سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): فداء الزمر؛ نویسنده کتاب «انین الاقصی»؛ برگزیده اولین دوره جایزه جهانی ادبیات فلسطین است. این داستان، گویای آرزوهای کودک فلسطینی برای رهایی مسجد الأقصی از چنگال‌های رژیم غاصب است. داستان حاوی عناصر سمبلیک و رمزی بوده و به این ترتیب، گنجشکان در جایگاه کودکان (اطفال الحجارة) از کشورهای اسلامی گرد هم آمدند تا به یاری مسجد الأقصی ملحق شوند و با هم قسم وحدت و اتحاد می‌خوانند که تا جان دارند، از قدس و مسجد الأقصی دفاع کنند. در ضمن عناصر ادبی و شگردهای داستانی و تصاویر و رنگ‌ها به‌شکل هنرمندانه به کار گرفته شده است. این کتاب تاکنون به زبان فارسی توسط انتشارات قو و با ترجمه سمانه افشاری‌نژاد در ایران چاپ شده و همین طور به زبان انگلیسی در کشورهای دیگر ترجمه و چاپ شده است. در ادامه گفت و گوی خبرنگار ایبنا با این نویسنده را می‌خوانید.
در مواجهه با مسئله فلسطین و جنگ اخیر محور مقاومت با رژیم صهیونیستی مهم‌ترین رسالت اهالی قلم چیست؟
در این جنگ وحشیانه علیه مردم ما در فلسطین و لبنان و ارتکاب هولناک‌ترین جنایت‌ها توسط صهیونیسم جهانی، بر اهل قلم واجب است که به مقابله با این جنگ همراه با سربازان در میدان نبرد برخیزند؛ چراکه کلمه در بسیاری از موارد کشنده‌تر از تفنگ است. حقیقتی که دشمن تلاش می‌کند با دروغ‌ها و ادعاها آن را بپوشاند، از طریق کلمه روشن می‌شود و از این طریق مردم را در برابر این اشغالگر ترسو، آگاه و بسیج می‌کند. از طریق کلمه، نقاب از پیمان‌ها و عرف‌های بین‌المللی برداشته می‌شود و دروغ و دوگانگی آنها در برخورد با غرب و برخوردشان با ملت‌های عربی و اسلامی ما آشکار می‌گردد.
به نظر شما روایت و تولید ادبیات مقاومت و مبارزه تا چه اندازه در جلب توجه ملت‌ها به مسئله فلسطین مؤثر است؟
درباره مسئله فلسطین، پس از اینکه رژیم اشغالگر با ادعاها و دروغ مستمر برای تحریف فلسطین در حافظه نسل‌های جدید تلاش کرده، ادبیات مقاومت نقش عمده و بزرگی در حفظ حافظه فلسطینی و انتقال آن به نسل‌ها ایفا کرده است. بنیانگذار صهیونیسم، تئودور هرتسل، روی مرگ بزرگان و فراموشی جوانان شرط بسته بود؛ پس باید با حفظ روایت فلسطینی و حمایت از آن در برابر تحریف و نابودی از طریق آثار ادبی همچون داستان و رمان و شعر و تئاتر مقابله کرد. علاوه بر اینکه آثار ادبی محرک و برانگیزاننده جنبش‌های انقلابی علیه اشغالگری بودند و این همان چیزی است که سخن گولدامایر آن را خلاصه می‌کند: «با کشتن غسان، از یک لوای فکری مسلح که برای اسرائیل خطرناک‌تر از هزار فدایی مسلح بود خلاص شدیم؛ زیرا غسان با قلمش برای اسرائیل از یک گردان چریکی خطرناک‌تر بود.»
چه شد که به نوشتن در موضوع فلسطین روی آوردید؟
آنچه مرا به نوشتن ترغیب می‌کرد، عشق به فلسطین بود. این عشق بزرگ در قلبم انگیزه‌ای شد تا داستان‌هایی برای کودکان بنویسم که درباره وطن محبوبم شنیده‌ام، اما آن را ندیده‌ام و در فاصله‌ای نزدیک از کشوری است که در آن متولد شدم و زندگی کرده‌ام. عشق به فلسطین روز به روز در قلبم بزرگ‌تر می‌شد و متوجه شدم که بسیاری از کودکان درباره فلسطین چیز زیادی نمی‌دانند؛ پس تصمیم گرفتم که این عشق را در قلب همه کودکان حک کنم؛ به ویژه که عشق به فلسطین یک عقیده است و فلسطین تنها یک وطن نیست. در آن مسجدالاقصی قبله اول مسلمانان و محل اسراء پیامبر خدا (ص) و سومین مسجد مقدس قرار دارد و همچنین فلسطین سرزمین پیامبران است. علاوه بر این، کارزاری خشن علیه این نسل وجود دارد که هدفش این است که کودکان را درباره وطنشان فلسطین ناآگاه نگه دارد. دوست داشتم پل‌هایی میان این کودکان و وطنشان بزنم و کتاب‌هایم پنجره‌ای باشند که کودکان از طریق آن به وطنشان فلسطین بنگرد و آن را دوست بدارند و تیری از تیرهای آزادسازی آن باشد.
با جایزه جهانی ادبیات فلسطین چگونه آشنا شدید؟
از طریق دوستی که لینک مشارکت در جایزه را برایم فرستاد، با جایزه جهانی فلسطین برای ادبیات آشنا شدم.
شما به عنوان یکی از برگزیدگان اولین دوره جایزه جهانی ادبیات فلسطین، ضرورت تأسیس چنین جایزه‌ای را که به دنبال تقویت تولید آثار خوب و باکیفیت در موضوع فلسطین است، چگونه ارزیابی می‌کنید؟
جایزه انگیزه‌ای برای نویسندگان و ناشران برای نوشتن درباره فلسطین است و به ویژه در زمینه ادبیات کودک از نویسندگان حمایت می‌کند، چراکه تولید ادبیات کودک از نظر مادی هزینه‌بر است؛ چون نیاز به طراحی و نقاشی دارد تا کاری جذاب تولید شود. جایزه دری را برای رقابت میان نویسندگان می‌گشاید و این تأثیر بزرگی در بهبود کیفیت کار و تولید آن به بهترین شکل دارد.
به نظر شما وجود یک جایزه ادبی جهانی برای روایت داستان فلسطین و مقاومت، چه اندازه در مبارزه نرم و فرهنگی با رژیم صهیونیستی مؤثر است؟
جایزه جهانی ادبیات فلسطین از ادبیات مقاومت که سلاحی برای رد ادعاها و دروغ‌های صهیونیستی است، حمایت می‌کند؛ به‌ویژه در میان ملت‌های غربی که رژیم اشغالگر در انتشار روایت خود در میان آنها و جلب همدلی و ج انبداری آنها موفق شده است.
چه راهکارهایی برای گسترش دامنه مخاطبان جهانی آثار برگزیده این جایزه پیشنهاد می‌کنید؟
اگر این کتاب‌ها ترجمه و منتشر شوند، موجب گسترش دامنه مخاطب جهانی خواهد شد.
چه اقداماتی می‌توان برای تشویق و تقویت راویان مبارزه و حماسه ملت فلسطین انجام داد؟
چنین جایزه‌ای علاوه بر ایجاد نشرهای متخصص برای انتشار این نوع از ادبیات، راویان مبارزه و حماسه ملت فلسطین را نیز تشویق می‌کند.
چگونه می‌توان نسل جدید نویسندگان را به نوشتن و بیان روایت‌های مقاومت ترغیب کرد؟
می‌توان با اختصاص بخشی از این جایزه به گروه نویسندگان جوان و برگزاری کارگاه‌هایی که به آموزش گروه‌های بااستعداد از این جوانان می‌پردازد، نسل جدید نویسندگان را به نوشتن و بیان روایت‌های مقاومت تشویق کرد.
آیا پیشنهادی برای توسعه همکاری‌های بین‌المللی در زمینه ادبیات مقاومت در حوزه فلسطین دارید؟ چگونه می‌توان این همکاری‌ها را تقویت کرد؟
همکاری‌های بین‌المللی می‌تواند از طریق همکاری با نهادهای فرهنگی در همه کشورها و همچنین برگزاری سمینارها و کنفرانس‌ها و کارگاه‌های تخصصی در این زمینه صورت بگیرد.
آیا این جایزه می‌تواند به تنهایی خلأهای تولیدات ادبی با موضوع فلسطین را در سطح جهان جبران کند؟ شما چه پیشنهادهای دیگری دارید؟
جوایز به تنهایی کافی نیستند. باید مؤسسات فرهنگی در کشورهای مختلف را به پذیرش این نوع از ادبیات و حمایت از آن از طریق ترجمه و انتشار ترغیب کرد.
با توجه به اینکه فلسطین مسئله‌ای جهانی است، بیشترین مفاهیمی که از فلسطین می‌توان در سطح جهان مخابره کرد تا جایزه رشد و توسعه بیشتری پیدا کند چیست؟
مهم‌ترین چیزی که باید به تمام جهان رسانده شود، رد ادعاهای صهیونیستی درباره حق برپایی دولتشان در فلسطین به پایتختی قدس شریف بوده و اینکه فلسطین وقف مسلمانان است. برای هیچ‌کس جایز نیست ذره‌ای از خاک خود و حق پناهندگان را در بازگشت به سرزمین خود و سرزمین پدران و اجدادشان رها کند.
نظر شما