این نویسنده مشهدی در تشریح شکلگیری ایده کتاب گفت: چند سال قبل مطلبی از «برتولت برشت» شاعر و نمایشنامهنویس آلمانی خواندم که بر اساس آن، مقالهای هم تحت عنوان «اخلاق ایدئولوژیک در اندیشه برتولت برشت» در ماهنامه فرهنگی «بارثاوا» منتشر کردم؛ برشت در آن مقاله میگفت وقتی جامعهای بنیادش بر بدی است فضیلت به چه کار میآید؟ از فضیلتِ تنها، کاری بر نمیآید. باید بنیان بدی را برانداخت. اگر دراین دنیا خوبی ممکن نیست باید دنیا را تغییر داد زیرا فقط زیستن در جهانی خوب میتواند خوبی به بار بیاورد.
جامعه تحمل درستکاری میرزا را ندارد
طوسی مجموعه داستانهای «شرمندهایم آقا میرزا حسین» را بر محور همین تفکر دانست و عنوان کرد: درهرداستان اتفاقی برای میرزا میافتد که صداقت او در برخورد با آن حادثه، برایش عواقب ناگواری دارد. جامعه تاب و تحمل درستکاری و صداقت او را ندارد.
این نویسنده، میرزا را مردی شریف و آرمانگرا دانست و بیان کرد: او دارای باورها و اعتقاداتی پاک است که با معیارهای جامعه سوداگر امروز فاصله زیادی دارد، او میخواهد فضیلتهایش را خرج جامعهای کند که شالودهاش بر دروغ، پلشتی، نکبت، ریا، تظاهر و بیسامانیاست. از روح بزرگ او چیزی جز خوبی بیرون نمیآید. اما واکنش جامعه به او، ایجاد شر است.
رضا طوسی ادامه داد: جامعه امروز، پاکی میرزا را بر نمیتابد. به نفعاش نیست که بپذیرد. وقتی دروغ و پشتهماندازی میتواند منافعش را تامین کند چرا خودش را آویزان ارزشهای میرزا بکند که نافی منافع اوست. اصلا این ارزشها به چه دردش میخورد جز زیان؟
وی گفت: صداقت میرزا یک سَم است برای او، یک آفت است. تهدیدی است جدی که منافع سود جویانهاش را هدف گرفته است. میرزا باید تاوان تمامی فضیلتهایاش را دراین اجتماع بپردازد که میپردازد.
خوبیکردن تبدیل به ذات میرزا شده است
این داستاننویس افزود: جامعه هزینههای خوب بودن را برای او چنان بالا میبرد که توان پرداخت آن را ندارد. کوتاه میآید. پا پس میکشد و اجتماع وادارش میکند که به قاعده جامعه سوداگر تن بدهد. قاعدهبازی در جامعه سوداگر صداقت نیست چراکه همهچیز بر مدار سودجویی میچرخد. اما خوبی کردن تبدیل به ذات میرزا شده است؛ لذا در انتهای داستان او باید هزینه این اخلاق را بپردازد.
وی این کتاب را شامل دو مجموعه داستان با نامهای «شرمندهایم آقا میرزا حسین» و دیگری «آشغالدونی» دانست و بیان کرد: داستان دوم هم در خصوص فقر و تبعات ناشی از آن است. فقر مادر همه عوارض اجتماعیاست. دو مورد از داستانهای مجموعه«آشغالدونی» درمحیط کارگری اتفاق میافتد.
طوسی با بیان اینکه سی سال در کارخانجات مختلف مدیر بودم و میدیدم که برخی کارگران از ابتداییترین حقوق خودشان محروم هستند و چه ظلمی به آنها میشود، ادامه داد: به گفته برشت سخت است در یک ساختار و نظم غلط اجتماعی کارمفیدی انجام بدهی. زور آن نظم، از تو بیشتر است. یا باید به این ساختار و مدیریت غلط تن بدهی و یا با آن خداحافظی کنی. لذا یکی از این داستان حول همین موضوع است.
وی همچنین با اشاره به داستان دیگر این کتاب با نام «آشغالدونی» گفت: یکی دیگر از داستانها هم به موضوع زندگی پر مصیبت زبالهگردها میپردازد که بیارتباط با زندگی کارگری نیست و دیگری از گدایان چهارراهها میگوید که آنهم به موضوع ورشکستگی کارخانجات در شرایط تحریم و بیکارشدن کارگران میپردازد. در هر صورت، همه داستانها مستقیم و یا غیر مستقیم به زندگی کارگری گره خورده است.
اضافه می شود کتاب «شرمندهایم آقا میرزا حسین» در 160 صفحه با قطع رقعی، در 1000 نسخه و قیمت 83 هزار تومان روانه بازار نشر شده است.
نظر شما