازی تورهای ایران‌گردی و سایر موارد اعلام می‌دارد.
در پایان نشست سفیر سوئیس نیز از رئیس و معاونان بنیاد ایران‌شناسی جهت برگزاری این نشست تشکر و ابزار کردند: برای من باعث مسرت بود که با شما آشنا شدم و همان‌گونه که در نشست هم بیان کردم، دوست دارم وضعیت ایران معاصر را آن گونه که هست در سوئیس بازگو کنم. همچنین سفارت هم آمادگی کامل برای همکاری‌های دانشگاهی و فرهنگی خود با بنیاد ایران‌شناسی را اعلام می‌دارد.
پنجشنبه ۲۴ شهریور ۱۴۰۱ - ۰۹:۱۵
نظر شما