چاپ اول كتاب «تأثيرات ابن عربي بر حكمت متعاليه» نوشته دكتر فرشته ندري ابيانه از سوي انتشارات بنياد حكمت اسلامي صدرا منتشر و روانه بازار نشر شد./
اصليترين معارف و نورانيترين حكم در پرتو اشراقات قرآني و افاضات عرفاني در حكمت متعاليه صدرايي به ظهور رسيده است. اين فلسفه ضمن برخورداري از متانت و اتقان فلسفي و اشتمال بر مباحث كلامي، در جوهره ذاتش با عرفان در آميخته است.
حكيم صدرالمتألهين در موارد بسيار با خضوع و خشوع از عارف برجسته محيالدين ابن عربي نام برده و در آثارش، وي را به صفاتي توصيف كرده كه دقت در هر يك از آنها جايگاه ابن عربي را در نظام فكري ملاصدرا نشان ميدهد، اوصافي نظير؛" شيخ عارف صمداني رباني"، "شيخ ما كه خدا از او راضي باد"،" شيخ عارف متاله"،" شيخ كامل قدوه المكاشفين"، "شيخ عارف سبحاني"، "شيخ اكبر و شيخ محقق."
افكار عرفا و به ويژه ابن عربي در ملاصدرا بهگونهاي تأثير عميق گذاشت كه وي در حل بسياري از معارف الهيه از آنها استمداد جست. بهعنوان نمونه ملاصدرا در اواخر سفر نفس اسفار، ابن عربي را مرد ميدان مسائل مربوط به عوالم و ناشات بعد از موت ميداند.
كتاب حاضر شامل يك مقدمه، پنج بخش و 22 فصل و در مقدمه كتاب، جايگاه و شخصيت ابن عربي در نظام فكري ملاصدرا مشخص شده است.
در بخش اول، اجمالي از تصريحات ملاصدرا بر كلام شيخ اكبر محیالدين ابن عربي ذکر و در بخش دوم تأثيرات شيخ اكبر بر ملاصدرا در برخي از مباحث فلسفي و قرآني آورده شده است. بهطور خلاصه مباحث وجود، نفس، خلقت و خلافت انسان كامل، علم خداوند و معاد بررسي و در مباحث قرآني، به تفسير انفسي اين دو استاد عرفان و فلسفه، بر آيات قرآن استشهاد شده است.
در بخش سوم، مباحث وجود در شش فصل تنظيم شده و تبيين معاني وجود و نحوه اطلاق آن بر خداوند، تقرير ابن عربي و ملاصدرا از مباحث وحدت وجود، سير تطور انديشه ملاصدرا از تشكيك تا وحدت شخصي وجود و تصريح بر آن با توجه به تأثيرات ابن عربي بر ملاصدرا بررسي شده است.
از آنجا كه نتيجه وحدت وجود ،انتقال بحث عليّت به تجلي حق است، بخش چهارم به «عليت و تجلي» اختصاص دارد. اين بخش در شش فصل تنظيم شده و عليت و معلوليت و ارتباط آن با وحدت وجود، تصاوير وحدت شخصي وجود و ارتباط آن با تجلي و عليت، تقريري از نظريه تجلي از ديدگاه ابن عربي و ارائه نمونههايي از آن، وحدت وجود در ارتباط با قاعده «لا مؤثر فيالوجود إلا الله» از ديدگاه ملاصدرا و تجلي در نظام مظهريت از فصول اين بخش است كه در آن، ارتباط مبحث تجلي با اسماء حقتعالي، اعيان ثابته، انسان كامل، جبر و اختيار، خلق جديد، معاد و قيامت و غيره تبيين شده و در پايان نيز خلاصهاي از مباحث تجلي، نحوه تجلي حقتعالي در دنيا و آخرت بر عاشقان حق، بر صور اشيا در عالم ميثاق بر عقول خالص، صفات و اسماء خود آمده است.
بخش پنجم به مباحث حركت جوهري، اتحاد عاقل و معقول و علم الهي اختصاص دارد. اين بخش از هشت فصل تشكيل ميشود كه طي آن ضمن بيان مباني مقدماتي، كلمات شيخ اكبر درباره حركت جوهري، اتحاد عاقل و معقول، علم الهي، علم سابق خداوند و مراتب علم باريتعالي به اشيا از ديدگاه ملاصدرا بررسي و تحقيق شدهاند.
مهمترين منابع مورد استفاده در اين كتاب عبارتاند از: فتوحات مكيه كه دائرة المعارفي بر عرفان اسلامي است؛ اعم از چاپ قديم (4 جلدي) و چاپ جديد با تصحيح و ضبط احمد شمسالدين (9 جلدي) و تصحيح عثمان يحيي ، فصوصالحكم با شروح متعدد آن؛ از جمله شرح قيصري، كاشاني، حسنزاده آملي و ديگر شارحان آن، رسائل ابن عربي، تجليات الهيه و ساير آثار وي و نيز مجموعه كتابهاي ملاصدرا به خصوص الحكمةالمتعالية فيالأسفارالعقليةالأربعة (9 جلدي)، الشواهدالربوبيه، المشاعر، إيقاظالنائمين، أسرارالآيات، مفاتيحالغيب، تفسير قرآن كريم و كتب ديگر ملاصدرا.
چاپ اول كتاب «تأثيرات ابن عربي بر حكمت متعاليه» در شمارگان 2000 نسخه، 309 صفحه و بهاي 45000 ريال راهي بازار نشر شد.
نظر شما