محمدرضا هراتی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره افتتاح کتابخانه بدون کتاب کاغذی که قرار است تا پایان امسال در پارک دانشجوی تهران افتتاح شود، گفت: این کتابخانه پیش از پایان سال افتتاح خواهد شد. کتابخانه بدون کتاب یک فصل، دوره و سیاقی است که در دنیا اکنون بسیار رواج دارد. شاید برای خیلی‌ها این سوال به وجود بیاید، کتابخانه بدون کتاب چطور تشکیل می‌شود؟ منظور البته افتتاح کتابخانه بدون کتاب کاغذی است.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی درباره زمان افتتاح کتابخانه بدون کتاب کاغذی و کتابخانه الکترونیک عنوان کرد: تاسیس کتابخانه الکترونیک و بدون کتاب کاغذی نیاز به یکسری زیرساخت‌ها و عقبه‌ای دارد و مسائل حقوق مادی و معنوی بارگذاری این آثار باید تامین شود.
وی با بیان اینکه درجلسات هیئت‌امنای کتابخانه‌های عمومی حداقل سه جلسه درباره این مسئله یعنی تاسیس کتابخانه بدون کتاب کاغذی صحبت شده است، گفت: نهاد کتابخانه‌های عمومی یک فضا و محیطی را مانند کتابخانه «هدهد سفید» که کتابخانه تخصصی کودک و نوجوان است آماده می‌کند؛ این محیط تخصصی برای ارائه آثار الکترونیک در نظر گرفته شده است.
هراتی گفت: البته در این محیط قرار است محیط‌های اشتراکی، خانه‌های خلاق، بخش وب سرویس که در کتابخانه‌های مرکزی و به‌روز نهاد کتابخانه‌ها اکنون موجود است، در این مجموعه به صورت بزرگ‌نمایی شده وجود داشته باشد. در این کتابخانه، خدمات نوین الکترونیک ارائه می‌شود.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی عنوان کرد: درباره افتتاح این مجموعه و وجود کتاب برای شروع فعالیت این کتابخانه فعلاً نمی‌توانم آماری را ارائه کنم اما در بخشی از طراحی این مجموعه کتاب کاغذی نیز دیده می‌شود. امسال فاز نسخت کتابخانه بدون کتاب کاغذی افتتاح می‌شود اما قطعاً به لحاظ تعداد و محتوای الکترونیکی این کتابخانه باید بعداً مجهزتر شود.
برای صرفه‌جویی در ایفلا حاضر نشدم
درباره حضور نیافتن خود به‌عنوان نماینده نهاد کتابخانه‌های عمومی در ایفلای ۲۰۲۳ هلند با وجود تمدید و پرداخت حق عضویت نهاد کتابخانه‌ها در فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری امسال و پذیرفته شدن سکینه قاسم‌پور، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در بخش سواد و خواندن ایفلا اظهار کرد: خانم عصمت مومنی، علاوه بر اینکه معاون کتابخانه ملی ایران هستند، عضو هیئت‌امنای کتابخانه‌های عمومی کشور نیز هستند که امسال توانستند در ایفلای ۲۰۲۳ هلند حاضر شوند.
وی افزود: به‌عنوان معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی دو جلسه را برای حضور در ایفلا و اشتراک‌گذاری داده‌ها در هشتاد و هشتمین دوره ایفلا (فدراسیون بین‌المللی انجمن‌ها و مؤسسات کتابداری) در خدمت معاون کتابخانه ملی بودم و جمع‌بندی خودم این بود که با وجود حضور خانم مومنی به‌عنوان نماینده کتابخانه ملی در ایفلا و در نظر گرفتن این نکته که ایشان، عضو هیئت‌امنای کتابخانه‌های عمومی کشور نیز هستند، به مصلحت دیدیم شخصی دیگری دوباره از نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به ایفلا اعزام نشود.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی با یبان اینکه می‌توان منابع مالی برای حضور در ایفلا را با وجود یک نماینده واحد از دو نهاد، ذخیره کرد؛ گفت: احساس کردم می‌توان منابع مالی این سفر را با حضور تنها یک نماینده از سوی کتابخانه ملی و هیئت‌امنای کتابخانه‌های عمومی کشور ذخیره کرد البته. ان شالله در ایفلای دوره‌های بعدی حضور پررنگ و اختصاصی خواهیم داشت اما با توجه به بررسی و جمع‌بندی حضور نهاد کتابخانه‌های ایران در برنامه‌های ایفلا و رصد حضور کشورهایی مانند آمریکا، آلمان، انگلیس و دپارتمان‌های کتابداری این کشورها در این رویداد به این نتیجه رسیدیم که با توجه به زمان‌بندی محدود برنامه‌های ایفلا، پنل‌هایی که خانم دکتر مومنی می‌خواستند در آن حاضر می‌شوند، تقریباً (نه همگی) همان برنامه‌هایی بود که نماینده نهاد کتابخانه‌ها می‌خواست در آن حاضر شود.
وی افزود: با مشورت دو تن از اعضای هیئت‌امنای کتابخانه‌های عمومی کشور تصمیم گرفتیم نهاد کتابخانه‌های عمومی نماینده مستقل در ایفلا نداشته باشد زیرا حضور خانم مومنی به‌عنوان نماینده کتابخانه ملی و عضو هیئت‌امنای کتابخانه‌های عمومی کشور در این رویداد بین‌المللی کفایت می‌کرد.
به گزارش ایبنا؛ ایده کتابخانه بدون کتاب نخستین بار توسط دانشگاه پلی تکنیک فلوریدا در آمریکا مطرح شد. کتابخانه‌های بدون کتاب نسل جدیدی از کتابخانه‌ها هستند که در آن از کتاب کاغذی خبری نیست و به جای کتاب کاغذی به کاربران تجهیزات و امکانات دسترسی به منابع الکترونیکی داده می‌شود. همچنین فضای فیزیکی این کتابخانه‌ها میزبان برنامه های متنوع کتابخانه است. ماموریت این گونه کتابخانه‌ها فراهم آوردن دسترسی فناورانه برای کاربران کتابخانه برای ارتقاء آموزش و سواد ترویج خواندن و تجهیز آن‌ها به ابزار لازم برای رشد به عنوان شهروندان عصر دیجیتال است و چشم‌انداز آن تبدیل شدن به برترین کتابخانه عمومی پایتخت به لحاظ کمیت و کیفیت خدمات است.
نظر شما