در پیشگفتار کتاب سایه دست تاجیکستان که در پنج فصل نوشته شده، آمده است که مأموریت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی در تاجیکستان، از اسفند ۱۳۸۷ تا خرداد ۱۳۹۲ بر عهده «محمد حسین امیر - اردوش» نهاده شده بود. کتاب حاضر حاوی پاره‌ای از دست‌نوشته‌های در دسترس از این دوران است. نویسنده گفته است که این دوران آکنده از خاطرات تلخ و شیرین است.
«سده بیست میلادی / چهارده هجری، از لحاظ ازدحام رویدادها و تحولات بنیادین در جامعه بشری کم نظیر است. دو جنگ بزرگ جهانی و تبعات پر شمار آن، بارزترین شاهد بر این مدعاست. از جمله این رویدادها و تحولات، فروپاشی امپراتوری‌های قدیم، چون امپراتوری عثمانی و امپراطوری روسیه‌ی‌تزاری و سربرکشیدن امپراتوری‌های جدید چون امپراطوری‌سرخ (اتحاد بالاجبارجماهیر شوروی) و امپراتوری سیاه (استکبار ایالات نامتحده امریکا) و اشغال بخش اعظم سرزمین‌های اسلامی توسط قدرت‌های سلطه جو و زیاده خواه بود.
اگر چه کانون بسیاری از این رویدادها و تحولات بنیادین، بیرون از جهان اسلام بوده و در این میانه، امت اسلامی، نقشی جدی بر عهده نداشت. لیکن دامنه غالب رویدادها و تحولات بنیادین سده بیست میلادی / چهارده هجری، جهان اسلام را فرا گرفت و آثار و تبعات آن، ملت‌های مسلمان را گرفتار ساخت.
شکل‌گیری اتحاد جماهیر شوروی (و هم چنین فروپاشی آن)، بی‌تردید در شمار تجارب مهم جامعه بشری است. تجربه‌ای که هزینه سنگینی بر جامعه بشری تحمیل کرد. آموزه‌های گران این تجربه نمی‌بایست فرو گذارده شود.
.jpg)
یک سره تیره انگاشتن این تجربه، چون تابناک نمایاندن آن، خالی از تعصب نیست و ما را از بهره‌برداری درست از این آموزه‌ها بازمی‌دارد و از فایده بزرگ معرفت تاریخی؛ یعنی «عبرت»، محروم می سازد.
به هر روی، امت اسلامی با اینکه هیچ نقشی درمسیر پر فراز و نشیب این تجربه نداشت؛ چه در مرحله نظریه پردازی آن در اروپای غربی و چه در دوران اجرای این نظریات در اروپای شرقی، به میزان زیاد و به اشکال گوناگون در هزینه‌های آن به شراکت گرفته شد. بیشترین میزان و برجسته‌ترین شکل این شراکت تحمیلی را می‌توان در آسیای مرکزی و قفقاز (و بعدها افغانستان)، مشاهده کرد.»
حوزه کتاب از طرح‌ها و فعالیت‌های مهم و تأثیر گذار این نمایندگی فرهنگی به حساب می‌آید. این حوزه شامل تالیف، ترجمه، انتشار، حمایت از انتشار کتاب، تقویت کتابخانه نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران؛ به عنوان مهمترین مرکز کتاب‌های فارسی‌نگاشته در سرزمین فارسی زبان تاجیکستان، تغذیه کتابخانه‌های معتبر و مراکز علمی تحقیقی جامعه میزبان، راه‌اندازی کتابخانه در اتاق‌های ایران، تامین نیاز محققان برجسته تاجیک به کتاب، برگزای نمایشگاه یا همکاری در برگزری نمایشگاه کتاب‌های ایران، مشارکت فعال در نخستین و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب جمهوری تاجیکستان و غیره می‌شود. می‌توان گفت تعدادی از انتشارات نمایندگی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان (کتاب و فصلنامه)، در شمار آثار فاخر و ماندگار در حوزه نشر در تاجیکستان است.
نظر شما