سارا خاتمی معتقد است که آموزش پنهان حس تدافعی بچهها، حتی بعضی از آدم بزرگها را هم، کم میکند و دیگر صدای اعتراضشان –به خفا یا آشکار- بلند نمیشود. ضمن اینکه در شیوه غیرمستقیم، قوه تفکر بچهها هم تقویت میشود و در واقع لقمه حاضر و آماده در دهان بچه قرار نمیگیرد.
سارا خاتمی متولد 1360 و تحصیلکرده رشته مترجمی زبان انگلیسی در مقطع کارشناسی، تاریخ تشیع در مقطع کارشناسی ارشد و تاریخ اسلام در مقطع دکتری است. او با وجود اینکه به صورت جدی کار ترجمه را دنبال نمیکند ولی تعدادی کتاب در کارنامه ترجمه خود دارد. خاتمی بیشتر به ترجمه آثار در حوزه روانشناسی و کودک علاقهمند است. او کتابهای زیادی برای کودکانش میخواند و در همین مسیر، «کاوشگران فضایی» پیدا کرده است.
با خاتمی درباره ترجمه «کاوشگران فضایی» و آموزشهای پنهان در این کتاب صحبت کردیم که در ادامه میخوانید:
چرا «کاوشگران فضایی» را برای ترجمه انتخاب کردید؟
عبارت «من لم یشکر المخلوق، لم یشکر الخالق» که پیشترها فکر میکردم متن یک حدیث هست و بعدها خواندم ظاهرا حدیثی با این مضمون وجود دارد، -اما نه دقیقا با همین عبارات- را خیلی دوست دارم. وقتی در جستوجوهایم کتاب «کاوشگران فضایی» را ذیل کتابهایی با موضوع «قدرشناسی» دیدم، چشمهایم برق زد. موضوعی که شخصا، به مناسبتهای مختلف سعی میکردم به بچههایم متذکر شوم. فضا، نجوم و آسمان هم که از علایق شخصیام بودند، برای همین بدون اتلاف وقت شروع به خواندن کتاب کردم!
چقدر دوستش داشتم! بعد خواندن کتاب نکتههای مثبت دیگری از کتاب برایم روشن شد. موضوع آن دقیقا مسئلهای بود که بارها برای خودم یا بچههای دیگران اتفاق افتاده بود.
اینکه بچهها وسط فروشگاه، دست گذاشته بودند روی گزینه گران قیمتی که یا در وسع خانواده نبود، یا اولویت خانواده برای خرید نبود، یا اصلا تناسبی بین ارزش آن وسیله با قیمت آن وجود نداشت، یا والدین به هر دلیل دیگری صلاح نمیدانستند آن را تهیه کنند؛ این درگیری بین والدین و بچهها ادامه پیدا میکرد تا بالاخره با ترفندی بتوانند آنها را راضی کنند که از خیر آن وسیله بگذرند! یا بسته به شرایط وعده جایگزین بدهند و یا قص علی هذه!
با این توضیحات که اکثر والدین با آن مواجه میشوند؛ به نظر شما راهحل مناسب چیست و در این کتاب چه راهکاری ارائه شده است؟
در این کتاب پدر کاملا خلاقانه راهحلی برای این مشکل پیدا کرد و خواهر هم با ایده تکمیلی آن را جذابتر کرد و اینگونه به جای یک دلخوری، یک روز به یادماندنی خانوادگی را برای بچهها رقم زدند، بدون اینکه کلا صورت مسئله را پاک کنند.
با توجه به گفتههای شما در «کاوشگران فضایی» یک آموزش زیرپوستی دیده میشود؛ در آموزش پنهان چه امتیازی وجود دارد که در آموزشهای دیگر نیست؟
حسن آموزش پنهان این است که حس تدافعی بچهها، حتی بعضی از آدم بزرگها را هم، کم میکند و دیگر صدای اعتراضشان –به خفا یا آشکار- بلند نمیشود که «وای! بازم نصیحت!!!». ضمن اینکه در شیوه غیرمستقیم، قوه تفکر بچهها هم تقویت میشود و در واقع لقمه حاضر و آماده در دهان بچه قرار نمیگیرد.
در این داستان علاوه بر اینکه قدرشناسی و نکات دیگر را آموزش میدهد، به ارتباط صمیمی بین خواهر و برادر اشاره میکند. نظر شما چیست؟
دعوای خواهر و برادری! مسئله بیشتر خانوادهها و تلاش همیشگی پدر و مادر برای برقرار کردن صلح و رابطه صمیمی بین آنها. عالی بود! از اینکه کاملا غیرمحسوس و بدون هیچ حرف و نصیحتی، نشان داد که خواهر برای خوشحالی برادرش دغدغه داشت و بالاخره هم توانست در کار جمعی و خانوادگی برادر را آنقدر خوشحال کند.
خواسته شما در عرصه ترجمه چیست؟
درخواستم این است که از نظرات و بررسیهای سلیقهای برای دادن مجوز کتاب پرهیز شود. به نظر میرسد حداقل وظیفه این باشد که وقتی کتابی در این عرصه رد میشود، به مترجم علت نپذیرفتن آن اعلان شود. برای مثال همراه این کتاب، کتاب دیگری بود که شاید علی الظاهر عنوان «تمجیدی» برای مادر نداشت و در نگاه اول احساس میشد که قصد بی احترامی به مادر وجود دارد، اما پس از خواندن، از آن همه حس مشترک مادرانه و نگاه همراهانه بچهها لذت میبردی!
نظر شما