به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اثر حاضر، نخستين‌بار حدود 34 سال پيش نگاشته و منتشر شد و اكنون با تجديد نظرهاي فراوان انتشار يافته است.
اين كتاب علاوه بر اين‌كه راهنماي خوبي براي «شناخت طرق مختلف صوفيه» است، اطلاعات قابل توجهي به كساني كه مي‌خواهند با يك مطالعه كوتاه به اصول عقايد و افكار آنها آشنا شوند، ارائه مي‌كند.
كتاب حاضر، بحثي درباره «صوفي‌گري» در گذشته و حال است كه با مقدمه و پاورقي داوود الهامي براي چندمين بار منتشر شده است، اگرچه اين اثر در سال‌هاي مختلف نيز توسط ناشران متفاوت هم منتشر شده بود.
در بخشي از پيشگفتار كتاب آمده است: «انسان وقتي آثار صوفيه را ورق مي‌زند و با تأمل و كنجكاوي در نوشته‌هاي آنان تأمل مي‌نمايد، به دو نوع مطلب برمي‌خورد: نخست مطالبي ساده و در خور مطالعه و احياناً سودمند كه از مذاهب و اديان مختلف و انديشه‌هاي گوناگون گرفته‌اند و در اين راه، نظرشان تنها محدود به اسلام نبوده، بلكه از آئين "مسيح" و "بودا" و "خسرواني" و "زرتشت" و "ماني" و "مزدك" و انديشه‌هاي "افلاطون" و "فلوطين" و ديگران اقتباس كرده و از تركيب آنها مسلكي به عنوان "تصوف" ساخته‌اند؛ زيرا به قول بعضي‌ها: "صوفيان پخته وارسته، معتقدند كه هر يك از مذاهب و مسالك داراي جزئي از حقيقت است ولو آن حقيقت به مقدار بسيار كمي باشد."
دوم مطالبي كه نادرست و نابخردانه و خرافات آشكار است و در اين باب نوشته‌هاي صوفي‌ها به درجه‌اي مشوش و درهم است كه گاه به خواب‌هاي پريشان بيشتر شباهت دارد و ادعاهاي عجيب و غريب كه انسان سخت در تعجّب فرو مي‌رود.
از اين‌گونه است معراج نامه بايزيد بسطامي و شطحيات حلاج و الهام وارد بر جنيد و الهام وارد بر ابوالحسن خرقاني. همچنين حكايات گوناگون بسيار در مثنوي مولوي، الهام آمدن به شيخ اعظم... (نقد العلم و العلماء/310) همچنين دعاوي شگفت ابن‌عربي و از همه عجيب‌تر كرامات شيخ احمد جامي است كه محمد غزنوي»در كتاب "مقامات ژنده بيل" در حدود 400 كرامت و خارق عادت بر شيخ احمد بر شمرده كه مي‌توان شاهكاري از هذيانش گفت.»
براساس مطالب پيشگفتار، تعليمات مذكور با قرآن و حديث و سيره پيامبر اسلام و امامان معصوم(ع) و ياران آنها سازگار نيست و آنچه خلافكاري صوفيان را بزرگتر نمايان مي‌كند، آن است كه دستبردهايي در اسلام كرده و گويا خواسته‌اند تا بتوانند به اسلام رنگ صوفي‌گري بزنند و به جاي آن‌كه خود پيرو اسلام باشند، اسلام را پيرو خود سازند.
داوود الهامي در ادامه پيشگفتار خود مي‌نويسد: «اگر كسي بخواهد خلاف‌هاي صوفيان را تنها در اين زمينه بنويسد، كتاب بزرگي خواهد بود. اين است كه پيشوايان دين كه حافظان دين و نگهبانان اعتقاد و ايمان مردم هستند با بدعت صوفي‌گري مبارزه كرده‌اند و شيعيان و پيروان خود را از پيروي صوفيان برحذر داشته‌اند. براي پي‌بردن به ماهيت صوفيه كافي است رواياتي را كه از رسول اكرم(ص) و ائمه اطهار(ع) وارد شده است، ملاحظه كنيم. صاحب وسائل الشيعه مرحوم شيخ حرّ عاملي (1104هجری) در كتاب "الاثني عشريه" ده‌ها روايت در مذمت صوفيه نقل كرده است.»
آيت‌الله مكارم‌شيرازي، در بخشي از مقدمه چاپ جديد كتاب مي‌نويسند: «حدود چهل و چند سال پيش كه بخش اوّل اين كتاب را كه نخستين اثر حقير بود، نوشتم جنب و جوش صوفيان در بعضي از شهرها بسيار زياد بود و حكومت آن زمان نه تنها آنها را آزاد گذارده بود؛ بلكه گاهي رجال دولت، خودشان دست در كار ساختن خانقاه داشتند و اهل خرقه و در سلك درويشان بودند! دليل آن هم روشن بود. آنها مذهبي را مي‌خواستند كه به «سير درون» بپردازد و كار به «بيرون» نداشته باشد، در سياست دخالت نكند و اصولاً سر از سياست بيرون نياورد؛ از «ناسوت» بگريزد و به «لاهوت» و «جبروت» پناه برد. علاوه بر دين، از روحانيون بكلّي جدا باشد تا خطري را كه هميشه از محور بودن علما در جامعه احساس مي‌كردند، پيش نيايد و كابوس بزرگي كه سرانجام دامانشان را گرفت، رخ ندهد. آن زمان با تمام تلخي‌هايش گذشت؛ باز امروز مي‌بينيم دست‌هايي از خارج و داخل درست به همان ادله، در ترويج صوفي‌گري مي‌كوشند؛ حتي كار به جايي رسيده كه در بعضي از دانشگاه‌ها، از سوي بعضي از اساتيد تقويت مي‌شوند!»
در قسمتي از پيشگفتار كتاب مي‌خوانيم: «از جمله كتاب‌هايي كه در نقد عقايد صوفيه به قلم روز نوشته شده، كتاب كم حجم و پرفايده "جلوه حق" به قلم استاد ما و استاد بزرگ حوزه و زعيم عاليقدر شيعه حضرت آيت‌الله‌العظمي مكارم‌شيرازي است. اين كتاب را استاد گرچه حدود 40 سال پيش در دوران جواني نوشته و ظاهراً اولين اثر چاپي اوست؛ ولي در نوع خود كتاب بسيار ارزشمند و مفيد و مؤثر مي‌باشد؛ و در اين اواخر در آن تجديد نظر كرده و تغييرات و اصلاحات فراواني در آن كردند و بر ارزش آن افزودند. اين كتاب كه مدت‌هاست ناياب شده بود به درخواست علاقه‌مندان هم‌اكنون به زيور طبع آراسته مي‌گردد و اين چاپ نسبت به چاپ‌هاي قبلي مزايايي دارد كه از جمله: افزودن يك مقاله مفصل زيرعنوان "عرفان اسلامي و عرفان التقاطي" توسط خود استاد براصل كتاب است و ديگر مقدمه و مقاله‌اي به نام "پيدايش تصوف در جامعه اسلامي" و پاورقي‌هایي است كه توسط نگارنده اين سطور بر اين چاپ افزوده شده است.»
اثر حاضر، تاريخ شكل‌گيري تصوف و ادامه آن در اعصار مختلف را با عناوين عرفان اسلامي و عرفان التقاطي، عقل و عشق، ذكر و فكر، كشف و شهود و رويا، امكان كشف، و شيخ و قطب و مرشد بيان مي‌كند.
چاپ چهارم كتاب «جلوه حق» در شمارگان 3000 نسخه، 208 صفحه و بهاي 20000 ريال راهي بازار نشر شد.
سه‌شنبه ۲۰ اسفند ۱۳۸۷ - ۱۹:۱۳
نظر شما