سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- آرزو یاسمی، پژوهشگر ادبی: رخشنده اعتصامی که دوست داشت پروین باشد، یکی از دلاویزترین شکوفه‌های ادب فارسی بود که 25 اسفند1285 در تبریز متولد شد و در روز 3 فروردین 1320 در بستر بیماری خفت و نیمه شب روز شنبه 16 فروردین در تهران، درست در 35 سالگی بدرود حیات گفت.
از کودکی فارسی، انگلیسی و عربی را نزد پدرش آموخت و از همان دوران سرودن شعر
را زیر نظر پدرش و استادانی چون دهخدا و ملک‌الشعرای بهار آغاز کرد. پدرش «یوسف
اعتصام‌الملک»، از شاعران و مترجمان دوران خود بود که در شکل‌گیری زندگی هنری
پروین و کشف توانایی‌ها و ذوق و گرایش وی به سرودن شعر تقش مهمی داشت و بیش از حد در تعلیم دردانه خود اهتمام می‌ورزید.
پروین یک سال پس از ورود به کتابخانه دانشسرای عالی بود که نشان عالی لیاقت را از
وزارت معارف دریافت کرد، اگرچه او با بی‌اعتنایی نسبت به این نشان اعلام کرد: «شایسته‌تر از من بسیارند.»
در دیوان او پیداست که هم شورشگر است و هم عبادت مسلک، هم سنت‌گراست و هم مدرن باور، هم مدافع حق زن است و هم طرفدار قیومیت منطقی مرد، هم ستم‌ستیز است و هم مملو از عشق و عاطفه، هم پایبند به سنت‌های گذشته و هم در عین‌حال پایبند به مسائل نوین است. او با وفاداری به سنن ادبی و اسلوب شعر و شاعری پیشینیان، مسائل اجتماعی و سیاسی و احساسی را که مردم روزگارش به آن نیاز داشتند، بیان کرد. در دیوان او روح، عقل، مسائل دین، مؤلفه‌های آزادی، مبارزه و معنویت موج می‌زند.
اوضاع زمانه پروین اعتصامی طوری بود که بحث از هرگونه موضوع سیاسی و حتی
سخن گفتن از فقر و محرومیت مردم، یا از نابسامانی اوضاع سبب گرفتاری شاعر یا
نویسنده می‌شد. در چنین شرایطی پروین مردانه‌تر از هر شاعر مردی پا به میدان نهاد.
عصر پروین اعتصامی، عصری است که تکیه بر افتخارات موهوم «ساسانی» و شعار بازگشت به ایران قبل از اسلام مقبولیت یافته و داستان عدالت نوشیروانی و حکایت زنجیر عدل او دست‌مایه دستگاه تبلیغاتی عصر استبداد است، مثلا با به تصویر کشیدن چهره حکومت ظالمانه قباد ساسانی به این افتخارات موهوم می‌تازد:
در دامن تو دیده جز آلودگی ندید/ بر عیب‌های روشن خویشت نگاه نیست/ ویرانه شد ز ظلم تو، هر مسکن و دهی/ یغماگر است چون تو کسی پادشاه نیست
پروین در بین مردم زندگی کرده، هم‌نوا با مردم گریسته، غم و اندوه مردم روزگارش اعم از کودک یتیم، فقیر، مظلوم و مستمند را فریاد می‌زند و از دردهای مردم به شیوایی سخن گفته است. به طور کلی می‌توان او را شاعر اجتماعی زمان خود دانست.
بانو پروین درطول زندگی خود به توصیف و تشریح ابعاد مختلف اجتماع پرداخته و در جهت اصلاح آن از سلاح برنده قلم استفاده کرده و در انجمن‌های ادبی و مجامع سیاسی حضور فعال داشته است. او برای برقرای عدل و عدالت و حاکمیت حکومت ایمان و طلوع خورشید انسان‌محور، بی‌تابی می‌کند و با فریادهای اصیل بشر هم‌نوا و هم‌صدا شده و حقیقت‌طلبان را با کلام راهگشای خود پیش برده و راهنمایی کرده است.
پنجشنبه ۲۳ شهریور ۱۴۰۲ - ۱۲:۲۲
نظر شما