سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، زنده‌‌یاد عبدالحسین زرین‌کوب، 77 سال زندگی کرد و در این مدت تلاش زیادی برای باروری نهال ادبیات فارسی در گستره کلاسیک و مدرن انجام داد.
وی اطلاعات و پژوهش‌های عمیقی در حوزه ادبیات و تاریخ داشت و دیدگاهی نو و نگاهی تحلیلی و انتقادی در حوزه ادبیات عرفانی داشت که در آثاری چون «ارزش میراث صوفیه»،«جستجو در تصوف» و«دنباله جستجو»خود را نشان می‌دهد.
زرین کوب سال‌ها درباره بزرگان ادب فارسی چون عطار، مولانا و حافظ تحقیق کرد و در مقاله‌های ارزشمند خود از جمله«شصت‌ودو»، «جلال‌الدین مولوی ملای روم»، «ملاحظاتی درباره شیخ عطار»، «عطار پیر اسرار»، «درباره عطار» و «صادی بال سیمرغ» طریقی نو در پژوهش ادبی را عرضه کرد. شیوه جدید او در ساختار بیان مطلب و دگرگونی چارچوب نوشته و آزادی عملی که در تک‌تک مقاله‌ها برای خود قائل بود، به مقبولیت مقاله‌ها کمک کرده و نوشته‌هایش دیالکتیکی میان جامعه و ادبیات است.
یکی از مشهورترین آثار ادبی به جای مانده از زرین‌کوب، «سر نی» است که برای افرادی نوشته شده که با مفاهیم ابتدایی و اولیه طریقت صوفیانه، آشنایی مختصری داشته باشند. زرین‌کوب در این اثر دو جلدی از عظمت و شکوه مولانا صحبت کرده و اندیشه‌های او را واکاوی کرده، سپس به سراغ مثنوی رفته و به شرح آن پرداخته است.
«سر نی» کتاب 16 فصل دارد و هر فصل به قسمت‌های کوچک‌تری تقسیم شده است که خواندن اثر را برای مخاطبان آسان‌تر می‌کند.
«پیر گنجه در جستجوی ناکجاآباد» نیز دیگر کتاب بی‌بدیل از این نویسنده در حوزه شناخت نظامی‌است که اطلاعات جامعی درباره زندگی این شاعر را در اختیار مخاطبان قرارمی‌دهد. زرین‌کوب ابتدا به سراغ شهر گنجه رفته و به تشریح موقعیت‌های سیاسی، جغرافیایی، دینی، اجتماعی و فرهنگی این شهر پرداخته است. وی از جنگ‌ها و درگیری‌هایی که در گنجه بین گروه‌های مختلف رخ می‌داد صحبت کرده و فضای جامعه‌ای که نظامی روزگاری در آن نفس کشیده را برای مخاطب به تصویر کشیده است. این اثر در 10 فصل نوشته شده که از جمله آنها می‌توان به «راز گنج»، «گنبد پرنیان هفت پیکر»، «نغمه در خلوت» و «زبان و قصه» اشاره کرد.
زرین‌کوب همچنین کتابی تحقیقی و ارزشمند در 12 فصل در حوزه حافظ‌شناسی دارد که نام «از کوچه رندان» را برایش برگزیده و در آن عقاید و اندیشه‌های این شاعر را معرفی کرده و از جلوه‌های مختلف شخصیتی حافظ پرده برداشته است.
«با کاروان حله» نیز در واقع مجموعه مقالات زرین‌کوب در مورد شاعران مختلف است. وی در این اثر به بررسی زندگی، سبک و آثار 20 شاعر مختلف از جمله منوچهری دامغانی، ناصر خسرو، فرخی سیستانی، رودکی، مسعود سعد و نظامی گنجوی پرداخته است.
تمام آثار ادبی به جای مانده از زرین‌کوب خواندنی و جذاب هستند چراکه حاصل تحقیق و مطالعه کسی هستند که عمری را با عشق و تلاش صرف غواصی در اقیانوس عمیق شعر و ادب فارسی کلاسیک کرده تا نسل امروز و فردا از مرواریدهای گرانبهای این اقیانوس بی‌بهره نمانند.
جمعه ۲۴ شهریور ۱۴۰۲ - ۰۸:۵۶
نظر شما