خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ همانطور که مستحضر هستید، صنعت سیمان یکی از صنایع مهم به‌شمار می‌رود و طبق ادعاهای کارشناسان این حوزه، این صنعت در حال‌حاضر با چالش‌های مختلفی همراه است که در این مطلب تصمیم داریم آنها را مورد بررسی قرار دهیم. هرچند که ریسک‌ها و چالش‌های مربوط به هر سهم متفاوت است. اما با این حال چالش‌های موجود به‌طور کلی این صنعت را تحت تاثیر قرار داده و بسیاری از علاقه‌مندان به این حوزه را از سرمایه‌گذاری و حضور در آن دلسرد کرده‌است. در نتیجه قیمت سیمان امروز به دلیل چالش‌ها و مشکلات حاکم بر آن نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده است. مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی صنعت سیمان شامل موارد زیر هستند.
قطعی سوخت و برق
قطعی برق و سوخت در فصول مختلف یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین چالش‌های صنعت سیمان به‌شمار می‌رود. متاسفانه در فصل‌های زمستان و تابستان به دلیل کاهش و افزایش دما، صنعت سیمان با کاهش گاز و قطعی برق مواجه می‌شود. این مشکل تا حدود زیادی در میزان تولید این محصول دخیل بوده و حجم تولید را کاهش می‌دهد.
به‌عنوان مثال در تابستان سال گذشته به‌علت افزایش دما میزان برق مصرفی از حد استاندارد پیشی گرفته و همین امر منجر به افزایش قطعی برق و مشکلات ناشی از آن در صنایع مختلف شد. در فصل زمستان نیز این صنعت به‌دلیل افزایش مصرف گاز با مشکل کمبود سوخت مواجه شده و در نتیجه این معضل به صورت مستقیم بر میزان تولید سیمان فله در کشور تاثیر منفی گذاشت.
تغییر و نوسان نرخ ارز
متاسفانه نوسان و تغییر نرخ ارز تمامی صنایع و همچنین اقتصاد کل کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد که صنعت سیمان نیز از این قاعده مستثنی نیست. یکی از پیامدهای بد تغییر و افزایش نرخ ارز افزایش میزان تورم و مشکلات ناشی از آن است. زیرا زمانی که نرخ تورم افزایش پیدا می‌کند، سرمایه در گردش شرکت‌ها با مشکلات مختلفی مواجه می‌شود. به این ترتیب مشکلات ناشی از این امر تمامی شرکت‌هایی که زیر مجموعه نهادها هستند را تحت تاثیر قرار داده و منجر به کاهش سرمایه در گردش آنها می‌شود.
خط تولید فرسوده
دیگر چالش بزرگ صنعت سیمان عدم نوسازی و بازسازی خطوط تولید است. متاسفانه این مشکل امکان توسعه و افزایش تولید را برای شرکت‌های سیمان بسیار سخت می‌کند. خط تولید ناکارآمد و فرسوده صنعت سیمان موجب شده است که این صنعت آنچنان که باید مورد استقبال و لطف سرمایه‌گذاران قرار نگیرد. از این‌رو یکی از مهم‌ترین و بارزترین چالش‌های صنعت سیمان که از خط تولید فرسوده و ناکارآمد آن نشات می‌گیرد عدم جذب سرمایه‌گذار در این صنعت است.
تنها راهکاری که می‌تواند برای رفع این معضل مناسب و سازنده باشد، جایگزین کردن خطوط تولید مدرن و بروز بجای واحدهای تولیدی مستهلک و فرسوده است. متاسفانه افزایش نرخ ارز منجر به افزایش بی‌سابقه تجهیزات قابل استفاده در صنعت سیمان شده و همین امر هزینه نوسازی و بروز رسانی خط تولید این صنعت را با چالش جدی مواجه کرده‌است. در حال‌حاضر به‌روزرسانی سیستم‌های تولید این صنعت نیاز به هزینه بالایی دارد و شرکت‌های فعال در این صنعت شرایط مناسبی را برای بهبود خطوط تولید خود ندارند.
چشم انداز کوتاه مدت مدیران این صنعت
متاسفانه مدیرانی که برای این صنعت منتسب می‌شوند برای مدت کوتاهی در این جایگاه حضور دارند. همین عامل سبب شده است که دیدگاه و چشم انداز آنها کوتاه مدت باشد. این مشکل موجب شده است که امکان سر و سامان دادن به مشکلات صنعت سیمان، نظیر بهبود خطوط تولید به سادگی امکان‌پذیر نباشد و متاسفانه مشکلات موجود در این حوزه فقط از مدیری به مدیری دیگر منتقل شود. از این‌رو هیچ‌کدام از مدیرانی که این صنعت را در دست می‌گیرند به اندازه کافی زمان برای بهبود شرایط و سر و سامان بخشیدن به اوضاع را ندارند.
کاهش عرضه و تقاضا
متاسفانه مشکلات اقتصادی حاکم بر کشور ما سبب شده است که صنعت ساخت و ساز هم با رکود مواجه شود. همانطور که می‌دانید، صنعت سیمان بسیار وابسته صنعت ساخت و ساز بوده و همین امر صنعت سیمان را نیز تحت تاثیر رکود صنعت ساخت و ساز قرار داده است. به همین دلیل در حال حاضر میزان عرضه و تقاضای سیمان در مقایسه با قبل تا حدود زیادی کاهش پیدا کرده است. در فصل زمستان نیز به دلیل کاهش هوا، ساخت و سازها تا حدود زیادی کاهش پیدا می‌کند.
به طور کلی عرضه و تقاضا در صنعت سیمان به سه دوره تقسیم می‌شود که یک دوره آن مربوط به حال و آینده و دو دوره آن تاریخی است. در دوره اول شرکت‌های سیمانی به دلیل همراه شدن با مازاد ارزی کمتر در معرض مشکلات ناشی از کاهش ارز قرار داشتند و با ۹۰ درصد ظرفیت اسمی خود سیمان تولید می‌کردند. به همین دلیل در دوره اول تولید مازاد داشتند و برای آنکه بتوانند محصولات خود را به فروش برسانند با یکدیگر به شدت در رقابت بودند.
دوره دوم که ۵ الی ۶ سال پس از دوره اول شروع شد، کارخانه‌ها با مشکلات تحریم مواجه شدند و همین مشکل امکان تامین قطعات و بازسازی خط تولید را برای آنها مشکل و هزینه‌بر کرد. متاسفانه کاهش دوران مدیریت مدیران نیز مزید بر علت شد و در نتیجه صنعت سیمان در دوره دوم چالش‌های جدی را تجربه کرد.
به نحوی که در دوره دوم ظرفیت تولید صنعت سیمان به ۷۰ درصد اسمی آن رسید و متاسفانه در حال حاضر این صنعت نمی‌تواند بیشتر از ۷۰ الی ۷۵ درصد از ظرفیت خود را تولید کند. بالاخره در اواخر دوره دوم که تا پایان سال گذشته بود، میزان عرضه و تقاضای سیمان در کشور به تعادل رسید.
دوره سوم نیز زمان حال و آینده را در برمی‌گیرد و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در این دوره میزان تقاضا از عرضه بیشتر باشد. زیرا همانطور که عنوان شد شرکت‌های سیمان برای آنکه بتوانند از معضل خط تولید فرسوده رد شوند، به سرمایه‌گذاری بالایی که حدوداً ۳ الی ۴,۰۰۰ میلیارد تومان برآورد شده‌است نیاز دارند. البته ناگفته نماند که نرخ فروش سیمان با عرضه آن در بورس کالا شرایط بهتری پیدا کرده است. اما متاسفانه با این وجود تا به حال سرمایه‌گذار مهمی در این صنعت سرمایه‌گذاری نکرده است.
کاهش کیفیت آجر نسوز
یکی از متریال اولیه مهم برای تولید سیمان شامل آجر نسوز است. در گذشته شرکت‌های سیمان آجر نسوز مورد نیاز خود را از اروپا تامین می‌کردند. آجر نسوزی که از اروپا وارد می‌شد هم کیفیت بسیار خوبی داشت و هم آنکه تا یک سال و نیم در کوره‌ها دوام آورده و قابل استفاده بود. متاسفانه در حال حاضر امکان دسترسی به آجر نسوز با کیفیت اروپا به دلیل مشکلات نام‌برده و تحریم برای شرکت‌های سیمان امکان‌پذیر نیست.
طول زمان تامین مواد
شرکت‌ها می‌توانند به همه مواد مستقیم مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنند. اما برخلاف گذشته قطعات و مواد مورد نیاز آنها در مدت زمان طولانی‌تری تامین می‌شود. به عبارت دیگر قطعات و موادی که در گذشته، طی دو روز در دسترس شرکت‌ها قرار می‌گرفت، اکنون به حداقل ۳۰ روز رسیده است. همین امر به‌صورت مستقیم روی ظرفیت تولید تاثیر منفی گذاشته و میزان تولید آنها را کم کرده است.
نظر شما