سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا): حجت‌الاسلام سید حمید روحانی، عضو هیئت امنا مرکز اسناد انقلاب اسلامی در برنامه معرفی و بررسی کتاب «بازار تهران، تحولات سیاسی و انقلابی» که در مرکز اسناد انقلاب اسلامی برگزار شد، گفت: خبرنگاران در جلسه حضور دارند ضمن تبریک روز خبرنگار به آنها باید بگویم هم رسالت سنگینی بر دوش دارید، هم دشمن سهمگینی در مقابل. دشمنان ما از هر طریق سعی در نفوذ در کشور دارند. در ایران هم سعی کردند در گذشته از طریق نفوذ در نویسندگان روزنامه‌ها، مدیران روزنامه‌ها و رسانه‌ها به اهداف خود برسند.

او افزود: امروز همه در عرصه انقلاب اسلامی در مقابل دشمن ایستادند و سعی دارند در جامعه مجری انتقال اخبار پیشرفت کشور باشند. امیدوارم خبرنگاران در عرصه خبر رسالت سنگین خود را به خوبی انجام دهند تا بتوانند اخبار درست و موثق را به جامعه منتقل کنند. 

این عضو هیئت امنا مرکز اسناد انقلاب اسلامی عنوان کرد: وقتی کتاب را تورق کردم، متوجه شدم بخشی از تاریخ بازار را منتقل کرده است. امام خمینی(ره) در 5 مرداد 1357 در شرایطی که مردم در زیر آتش و باروت دست و پا می‌زدند پیامی صادر کرد که یک بند آن درباره نوشتن تاریخ است. امام در این پیام می‌گوید ما هنوز زنده هستیم و مشاهده می‌کنیم چه سوء‌استفاده‌ای از شرح وقایع در تاریخ می‌شود بعد از این چه خواهد شد.    

سازماندهی منابع تاریخی درباره بازار

ایمان حسین قزل‌ایاق، مولف کتاب «بازار تهران، تحولات سیاسی و انقلابی» گفت: نقش بازار در انقلاب اسلامی موضوع سهل و ممتنع است، سهل از آن سو که در اغلب تحلیل‌ها در انقلاب اسلامی از بازار سخن به میان می‌آید، اما ممتنع از آن لحاظ است که حضور بازاریان در بررسی عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دشوار است. در بسیاری از آثار درباره بازار نام برده شده اما تنها به نام بردن اکتفا شده و عمقی برخوردار نیست. 

او افزود: در مرکز اسناد انقلاب اسلامی درباره بازار منابع بسیاری وجود دارد که نیاز به ساماندهی داشت که در این تحقیق بسیار موثر بود و در کنار آن با برخی بازاریان به گفت‌وگو پرداختم.

قزل‌ایاق در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: یکی از گروه‌های اجتماعی که باعث شد امام خمینی در ایران بیشتر معرفی شود، قشر بازاری است، حمایت بازاریان که در کتاب آمده بخش مهمی از تاریخ گسترش انقلاب در ایران است. نکته بارز درباره بازار، نقش سازماندهی آن در انقلاب اسلامی است. آنها از خرداد ۴۲ در کنار نهضت قرار گرفتند و با فعالیت‌های خود انقلاب اسلامی را سازماندهی و گسترش دادند.

روایت درست تاریخ با تکیه بر اسناد

احمد کریمی اصفهانی گفت: به نظرم مرکز اسناد وظیفه سنگینی به عهده دارد که گردآوری اسناد و خاطرات است اما مهم‌ترین وظیفه‌ام انتقال خاطرات به نسل جوان است و این رویکرد موجب استمرار انقلاب اسلامی خواهد شد.

او ادامه داد: در تمام انقلاب‌ها بازار نقش داشته است اما این رویکرد به تنهایی موثر نبود مگر در کنار حوزه قرار می‌گرفت در انقلاب اسلامی آنچه موجب پیروزی شد مرهون شخصیت امام خمینی(ره) است و علت اصلی انقلاب وجود امام بود و برای استمرار آن مقام معظم رهبری است. 

این فعال بازاری اظهار کرد: من مخالف این هستم یک بعد پررنگ شود یعنی تنها بازار دیده شود، اما این هنر امام بود که توانست همه را از دانشگاه و حوزه و بازار را به صحنه بکشاند و در کنار هم قرار دهد. 

کریمی اصفهانی گفت: ما امروز کنار سفره پهن شده انقلاب هستیم در حالی که قبلاً عسگراولادی، اسلامی و ... ایفای نقش کردند و بازار را در تحولات انقلاب پررنگ کردند و امروز ما به سهم خودمان پای این سفره نشستیم. لذا ما در تبیین انقلاب اسلامی باید مردم و جامعه را به روز کنیم. وقتی آتاتورک قرار شد جامعه را زیر و رو کند از مدرسه شروع کرد. حالا ما هم باید نسل جوان را در جریان تاریخ انقلاب قرار دهیم. مرکز اسناد باید بتواند اسناد را برای روایت درست تاریخ به جامعه منتقل کند.

حمایت مداوم بازار از انقلاب

فضل‌الله فرخ در ادامه این برنامه گفت: اگر به قرآن نگاه کنیم متوجه خواهیم شد که بخشی از آن خاطره‌گویی است و خداوند سرنوشت اقوام و پیامبران و برخی رویدادها را در قرآن جای داده تا ما از سرگذشت آنها درس بگیریم.

او افزود: مرکز اسناد انقلاب اسلامی آن‌چنان که باید و شاید در صدا و سیما حضور ندارد برای انتقال اتفاقات انقلاب نیاز به رسانه است. این مرکز باید بتواند از سانه به درستی استفاده کند و تاریخ انقلاب را روایت کند.

این فعال بازاری بیان کرد: همیشه در تاریخ ایران هرگاه جامعه خواسته در برابر استبداد بایستد، حرکت از بازار آغاز شده است در نهضت انقلاب اسلامی هم از موضوع انجمن‌های ایالتی و ولایتی و پانزده خرداد، بازار حضور فعال داشت چنان‌که امام فرمودند بازار بازوی ستبر انقلاب است.

فضل‌الله فرخ گفت: بازار با وجود بی‌مهری‌های بسیار بعد از انقلاب از حمایت آن پا پس نکشید و طی جنگ تحمیلی حمایت‌های بی‌دریغی انجام داد بدون آنکه روی آن تبلیغات کند.

او افزود: امروز نیاز است که مرکز اسناد جزییات انقلاب را در آثارش منتقل و به جامعه برساند. امروز یک عده سر سفر آماده آمدند و نسبت به انقلاب معترضند در حالی که در میان بازاریان افرادی هستند که برای به ثمر رسیدن انقلاب چه آزارها که ندیدند و سال‌ها زندانی و تبعید کشیدند!

بازار پمپ بنزین انقلاب است

اکبر صالحی، از بازاریان انقلابی گفت: من خواهشی دارم از مرکز اسناد انقلاب اسلامی که خاطرات و اسناد گرد آمده در اینجا به جامعه منتقل شود. دوستان اشاره کردند که بازار بازوی ستبر انقلاب است اما من زمانی همراه حبیب‌الله عسکراولادی بودم و او می‌گفت بازار پمپ بنزین انقلاب است.

او افزود: من یادم هست وقتی در کنار اندرزگو قرار گرفتم و او فعالیت سیاسی داشت و بعد به زندگی مخفی روی آورد، در تمام یک دهه فعالیت مخفی‌اش از سوی بازار حمایت می‌شد. زمانی که امام از پاریس اعلامیه می‌داد به ایران که منتقل می‌شد در بازار چاپ و پخش می‌شد. برای حمایت مالی از فعالیت‌های انقلابی بازاریان برنامه‌های مدونی داشتند.

این فعال بازاری اظهار کرد: زمانی به دیدار مهدوی‌کنی می‌رفتم و اعلامیه‌ها را به او نشان می‌دادیم بعد از تاییدش اعلامیه‌ها منتشر و حتی به خارج از کشور از جمله آلمان می‌فرستادیم. هزینه چاپ و ارسال اعلامیه‌ها را بازاریان تامین می‌کردند.