چاپ اول کتاب «آشنایی با آرشیوهای جهان» نوشته دکتر کیانوش کیانی هفتلنگ و محبوب شهبازی از سوی انتشارات هزاره ققنوس منتشر و روانه بازار شد.\
بر اساس مطالب كتاب، آرشیوهای ملی، حافظان میراث مکتوب و در حقیقت حافظه دولتها و ملتهايند. این یادوارههای ارزشمند، گاه بر اثر ناآگاهی از شیوهها و فناوریهای مطلوب و مناسب نگهداری، حوادث ناگوار طبیعی از قبیل سیل و زلزله و جنگها و آتش سوزیها آسیب سوزیها آسیب دیده یا از ميان رفتهاند. متاسفانه مثالهای تلخ تاریخی در این زمینه حتی در کشورمان بسیار است. بعد از دو جنگ جهانی اول و دوم که طی آنها خسارات عظیم و جبرانناپذیری به آرشیوهای کشورهای مختلف وارد آمد، دوستداران فرهنگ، ایجاد نهادی را که حتیالامکان از زوال و نابودی اسناد جلوگیری کند، ضروری دانستند. بنابر این پس از تشکیل سازمان ملل متحد، با تلاش شاخه علمی، فرهنگی این سازمان(یونسکو)، شورای جهانی آرشیو به وجود آمد و اولین اجلاس آن 59 سال پیش، يعني در سال 1950 در پاریس تشکیل شد.
سابقه ایجاد شورای جهانی آرشیو به دهها سال قبل باز میگردد، اما این امر در نهایت در سال 1948 تحقق یافت. پس از جنگ جهانی اول، اولین تلاشها برای تاسیس موسسهای براي همکاری فکری انجام شد. عوامل موثر بسیاری در این امر دخیل بود. اولین عامل شهر پاریس بود که به عنوان مقر دفتر مرکزی یونسکو، شاخه فرهنگی علمی و آموزشی سازمانهای غیردولتی(NGO) در این حوزه توجه داشت. درسال 1946 با اعمال نفوذ یک مرمتگر آمریکایی به نام «چانسی. جی. هاملین»، شورای جهانی موزه تاسیس شد. در پاییز سال 1947 با نفوذ «دکتر باک»، آرشیويست ایالات متحده، گروهی از متخصصان در پاریس نشستی داشتند. در 9 ژوئن سال 1948 در مورد ایجاد «شورای جهانی آرشیو» توافق به عمل آمد. ریاست این شورا به «شارل ساماران»، رئیس آرشیو ملی فرانسه، محول شد. در سال 1950، «شارل برایبانت» ریاست آن را بر عهده گرفت. پس از اجلاس گروه متخصصین در پاریس(21 تا 22 آگوست سال 1950) اولین مجمع شورا در دفتر مرکزی یونسکو برگزار شد.
شورای جهانی آرشیو، یک سازمان غیر متمرکز غیر دولتی و مستقل از مسائل سیاسی است که تحت حاکمیت مجمع عمومی و دفتر کمیته اجرایی است. شعب آن در سراسر دنیا(به جز آمریکای شمالی) گردهماییهایی را برای آرشیویستها برگزار میکند. شورای جهانی آرشیو، آرشیویستها و موسسات آرشیوی(دارای علایق مشترک در حوزههای خاص تخصصی) را گرد هم جمع میکند. کمیتهها و گروههای کاری آن هم با همکاری متخصصان، در جهت رفع مشکلات خاص آرشیوی فعالیت میکنند. دبیرخانه، کارهای اداری سازمان را انجام میدهد، بین اعضاء رابطه برقرار میسازد و با بخشهای مربوط به سازمانهای بینالمللی دیگر همکاری مینماید. شورای یک سازمان تخصصی و حرفهای برای جامعه جهانی آرشیوی است که به ترویج، حفظ و نگهداری، توسعه و استفاده از میراث آرشیوی جهان اختصاص یافته است. این شورا، ادارات آرشیوهای ملی، مجامع حرفهای آرشیویستها، آرشیوهای محلی و منطقهای و آرشیو سایر سازمانها و نیز آرشیویستهای مستقل را گردهم میآورد.
با اجتماع روسای آرشیوهای ملی، شورای جهانی آرشیو به صورت یک سازمان مرکب شکل گرفت که در آن مجامع تخصصی و آرشیویستهای مستقل علاقهمند به کار تحقیق و توسعه آرشیوی شرکت دارند. امروزه شورای جهانی آرشیو به سازمانی تخصصی برای جامعه جهانی آرشیو تبدیل شده است که به ترویج حفظ و نگهداری توسعه و استفاده از میراث آرشیوی جهان اختصاص یافته است. در این شورا، آرشیوهای مجامع حرفهای، آرشیوهای محلی و منطقهای، آرشیو سایر سازمانها و آرشیویستهای مستقل گردهم میآیند.
فعالیتهای شورا مکمل فعالیتهای مجامع موسسات ملی است و همچنان منبع جامع و گسترده و پل ارتباطی بین متخصصین مناطقی است که در آن هنوز مجامع ملی تشکیل نشده است. شعب منطقهای شورای جهانی آرشیو، پایه و اساس تبادل افکار و نیز انجام فعالیتهای مشترک در سطح منطقهای میباشد. با این وجود بخشهای شورا در کنار کارهای تخصصی، در زمینه کارهای دیگر مانند تحقیق و تبادل اطلاعات در حوزههای خاصتر فعالیت دارند. آنها در محافل خود روسای مجامع حرفهای و آرشیویستهای سازمان بینالمللی، شهرداریها، مراکز تجاری، کلیساها، دانشگاهها، مجالس و احزاب سیاسی و نیز متخصصان اسناد معماری را دور هم جمع میکنند.
اكنون نیز بخشهایی برای متخصصان آرشیوهای ورزشی و ارتش تشکیل شده است. کمیتههای شورا همچنین با دستورالعملهای خاص که مستلزم همکاری برخی متخصصین در زمینه استانداردهای توصیفی، اسناد جاری و الکترونیک، آرشیوهای دیداری – شنیداری، فناوری اطلاعات و مسائل حقوقی در زمینه نگهداری اسناد است، ایجاد شدهاند. بسیاری از این کمیتهها با انتصاب متخصصین جهان در پستهای مشاور و اعضاي وابسته بر تجارب آنها تکیه دارند.
هدف شورای جهانی آرشیو توسعه و پیشرفت آرشیوها از طریق همکاری بینالمللی است. این هدف با انجام فعالیتهای به اين شرح تحقق میيابد: تشویق به توسعه آرشیو در تمام کشورهای دنیا به منظور تضمین حفظ و نگهداری میراث آرشیو بشر.، تسهیل آموزش به آرشیویستها و مرمتگران جدید و تداوم آموزش آرشیویستها و مرمت گران شاغل، ترویج اجرا و اعمال کد اخلاقیات، ترویج فعالیتهایی در زمینه اسناد و مدیریت آنها در سطح بینالمللی، توسعه ارتباط میان آرشیویستهای تمام کشورها و همچنین موسساتی که در رابطه با حفظ و نگهداری و اداره اسناد و آرشیوها یا آموزش تخصصی آرشیویستها هستند، تسهیل استفاده از اسناد آرشیوی با شناساندن محتوای آنها و ایجاد امکان دسترسی آسانتر به آنها.
اثر حاضر با اين عناوین به سرانجام رسیده است: آشنایی با شورای جهانی آرشیو(ایکا)، کنفرانس بینالمللی میزگرد آرشیوی(سیترا)، آشنایی با آرشیو ملی ایران، آشنایی با مراکز اسناد فرهنگی ایثارگران، آشنایی با آرشیوهای دولتی جمهوری آذربایجان، آشنایی با آرشیو ملی آلبانی، آشنایی با آرشیو انگلستان، آشنایی با آرشيو ملي استراليا، آشنایی با آرشیو کشور ترکیه، آرشیو روسیه در دهه 1990، آشنایی با آرشیو ملی فرانسه، آشنایی با آرشیو ملی فنلاند، آشنایی با آرشیو ملی کانادا، آشنایی با آرشیو ملی مالزی، آشنایی و بررسی تحلیل مسائل آرشیوی کشورهای مستقل مشترک المنافع.
چاپ اول کتاب «آشنایی با آرشیوهای جهان» در شمارگان 2000نسخه، 214 صفحه و بهای 28000 ريال راهی بازار نشر شد.
نظر شما