به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- زینب آزاد؛ دوازدهمین نشست «سمتِ کتاب» با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین حمید سبحانی صدر، پژوهشگر و نویسنده و با موضوع «سیره‌شناسی پیامبر‌(ص)»، یاسین حجازی، نویسنده با موضوع «او را نمی‌شناسیم چون فقط اخبار او راشنیده‌ایم!» و سید علی رضایی، فعال حوزه کتاب در ترنجستان سروش برگزار شد.
 
در ابتدای این نشست یاسین حجازی با برش‌خوانی از کتاب «قاف» که مجموعه تصحیح شده از سه متون تاریخی در قرون پنجم، ششم و هفتم است، زندگی پیامبر را روایت کرد. حجازی با روایت شهادت حضرت حمزه (ع) و شکستن دندان‌های پیامبر توسط معاندین، بخش‌هایی از تاریخ را به تصویر کشید.
 
سیدعلی رضایی فعال فرهنگی، با معرفی ۶ کتاب در این جلسه حضور داشت. کتاب «هم‌نام گل‌های بهاری» نوشتۀ سیدحسین سیدی از دفتر نشر معارف، کتاب «بوی گرم شکوفه‌های بادام» به قلم مجید قیصری از انتشارات سوره مهر،؛ کتاب «قاف» با گردآوری یاسین حجازی از نشر شهرستان ادب، کتاب «از سرزمین نور» به قلم محمدرضا سرشار از انتشارات جمکران،؛ کتاب «سی روز با پیامبر» نوشتۀ حسین فتاحی از انتشارات قدیانی و کتاب «سه کاهن» به قلم مجید قیصری از انتشارات کتابستان معرفت آثاری بودند که وی در این برنامه معرفی کرد. 

حجت‌الاسلام حمید سبحانی صدر در ادامۀ مراسم با اشاره به اینکه مسئله ما این است که تا چه حدی از تاریخ در داستان‌ها و فیلم‌ها بیان می‌شود، گفت: اساساً تا چه اندازه تاریخ در فیلم‌های ما جایگاه دارد؟ تا چه اندازه نویسنده و فیلمساز اجازه دارند تا با تخیل خود تاریخ را روایت کنند؟ مهم این است که ما در عالم تشیع سیره‌نگاری پیامبر کم‌کاری کردیم و اتفاقی که باید بیفتد و اثرگذاری لازم را در جامعه داشته باشد، نیافتاده است. اکثر نشانه‌هایی که وجود دارد هم غیر شیعی است. سرودها و پوشش‌هایی که در مراسم‌ تولد و مبعث پیامبر اکرم در صداوسیما پخش می‌شود، همه عربی و غیر ایرانی هستند. درباره ماه مبارک رمضان هم همینطور است. ماه مبارک رمضان در بین اهل‌سنت فوق‌العاده نماد و نشانه دارد و به شدت آن اهمیت می‌دهند. اما در بین شیعیان و ایرانیان اینطور نیست.
 
سبحانی صدر افزود: دستگاه‌های فرهنگی ما باید نمادها را برای پیامبر خلق کنند. باید برای شعائر اسلامی خلق نماد داشته باشند. ما در تولید آثار ادبی کم‌کاری کرده‌ایم. زمانی که مشغول نوشتن کتاب «راهبردهای اقتصادی پیامبر(ص)» بودم منابع مدنظر من هم در کشورهای عرب‌نشین بود. به جرئت می‌توانم بگویم ۹۹.۰۵ منابع عربی بودند و فقط یک مقاله درباره مسائل اقتصادی مدینه در ایران و در دانشگاه تهران پیدا کردم.
 
وی افزود: ما کاری نکرده‌ایم که نگاه پیامبر(ص) را در بین جامعۀ شیعه گسترش دهیم. فضای اجتماعی ما به ائمه گرایش بیشتر داشته است تا به پیامبر و با ائمه قرابت‌های بیشتری احساس می‌کردیم.
 
حجت‌الاسلام سبحانی صدر افزود: منابع تاریخی نتوانسته است نگاه‌های منفی را نسبت به پیامبر رفع کند. ما هنوز در ادبیات عامه خودمان، یک رمان خوب و متناسب درباره پیامبر نداریم. این در حالی است که در دنیای غرب هر روز درباره پیامبر یک اتفاقی می‌افتد و موجی عجیب درباره پیامبر (ص) در جهان غرب رخ می‌دهد. کاریکاتور می‌کشند، توهین می‌کنند و نوشته‌های توهین‌آمیز می‌نویسند. چرا باید در دنیای غرب چنین موج ایجاد شود؟ این‌ها به منابع تحریف شده دسترسی دارند و با همان نگاه منفی نسبت به پیامبر اکرم (ص)، توهین می‌کنند.
 
ایشان در ادامه این نشست با اشاره به اینکه اولین سیره‌ای که در جهان اسلام نوشته شده است، توسط ابن‌اسحاق بوده گفت: این سیره از مدینه وام گرفته شده و در سال ۱۵۰ هجری قمری نوشته شده است. آن زمان در مدینه کسانی که با پیامبر اسلام مراوده می‌کردند، میانه‌ای با اهل‌بیت پیامبر (ص) نداشتند و آن‌ها را نمی‌شناختند. دیگران هم با نگاه به سیره ابن‌اسحاق، سیره پیامبر را نوشتند. بعد از آن‌ها کتاب‌های تاریخی به وجود آمد و به همین ترتیب سینه‌به‌سینه زندگی پیامبر را بر اساس سیره ابن‌اسحاق نوشتند. این‌طور شد که در تاریخ پیامبر، ناشناخته و غریب مانده است.
 
وی افزود: رمان‌نویسی ما الان در وضعیت خوبی به سر می‌برد. رمان‌نویسی باید به سمت سیره پیامبر اکرم (ص) هدایت شود. پیامبر ما دینی آورده است که قرار است جهانی شود. اما پیامبری که فعلاً ترسیم شده، مظلوم و حتی نامقدس است.
 
حمید سبحانی صدر با اشاره به اینکه یکی از مشکلات در روایت تاریخ پیامبر وجود دروغ‌هاست، افزود: پیامبری که در جهان اسلام ترسیم شده، آمیخته با دروغ و تحریف است. محققان ما تلاش کردند تا این دروغ‌ها و تحاریف را تطهیر و تصحیح کنند. اما قلم سیره‌نگاری در جهان تشیع وضعیت منسجمی ندارد.
ایشان با اشاره به اینکه ما الان نیازمند این هستیم که خلأ سیره‌پژوهشی با ادبیات عمومی پر شود، گفت: فردی که می‌خواهد رمان تاریخی بنویسد، باید پشتوانه روایت تاریخی را بداند و اگر روایت تاریخی صحیح نباشد، تحریف صورت می‌گیرد.
 
حجت‌الاسلام سبحانی صدر با اشاره به اینکه سیره پژوهی با نگاه تاریخی با چند رویکرد وجود دارد گفت ما در سیر پژوهی باید به این نکات توجه کنیم که متن رویکرد شرح‌حال نویسی و سیره‌نگاری دارد یا خیر؟ مسئله محور است و سیره مضاعف را توضیح می دهد یا خیر؟ تک‌نگاری حادثه‌هاست یا اشخاص؟
 
ایشان در پایان اشاره کردند مخاطب ما با تاریخ ارتباط برقرار نمی‌کند و یک گسست بین مخاطب و تاریخ به وجود آمده است. اما برای پر کردن این گسست باید از ادبیات امروز استفاده کنیم. باید از واژگان ادبیات سیاسی، ادبیات امروز خودمان را بسازیم. ادبیات تاریخ‌نویسی باید به ادبیات امروز تغییر شکل دهد.