علیرضا منوچهریان، مترجم دیوان متنبی در ایران، عضو بنیاد نخبگان و از استادان گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی تاکید دارد که ترجمههایی که ایرانیان از دیوانهای شاعران مشهور عرب از جمله ابوتمام، بحتری و متنبی انجام دادهاند اغلب در حد گزیده یا بخشی از دیوان و نه تمام آن بوده است.
وی با بیان اینکه مترجمان عرب و اروپایی در زمینه ترجمه دیوانهای شاعران بزرگ فارسی از جمله شاهنامه فردوسی و دیوان حافظ بسیار پرکار بودهاند، افزود: حتی اخیرا دیوان سوزنی سمرقندی که شاعری گمنام و با اشعاری دشوار فهم است به عربی ترجمه شده است. مترجمان عرب بهویژه در مصر و سوریه نهضت ترجمه کتابهای ادبی جهان را دنبال میکنند و در این زمینه بسیار موفق عمل کردهاند.
مترجم دیوان متنبی با اذعان بر دشواری ترجمه شعر و متون عربی گفت: سختترین متون برای ترجمه ابتدا متنهای مقدس و سپس دیوانهای شعر هستند؛ ولی اگر مترجمی اهل کارهای سخت باشد چون ژولمل فرانسوی همت به خرج میدهد و 60 هزار بیت شاهنامه را به زیبایی ترجمه میکند یا مانند مترجمان عرب به فتوحات در برگردان اشعار مولانا و حافظ و سعدی دست مییابد. باید توجه داشت ترجمه امری مهم و از باب اضطرار فرهنگی است که ارتباط جهانی فرهنگ و ادب بدون آن ممکن نیست.
وی تاکید کرد: جای تعجب است که با وجود فعال بودن رشته مترجمی زبان و ادبیات عرب در مقاطع مختلف تحصیلی و حتی دکتری در دانشگاههای کشور هنوز در ترجمه دیوانهای شاعران بزرگ عرب نقص دیده میشود. برای جبران این کاستی باید تعداد متخصصان صاحب ذوق و ترجمه در میان استادان این رشته افزایش یابد تا بتوانند دانشجویان را به ترجمه صحیح دیوان شاعران بزرگ عرب و امثال ابوتمام، بحتری و متنبی که به منزله فردوسی،حافظ و سعدی ایرانیان هستند، هدایت و راهنمایی کنند.
منوچهریان همچنین گفت: در کشورهای عربی نسبت به ایران حمایت بیشتری از ترجمههای ادبی میشود و تلاش میکنند ذوق و علاقه به شاعران بزرگ جهان را در جوانان و دانشجویان پرورش دهند ولی متاسفانه در ایران چندان به ترجمه ادبی توجه نشده و مراکز فرهنگی متولی نیز اغلب توسط مسئولان غیر متخصص اداره میشوند که دارای شناخت کافی از این حوزهها نیستند.
این عضو بنیاد نخبگان تاکید دارد، وضعیت فعلی ترجمه شعر در کشورمان در شان سابقه فرهنگی ما نیست و باید استادان، صاحبنظران و مسئولان برای بهبود وضعیت فعلی چارهاندیشی و برنامهریزی کنند.
نظر شما