سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ بلرام شکلا، رایزن فرهنگی هند در ایران به مناسبت هفته کتاب از این رسانه بازدید و در مصاحبه‌ای درباره تعاملات ایران و هند در حوزه ادبیات و زبان فارسی توضیح داد.
وی با اشاره به اینکه خود مولف چندین کتاب به زبان هندی، سانسکریت و فارسی است، عنوان کرد: کتاب «زعفران و صندل» که محتوای آن شعر و غزل است اخیراً در ایران منتشر شده است. من فارسی را به این دلیل یاد گرفتم که بتوانم شعرهای مولانا، حافظ، عطار که شاعرانی برجسته‌اند بخوانم و آن عشق به شعر و ادبیات باعث شد فارسی را یاد بگیرم. زبان فارسی در هندوستان بسیار طرفدار دارد و ما فارسی را زبان بیگانه به حساب نمی‌آوریم چرا که ۷۰۰ سال زبان رسمی ما بوده و بسیاری از محاورات و واژه‌های فارسی در زبان امروزی هندوستان رایج هستند و زبان‌های ایران زمین از قدیم با هم مرتبط هستند. من در دانشگاه دهلی استاد زبان سانسکریت هستم و این زبان خیلی نزدیک به اوستا و زبان باستانی ایران و پهلوی است به همین جهت من و همه هندوستانی‌ها با شاعران زبان فارسی از قدیم آشنا هستیم.
شکلا با تاکید بر اینکه فعالیت یک خبرگزاری تخصصی کتاب در ایران مهر تاییدی بر بالا بودن فرهنگ مطالعه ایرانیان است، افزود: من زمانی که در هندوستان هم بودم می‌شنیدم که ایرانی‌ها، کتاب‌خوان زیاد دارند. اینکه در قالب یک خبرگزاری در حوزه کتاب یک مرجع تخصصی وجود دارد که کتاب‌ها را معرفی و بررسی می‌کند بسیار اتفاق قابل توجه و خوبی است.در هندوستان کتاب‌های خوبی درباره شناسایی فیلم‌های هندی و سینمای هند دارد که اگر ترجمه شود با توجه به علاقه‌ای که ایران به سینمای هند دارد می‌تواند مورد استقبال مخاطبان قرار گیرد. اگر کتاب خوبی بود می‌توان پیشنهاد داد و برای ترجمه و ترویج از ایبنا هم کمک می‌گیریم. اخیراً در ایران یک کتاب چاپ شده که درباره یک شاعره در زمان گاندی است. این کتاب با نام نام «افسون رادا» به فارسی ترجمه شده و این ماه رونمایی آن برگزار خواهد شد.
رایزن فرهنگی هند در ایران با اشاره به همکاری‌های مرکز فرهنگی سفارت هند با نهادهای فرهنگی مختلف توضیح داد: با چندین موسسه فرهنگی ایران کار می‌کنیم. به طور مثال با فرهنگستان همایشی بین المللی برای غالب دهلوی برگزار کردیم؛ همچنین با همکاری صدا و سیما برنامه «شاعران هند-دوستانِ ایران» را با همکاری کتابخانه ملی برگزار کردیم. به علاوه به‌زودی در فرهنگستان کلاس‌های زبان سانسکریت را برگزار خواهیم کرد چون قدیمی‌ترین زبان دنیاست و زبان نیاکان ما است. از نظر ما زبان سانسکریت و اوستایی گویی نسبت خواهری باهم دارند و سانسکریت از گذشته تا الان کاملاً حفظ شد اما اوستا حفظ نشد به همین دلیل برای رمز گشایی زبان اوستا دانستن زبان سانسکریت لازم است. ما با موسسات فرهنگی ایران همکاری می‌کنیم و اساتید فرهنگستان هم بسیار کمک می‌کنند تا این زبان قدیمی و متمدن حفظ شود. برنامه‌های متنوعی داریم و هنوز در ابتدای راه هستیم. در همان برنامه شاعران «هند-دوستانِ ایران»، ١٢ شاعر بودند که درباره هند شعر گفتند که ما همه این اشعار را گرداوری و ترجمه می‌کنیم و در هند به چاپ می‌رسانیم.
این شاعر هندی با تاکید بر اینکه شاعران فارسی‌گوی هند پلی برای ارتباط هند و ایران هستند، گفت: فارسی و ادبیات آن برای ارتباط هند و ایران همچون بند ناف است و زبان فارسی این ارتباط را تغذیه می‌کند. زبان فارسی همیشه برای شاعران هندی مایه افتخار بوده است. درباره امیر خسرو دهلوی برنامه‌ای در ١۶ آذر که سالگرد اوست با همکاری انجمن مفاخر در مرکزفرهنگی سفارت هند برگزار می‌شود. درباره اقبال لاهوری هم بهتر است بدانید که در سال ١٩٣٠ از دنیا رفت و در آن زمان پاکستانی موجود نبود به همین جهت اقبال لاهوری هم هندی بوده و در هند طرفدار زیادی دارد. اقبال ترانه‌های هندی هم زیاد دارد. هندوستان مهد زبان و ادبیات فارسی بوده است.
وی بر اذعان بر اینکه رسانه‌ای مستقل برای کتاب در هند موجود نیست، اما در رسانه‌ها بخشی برای فرهنگ و کتاب وجود دارد، افزود: یک آکادمی در هند مرجع است و مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ایران به حساب می‌آید. در هندوستان کتاب‌هایی که مربوط به هند و ایران است چاپ می‌شود. هندوستان نیم میلیون نسخه خطی فارسی دارد که اگر روی اینها کار شود اتفاق جذاب و ارزشمندی خواهد بود. در شهر گورک بور هندوستان کتابخانه فارسی وجود دارد که قدیمی‌ترین نسخه دیوان حافظ در آنجا یافت شده بود. این شهر از دهلی ۶۰۰ کیلومتر دور است و این نشان می‌دهد فارسی در جای جای هند چقدر نفوذ داشته است. اطلاع دارم که در خانه فرهنگ ایران در هندوستان حدود ٢٠ سال است که «فرهنگ آریان» در حال تدوین است که بخش هفتم آن چاپ شده و متولی آن هم ایران است. مجلاتی به فارسی، انگلیسی یا اردو منتشر می‌کند که «قند پارسی» مجله فارسی زبان آن است و هر آنچه مربوط به فارسی و تعاملات هند و ایران که در هند شکل می‌گیرد را پوشش می‌دهد. در سال ۲۰۲۰ سیاست جدید آموزش هند، فارسی را در ۹ زبان کلاسیک هندوستان جا داده که این زبان برای فرهنگ هند بسیار مهم است و برای دانستن فرهنگ هندوستان برای ما ارزشمند است.
شکلا در انتها شعر فارسی خود را که پاسخی برای دلایل علاقه‌اش به این زبان است، تقدیم مخاطبان ایبنا کرد:
ای که می پرسی چرا من فارسی را دوست‌دارم؟
در هجومِ صد زبان من این یکی را دوست‌دارم؟
می‌رساند فارسی با من نشان‌های نیاکان
وارثِ خط و زبانِ پهلوی را دوست‌دارم
با زبان فارسی سررشته‌ی هندی سرشته
هندی‌ام، هر تار و پود مادری را دوست‌دارم
فارسی را دوست‌دارم چون که استادِ ازل را
حالِ حافظ را و شورِ مولوی را دوست‌دارم
طالبِ شوریده‌جان را غالبِ پخته‌زبان را
در دلم بانگِ امیرِ خسروی را دوست‌دارم
آن‌که از اوجِ بیانش عرش را چون فرش سازد
پیر خلاق‌المعانی بیدلی را دوست‌دارم
جا شود رایِ برهمن هم به افکارِ حکیمی
در زبان فارسی؛ این دلبری را دوست‌دارم
فارسی با رنگ و طینت غیرتِ بت‌های چین است
هندوام، رشکِ بتان آزری را دوست دارم
طوطی گلزارِ رنگارنگ هندم، زین عجب نیست
فارسی با طعمِ قند و شکری را دوست‌دارم
هند را سرهند را، افغانیان ایرانیان را
عطرِ روح‌انگیزِ این نیلوفری را دوست دارم
من چو گشتم سال‌ها غواص‌وار و برگرفتم
بعد از این، این دُرِ دریای دَری را دوست‌دارم
فارسی ما را به صد شور و تمنا دوست دارد
دوستان این است که من فارسی را دوست‌دارم
نظر شما