سرویس دین و اندیشه خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- سیدمجید نبوی: یکی از مباحث نقد علمی یک کتاب، نقد به لحاظ اینکه کتاب صرفاً جمع‌آوری و خالی از ایده‌پردازی و نظریه‌پردازی است. ناقد در این نوع نقد به ارزیابی محتوای کتاب از منظر تأثیرگذاری و اصالت مفاهیم پرداخته و این مسئله را بررسی می‌کند که آیا نویسنده تنها منابع و مطالب دیگران را جمع‌آوری و ارائه کرده است، یا اینکه او نیز ایده‌های خود را به موضوع اضافه کرده و نظریه‌پردازی کرده است؟
در این رابطه(نقد کتاب به لحاظ صرفاً جمع‌آوری بودن و خالی از ایده‌پردازی و نظریه‌پردازی بودن)، توجه به موارد زیر بسیار مفید است:
تجدید نظر و تحلیل: نویسنده باید به تجدید نظر و تحلیل منابع و مطالب موجود در موضوع موردنظر بپردازد نباید نویسنده تنها منابع را جمع‌آوری کرده باشد باید تفکر و تحلیل و تجدید نظر در مسائل مربوط به موضوع موردنظر ارائه کند.
افزودن مطالب علمی: نویسنده باید مطالب علمی به محتوای مطالب موجود بیافزاید؛ باید نویسنده نقدها، تفسیرها، مثال‌ها یا نظریات خود را به مطالب قبلی بیافزاید .
نظریه‌پردازی و ارائه دیدگاه شخصی: نویسنده باید نظریه‌پردازی کرده و دیدگاه شخصی خود را به موضوع اضافه کند.
بهره‌گیری از تفکر منطقی: نویسنده باید از تفکر منطقی و تحلیل منطقی استفاده کند .
سوالات زیر در تشخیص جمع آوری بودن اثر یا دارای نظریه پردازی بودن آن، بسیار مفید و قابل توجه است:
آیا نویسنده صرفاً به جمع‌آوری و تکرار دانسته‌های پیشین پرداخته است یا اینکه دیدگاه و نظریه نو و متفاوتی ارائه کرده است؟
آیا اثر حاوی نکات و دیدگاه‌های تازه‌ای است که پیش از این مطرح نشده باشد؟
آیا نویسنده توانسته است با دیدی نو به موضوع نگاه کند و زوایای پنهان آن را آشکار سازد؟
آیا اثر فاقد هرگونه تحلیل، تفسیر یا نتیجه‌گیری مستقل از سوی نویسنده است؟
آیا نویسنده به نقد و بررسی انتقادی دیدگاه‌های موجود پرداخته است؟
میزان خلاقیت، نوآوری و ابتکار علمی نویسنده در ارائه مطالب چقدر است؟
درپایان باید گفت که اگر کتاب تنها به جمع‌آوری منابع اکتفا کرده باشد و خالی از ایده‌پردازی و نظریه‌پردازی باشد، بی‌شک به کمبود عمق و تأثیرگذاری در انتقال اطلاعات منجر می‌شود و کتابهای دارای ایده پردازی عمق و دقت بیشتری دارند.
جمعه ۱۴ مهر ۱۴۰۲ - ۱۱:۰۲
نظر شما