سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): یکی از مهم‌ترین اعیاد شیعیان، عید غدیرخم است که به عید الله الاکبر معروف است. مسلمانان در این روز که مصادف با ۱۸ ذی الحجه است، جانشینی حضرت امیر المومنین(ع) در مقام امامت پس از پیامبر اکرم (ص) را در مساجد و تکایا جشن می‌گیرند.
به مناسبت این روز گفت‌وگویی درباره شعر علوی با کامران شرفشاهی، نویسنده و شاعر آیینی ترتیب داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
شعر علوی چه جایگاهی در ادبیات کهن فارسی دارد؟
شعر علوی در ادبیات کهن ما از جایگاه ممتاز و والایی برخوردار است و از قرون نخست شعر فارسی، شاهد این نکته هستیم که شاعران پارسی‌گو با اشعاری در مدح و منقبت مولای متقیان سعی کردند دین خودشان را به ساحت مقدس آن حضرت ادا کنند.
نخستین شعر علوی فارسی را چه کسی سرود؟
از نخستین شاعران پارسی‌گوی که در این عرصه حضور یافتند می‌توان به شاعر بلندآوازه،حکیم ابوالقاسم فردوسی اشاره کرد. وی در اشعار خود مرتبه والای حضرت امیرالمؤمنین(ع) را ستایش کرده که با توجه به حساسیت های آن دوران بیانگر اوج ارادت به عظمت شخصیت والای مولای متقیان است. پس از حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعران نامداری مانند سنایی،کسایی،عطار و مولانا و دیکر بزرگان را می‌توان نام برد. این روند تا روزگار ما ادامه داشته است و برخی از این آثار در شمار شاهکارهای ادبیات فارسی به شمار می‌رود.
امروز شعر علوی چه جایگاهی در ادبیات دارد؟
امروز همچنان شعر علوی جایگاه رفیع و والای خود را در ادبیات فارسی حفظ کرده است. در شعر فارسی شاهد نمونه‌های بسیار فراوانی در این زمینه هستیم به گونه‌ای که در دیوان کمتر شاعری می‌توان جست‌وجو کرد و شعری درباره حضرت امیرالمؤمنین(ع) نیافت.حتی شاعران در این عرصه با سرودن و انتشار مجموعه شعرهای مستقلی در این زمینه سعی کردند ارادت خود را به پیشگاه آن حضرت بیان کنند. در روزگار ما علاوه بر جریان کهن فارسی شاهد حضور بانوان شاعر در این زمینه هستیم که شعرهای زیبا و فراوان در مدح حضرت امیرالمؤمنین(ع) سرودند. در کنار این جریان‌ها شاهد حضور نسلی از شاعران ارجمند و بلندآوازه در قلمرو کودک و نوجوان بودیم. این شاعران با زبان سلیس و روان برای کودکان و نوجوانان اشعاری می‌سرایند که پلی برای نزدیکی این گروه سنی به حضرت امیرالمؤمنین(ع) باشد و درک عمیق‌تری از منزلت آسمانی مولی الموحدین و امام العالمین حاصل شود.
شعر علوی در میان اقلیت‌های مذهبی از چه جایگاهی برخوردار است؟
یک واقعیت وجود دارد و آن این است که در طول تاریخ اشخاصی ظهور کردند و منشا کارهای بزرگی بودند اما همه آنها با رویکرد ادبیات روبه‌رو نشدند و راه به قلمرو ادبیات باز نکردند. این اشخاص اگر در مقطعی هم مورد توجه سخن‌سرایان قرار گرفتند این مساله دوام چندانی نداشته و به مرور زمان رنگ باخته است. در بررسی تاریخ ادبیات به اين نکته بر می‌خوریم که از زمان ظهور حضرت امیرالمؤمنین(ع)، شاعران فراوانی به پیشواز بیان فضایل آن حضرت شتافتند. این جریان از ادبیات عرب آغاز و به سرزمین‌های دیگر گسترش یافت و شاعران بسیاری از قومیت‌ها، ملل و زبان‌ها کوشیده‌اند عشق و ارادت خود را به حضرت مولی الموحدین(ع) ابراز کنند. این جریان تا روزگار ما ادامه یافته و در شبه قاره و سرزمین‌های دیگر شاهد ظهور شاعرانی بودیم که اگرچه دارای مذهب و آیین دیگر بودند اما تلاش کردند که ارادت خود را به ساحت آن حضرت نشان دهند. جرجی زیدان و جرج جرداق و بسیاری از شخصیت‌های بلندآوازه ادبی با خلق آثاری تلاش کردند که منزلت و عظمت شخصیت آن حضرت را بیان کنند. این مسئله در زمانه ما همچنان ادامه دارد و روند رو به رشدی داشته است. یک نکته جالب توجه است و آن اینکه اگر بخواهیم یک آمار دقیق بگیریم از این رویکرد گسترده و ابراز ارادت و علاقه شاعران و سخن‌سرایان در کشورمان و سایر کشورها به نتیجه شگفتی بر می‌خوریم. در خصوص کمتر شخصیتی چنین ابراز ارادت و علاقه پرشور می‌توان یافت. در واقع می‌توان گفت با گذشت زمان،جلوه‌های بیشتری از حضرت امیرالمؤمنین(ع) مورد توجه شاعران و ادبا قرار گرفته است. نه تنها در عرصه شعر بلکه در حوزه داستان و دیگر گونه‌های ادبی نیز شاهد رویکردی گسترده و استقبالی چشمگیر بودیم.
جمعه ۱۶ تیر ۱۴۰۲ - ۰۸:۱۱
نظر شما