کتاب «معرفت و عرفان» اثر حجت الاسلام محمدباقر شریعتی سبزواری به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۳۱۲ صفحه منتشر شد.
در این کتاب، از برخی برداشتهای سطحی و معمولاً کلاه بردارانه و عوام فریبانه پرده برداری شده است و عقل و دین و عرفان و معرفت به خوبی در آن سازگارند؛ چنان که هیچکدام پیش پای دیگری ذبح نشده اند. توحید نیز به منزله تکیه گاه و مقصد عقل و عرفان، جایگاه بنیادین دارد.
کتاب حاضر در دو بخش تألیف شده است؛ در بخش اول که به مبحث «معرفت» اختصاص یافته، ضمن اشاره به هدایت عقلانی و غریزی و اهمیت علم و معرفت از نظر عقل و دین، به نقش دین در معرفت انسان و ویژگی ساختاری نوع انسانی پرداخته شده است.
نویسنده در ادامه این فصل، به جهان بینی رئالیسم (واقع گرا) میپردازد و سپس، حضور مذهب در تمام ادوار تاریخی را مورد بررسی قرار داده و فرق ملاک و معیار شناخت، تبیین و علت احتیاج به علم منطق تشریح شده است؛ همچنین، منشأ خطای ذهن از نظر قرآن، بیان شده و به کانونهای علمی و منابع معرفتی (طبیعت و علوم تجربی، عقل و دل، الهام و اشراق، مکاشفه یا کشف شهود، سحر و کهانت، سحر و جادو، عقل و برهان، علوم تجربی و روان شناسی، علوم نقلی و تاریخی، علوم اعتباری و عقلایی، علوم غریبه، حس ششم یا تله پاتی، فال و کف بینی، حفر و جامعه، استخاره و تفأل به قرآن و تسبیح، قرعه در مکتب اسلام و…) اشاره شده است.
«آفات و موانع معرفت» از دیگر مباحث بخش اول این اثر است که این موانع و آفت ها در دو قسم درونی و بیرونی تشریح شده است. در دومین و آخرین بخش از کتاب مذکور که به «عرفان» میپردازد، ضمن تعریف عرفان و اشاره به عرفان عملی و نظری و خاستگاه و اصالت عرفان، به بنیانگذار عرفان اسلامی پرداخته شده و ماهیت و گستره معرفت عرفانی تبیین و ملاکهای عرفان مثبت تشریح شده است.
سپس، مراحل سلوک و تزکیه تبیین و با اشاره به عرفان شهید مطهری، جهان بینی عرفانی نیز مطرح شده و در پایان، مسئله عشق در عرفان نگارش یافته است.
نظر شما