چهارشنبه ۵ مهر ۱۴۰۲ - ۱۵:۰۲
سوژه‌های تكراری و نبودن طنز در آثار ادبی دفاع مقدس یک آسیب است/ شبکه کتاب، قهرمانان دفاع مقدس را «چهره‌سازی» کند

برنامۀ «همسایه با کتاب: ویژۀ هفتۀ دفاع مقدس» از شبکۀ کتاب با حضور جمعی از نویسندگان و منتقدان ادبی آثار حوزۀ دفاع مقدس به صورت زنده پخش شد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، خسرو باباخانی، داستان‌نویس، منتقد ادبی و مدرس داستان‌نویسی در حاشیه این برنامه دربارۀ وضعیت آثار منتشر شده در زمینه دفاع مقدس و ادبیات پایداری اظهار کرد: در حوزه دفاع مقدس به قهرمان بازی و خشونت چه در داستان ها و چه در فیلم های به نمایش درآمده، بیشتر توجه شده است و بیشتر نویسندگان از دیدگاه دیگر به آن نپرداخته اند.

این منتقد ادبی ادامه داد: «سیاه‌نمایی» از مشكلاتی است كه در بعضي از آثار دفاع مقدس وجود دارد. «جنبه‌های انسانی» یکی از مواردی است که در آثار دفاع مقدس به خصوص برای مخاطب کودک و نوجوان مغفول مانده است. جنبه‌های انسانی مانند عشق به دشمن یا عشق به مجروح است و الزاماً قرار نیست که حتما اتفاق بیفتند بلکه داستان یعنی ساختن و می تواند ساختۀ ذهن نویسنده و از زاویه دید متفاوتی باشد.

وی افزود: ضعف ديگري كه در آثار این حوزه مشاهده مي‌شود، استفاده از سوژه‌هاي تكراري و نبودن طنز در آثار است. برخی نویسندگان این حوزه فکر می کنند که باید به صورت جدی به موضوع دفاع مقدس و جنگ پرداخته شود در حالیکه استفاده از چاشنی طنز می تواند نوشته را برای مخاطب جذاب‌تر و خواندنی کند.
 

باباخانی تاکید کرد: نویسندگان جوان ما که واقعیت های جنگ و دفاع مقدس را از نزدیک لمس نکرده اند باید برای نوشتن در این حوزه بسیار تلاش کنند و در داستان های خود به جای پرداختن به روایت‌های خام، شخصیت پردازی را سرلوحۀ کار خویش قرار دهند. همۀ ما بايد تلاش كنيم فرهنگ دفاع مقدس را گسترش دهيم.

سارا عرفانی، نویسنده و کارشناس کتاب نیز با اشاره به کمیت و کیفیت آثار حوزۀ دفاع مقدس، بیان کرد: کتاب‌های حوزۀ دفاع مقدس به لحاظ کمی، رشد ۳۰ درصدی داشته‌اند. همچنین باید در برابر توجه به رشد کمی کتاب‌های این حوزه به کیفیت آن هم توجه شود. کتاب‌های دفاع مقدس نباید کتاب‌های ضعیفی تلقی شوند و این آسیبی است که به آثار این حوزه وارد شده است. ما باید برای این دست از آثار هزینه کنیم که کار خوبی تولید شود. به طور مثال کتاب «جنگ و صلح» یک کتاب سفارشی است ولی همچنان بعد از گذر زمان حرفی برای گفتن دارد.

او در خصوص فعالیت شبکه کتاب در پیشبرد اهداف آثار دفاع مقدس، گفت: شبکه کتاب، به عنوان تنها رسانۀ تخصصی حوزۀ ادبیات و نشر یکی از کارهایی که می تواند انجام دهد، چهره کردن نویسندگان خوب و قهرمانان دفاع مقدس است زیرا به هر دو آنها احتیاج داریم. ما همیشه در الگوسازی مشکل داریم زیرا قهرمان هایی از دفاع مقدس داشتیم که نتوانستیم در فضای ادبیات، فیلم و هنرها به درستی آنها را روایت کنیم.

این نویسنده تاکید کرد: زبان و تکنیک ما ضعیف است به همین دلیل نمی توانیم قهرمان واقعی را به درستی معرفی کنیم. ما برای الگوسازی باید روی کیفیت کار مانور دهیم و به عنوان یک راهکار باید به سراغ معرفی کردن چهره ها برویم تا روایت ها به خوبی برای مخاطب قابل درک شوند.
علی الله سلیمی، نویسنده با اشاره به استفاده از طنز در آثار دفاع مقدس، بیان کرد: ما در بخش کودک و نوجوان بیشتر با داستان هایی که  با تخیل و فضاهای فانتزی مأنوس هستند، روبه‌رو هستیم. به همین دلیل وقتی موضوع داستان، دفاع مقدس باشد خیلی نمی توان به سمت فانتزی رفت ولی می‌توان از طنز استفاده کرد. طنز در اینجا خنده دار نیست و بیشتر «داستان موقعیت» است و برای نوجوانان بیشتر ژانرهای تخیلی و فانتزی استفاده می شود. در داستان‌های رئال هم می توان با یک چاشنی طنز آن را از حالت جدی خارج کرد زیرا نوجوانان به دلیل شرایط سنی که دارند بسیاری از موارد را جدی نمی‌گیرند و دوست دارند با واقعیت‌ها  به شکل خودشان برخورد کنند.
 

وی در ادامه، گفت: به نظرم در حوزۀ دفاع مقدس ناشرانی که دولتی هستند به دلیل آزادی عمل بیشتری که نسبت به بخش خصوصی دارند در حوزۀ آثار دفاع مقدس برای کودکان و نوجوانان مؤفق‌تر عمل کرده است زیرا بخش خصوصی نمی‌تواند به این عرصه ورود کند. ناشران دولتی با توجه به امکاناتی که دارند طبعاً می‌توانند در بخش معرفی کتاب، برگزاری نشست ها، رونمایی ها و... به خوبی فعالیت داشته باشند.

گفتنی است، سلسله نشست‌های «همسایه با کتاب» به مناسبت هفتۀ دفاع مقدس با مشارکت معاونت شعر و ادبیات داستانی خانه کتاب و ادبیات ایران تولید و با پوشش تصویری شبکه کتاب به صورت زنده پخش شده است. علاقه‌مندان می‌توانند این برنامه را از آرشیو این تلویزیون مشاهده کنند.
 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها