کتاب «انسان معاصر در بحران هویت و معنا» نقد وضعیت کنونی بشر از دیدگاه انسانی، اجتماعی و معرفتی است. مقالات نخست آن مشتمل بر تفسیر خصوصیات روحی و احساسی انسان و مقالات بعد، ناظر به بررسی او در جایگاه جامعه است.
در چند مقاله دیگر مناسبات قدرت و سیاست بررسی و تحلیل شده است مقالات بخش سوم درباره دین و امر قدسی و نسبت آن با انسان است. بخش پایانی مشتمل بر تحلیل وضعیت تفکر و شامل بررسی علوم انسانی و بحران اندیشه فلسفی است. منشأ بحران امتناع اندیشه است و مشکلات ناشی از آن به لایه های فرهنگی و تمدنی رسوخ میکند و جایگاه اجتماعی انسان را متزلزل می سازد. تفکر، اعم از فلسفه است اما روی گرداندن از فلسفه، تأثیر قابل توجه در وضعیت اندیشه دارد گسیختگی زبان نیز نشان بحران تفکر است.
فلسفه برای خروج از این بحران نیازمند پیراستگی در زبان و اندیشه است. زبان امروز ناظر به پرسش از وجود نیست. این که پاره ای از جوامع، برغم رونق اندیشه فلسفی، دچار سرخوردگی است، به فلسفه مربوط نمی شود و عمده علل آن از دست رفتن اعتبار علم و اندیشه به عنوان ارزش و شرف انسانی است عمل گرایی با رسوخ در شوون انسانی، جایی برای نظر باقی نگذاشته و علوم ناظر به عمل پیشگام دانایی شده است. لذا علم زدگی بخشی از بحران تفکر است و در تاریخ فرهنگ و تمدن بشری جز در عهد معاصر، علم، حجاب اندیشه نبوده است.
کتاب حاضر نقد وضعیت کنونی بشر از دیدگاه انسانی، اجتماعی و معرفتی است. مقالات نخست مشتمل بر تفسیر خصوصیات روحی و عاطفی انسان و مقالات بعد، ناظر به بررسی جایگاه او در جامعه است. در چند مقاله دیگر از مناسبات قدرت و سیاست سخن گفته شده است و بخش سوم درباره دین و امر قدسی و نسبت آن با انسان است. بخش پایانی شامل تحلیل وضعیت تفکر و بررسی علوم انسانی و بحران اندیشه فلسفی است.
در بررسی انسان به نسبت او با «خود» و «دیگری» نظر شده و معاصر بودن وی، به معنای امروزی بودن است زیرا وضع کنونی در مقایسه با ادوار پیشین دلالت بر معاصر بودن او میکند و این فرآیند در قالب تاريخ قابل تحلیل و بررسی است. انسان معاصر در نسبت با «دیگری» از اشتراک زمانی برخوردار است اما بخش قابل توجهی از وضع او مسبوق به حوالت تاریخی در این عصر است که پدیدهای عام بوده و خارج از اراده وی است.
درباره عشق، تنهایی، مرگباوری، جامعه و خانواده، رسانه و شبکههای اجتماعی، مساله زنان، معرفت دینی، امر قدسی، حقوق بشر، قدرت سیاسی، مفهوم آزادی، دولت و ملت، اهمین علوم انسانی، فلسفه ایران- اسلانی و فلسفه در بحران، فهرست مطالب این کتاب را تشکیل میدهد.
منشأ بحران، امتناع اندیشه است و مشکلات ناشی از آن به لایههای فرهنگی و تمدنی رسوخ میکند و جایگاه فکری و اجتماعی انسان را متزلزل میسازد. تفکر، اعم از فلسفه است اما روی گرداندن از فلسفه تأثیر قابل توجه در وضعیت اندیشه دارد.
گسیختگی زبان نیز نشانه بحران تفکر است و فلسفه برای خروج از این بحران نیازمند پیراستگی در زبان و اندیشه است. زبان امروز ناظر به پرسش از وجود نیست این که پارهای از جوامع برغم رونق اندیشه فلسفی دچار سرخوردگی شده به فلسفه مربوط نمیشود و عمده علل آن از دست رفتن اعتبار و اندیشه به عنوان ارزش و شرف انسانی است. عمل گرایی با رسوخ در شوون ،انسانی جایی برای نظر باقی نگذاشته و پیشگاه دانایی شده است. علم زدگی نیز بخشی از بحران تفکر امروز است و در تاریخ تمدن بشری جز در عهد معاصر، علم حجاب نبوده است.
کتاب «انسان معاصر در بحران هویت و معنا» اثر حسن سید عرب در 400 صفحه و با قیمت 200 هزار تومان از سوی انتشارات نورشرق روانه بازار نشر شده است.
نظر شما