نخستين روز «دومين همایش بینالمللی زنان مسلمان اندیشمند» با سخنراني غلامعلی حدادعادل در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي آغاز شد. مجموعه مقالات و سخنرانيهاي اين همايش در قالب كتاب منتشر خواهند شد.\
در ابتداي اين برنامه غلامعلی حدادعادل، رییس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: خانواده مجراي انتقال فرهنگ و جايگاه اصلي تربيت ديني، معنوي و فرهنگي در هر جامعهاي است، اما متاسفانه در دوران ما استقلال و استحكام اين نهاد اجتماعي به دليل وسعت رسانهها و فناوريهاي نوين در عرصه رسانههاي گروهي تضعيف شده است.
نويسنده كتابهاي «فرهنگ برهنگي و برهنگي فرهنگي، آشنايي با جامعهشناسي آموزش و پرورش، نگاهي به بينش اجتماعي اسلام در دانش اجتماعي و حج؛ نماز بزرگ» و ناظر دانشنامه جهان اسلام، رسانه را عامل حضور نهادهاي بيروني در خانواده برشمرد و توضيح داد: امروزه رسانه به ويژه تلويزيون به جاي پدر در خانواده نشسته است و آنقدر كه فرزندان پاي برنامههاي آن زمان صرف ميكنند و از آن ميآموزند، از والدين و نسلهاي گذشته خود چيزي نميآموزند. اكنون فرزندان آنقدر كه با اينترنت در ارتباطند، فرصتي براي اعضاي خانواده و والدين خود نميگذارند.
وی گفت: اگر فرهنگ رسانه از نظر ديني و فرهنگي به خانواده معتقد[وفادار] باشد، انواع خدمات و فايدهها از آن حاصل ميشود و رسانه ميتواند به اعتلاي فرهنگ ديني و معنوي خانواده بپردازد و آموزشهاي لازم را در عرصههاي گوناگون اجتماعي، اخلاقي، بهداشتي، هنري و ... به خانواده ارايه دهد. اين در حالي است كه امروزه رسانههاي غربي ماديات و لذت پرستي را بر خود مسلط كرده و آنها را در جهان ترويج ميكنند. آنان هيچ محدوديتي را در رفتار آدمي به رسميت نميشناسند و انسان را اسير شهوات و نفسانيات خود ساخته و به دورغ نام آزادي بر آن نهادهاند.
وي گوش سپردن به سكوت را يكي از ارزشهاي بزرگ انساني، اخلاقي و عرفاني خواند و اظهار داشت: با گسترش رسانه متاسفانه امروزه اين نعمت را از دست دادهايم. مشكل اصلي، ويراني بنياد خانواده از طريق ماهيت و مفاهيم منتشر شده رسانههاي غربي در خانواده است. اميدوارم اين بانوان انديشمند در بازگشت به كشور خودشان دستاوردهايشان را به جامعه و زنان سرزمين خود منتقل سازند و همچنان تشكل خود در برابر خطري كه خانواده را تهديد ميكند، حفظ كنند. زنان جهان اسلام بايد متحد باشند.
در ادامه اين برنامه محسن پاك آئين، معاون فرهنگي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، درباره رواج جنگ نرم كه امروزه در جهان در حال وقوع است، به تبيين برخي از ابعاد و ويژگيهاي اين نبرد رسانهاي در مقايسه با جنگ سرد كه كاملا آشكار است و اغلب در مرزها رخ ميدهد و ابزاري متفاوت دارد، پرداخت و عنوان داشت: جنگ نرم رسانهاي، تاثيرگذاري بيشتري دارد و در اين نبرد تنها يك فرد با راهيابي به فضاهاي مجازي و ... ميتواند جمعيت فراواني را رهبري يا افكار آنها را جهتدهي كند. اين نبرد به هزينه و نيروي انساني فراواني نياز ندارد و مخاطبان را با ميل و به شكل داوطلبانه در دام خود گرفتار ميسازد.
وي با تاكيد بر اين كه در اين راه و با استفاده از رسانهها، ابزار سايبر، اينترنت و ... آنچنان ارزشها القا ميشوند كه افراد داوطلبانه آنها را ميپذيرند و حتي مبلّغ آن نيز ميشوند، تصريح كرد: يكي از اهداف و نشانهاي اين جنگ، خانواده و زن مسلمان است. تئوريسينهاي جنگ نرم معتقدند اگر خانواده ساخته شود، اجتماع هم ارزشهاي آن را خواهد پذيرفت. در چنين شرايطي ناچاريم با استفاده از ابزارهايي كه دشمن براي نفوذ در افكار و خانوادههاي ما انتخاب كرده است، به مقابله با آنها بپردازيم و با استفاده از نيروي قلم و ساير ابزارهاي اين نبرد، با آن مواجه شويم.
در بخش دوم اين برنامه، فريبا علاسوند، عضو هيات علمي دفتر مطالعات و تحقيقات زنان قم(ايران)، استاد حوزه، دانشگاه و مولف، سخنراني خود را با موضوع «رسانه، سبكها و عملكردهاي خانوادگي» آغاز كرد و عنوان داشت: رسانه تاثير يك جانبهاي بر زندگي ما دارد و ميل و ذايقه مردم را متناسب با خواست خود تغيير ميدهد و ميلهاي جديدي را ايجاد ميكند كه ميتواند خواستههاي كاذبي را موجب شود. در اين شرايط است كه رسانه به بازتوليد آنچيزي كه ميخواهد، ميپردازد. حالت و روشهاي زندگيكردن در چنين شرايطي از طريق رسانهها تعيين ميشود.
وي دو رسالت رسانهها را «سرگرمي» و «لذت» برشمرد و توضيح داد: در چنين وضعيتي، تقسيمبندي و تشخيص درستي و نادرستي غير ممكن ميشود و رسانهها بيشترين تاثير را از نظر ساحت احساسي بر مخاطبان خود ميگذارند. جانبدارانه عمل كردن و پوشش بخشي از واقعيت و بزرگنمايي نيز از ديگر ويژگيهاي رسانهاند.
علاسوند مساله بسيار مهم رسانه را منافات آن با امور الهي و انساني دانست و گفت: طول برنامههاي رسانهها با سلوك معنوي منافات دارند، يعني رسانهها بخش اعظمي از سلوك را كه در نتيجه عبادت و رفتارهاي معنوي حاصل ميشود، به خود اختصاص ميدهند. همچنين آنها با تعدد و تسريعي كه در ارايه تصاوير، پيامها و تبليغات خود دارند، تمامي فضاي ذهن را به خود مشغول ميدارند كه با مباحث توحيدي در منافاتاند، چرا كه هر چه صحنه نفس انسان از اين تصاوير متكثر كمتر باشد، انسان به توحيد نرديكتر خواهد شد.
سپس «نجلا القليوبي»، معاون دبيركل حزب «العمل» مصر، دبير بخش بانوان حزب و مسوول خاورميانه انجمن جهاني زنان مسلمان، به ارايه مقالهاش به زبان عربي پرداخت و موضوعات اصلي آن را «رسانه و نقش آن در شكلگيري افكار عمومي»، «خانواده در مفهوم غرب و اسلام»، «تاكيد بر نشر روش غرب درباره زن و خانواده از راه ترويج مفاهيم غربي»، «رسانه مانند شمشير دو لبه»، «نقش خانواده در ايجاد تعامل آگاهانه با رسانه»، «اهميت خانواده به عنوان يكي از موسسههاي تربيتي» و «افزايش نكات مثبت و كاهش نكات منفي» برشمرد.
در ادامه بخش دوم همايش، دكتر جميله علم الهدي، رييس پژوهشكده خانواده دانشگاه شهيد بهشتي، محقق و مولف و عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي، با تاكيد بر اين كه مقالهاش درباره ذات رسانه است و به هيچ وجه رسانه در ايران يا هيچ كشور ديگري را مورد بررسي خاص قرار نميدهد، عنوان داشت: دو رويكرد فلسفي «عينيتگرايي» و «عاطفهگرايي(احساسگرايي)» در تمامي نظامهاي رسانهاي وجود دارند كه به ترتيب، نخستين رويكرد بر مشاهده به عنوان تنها راه درك واقعيت تاكيد دارد و راههاي ديگر شناخت را نظير تجربه و ... به حاشيه ميراند و رويكرد دوم، موجب ميشود رسانه بيش از آن كه بر مصلحت و عقلانيت تاكيد كند، بر جذابيت و احساس خشنودي تاكيد داشته باشد.
در پايان نيز بانو «مزاهر محمد احمد عثمان» استاديار دانشگاه، دبيركل جهاني زنان مسلمان سودان و عضو شوراي مركز جنبش اسلامي سودان، با موضوع رسانه و خانواده به ارايه مقاله خود پرداخت و راهكارهايي را در اين حوزه عنوان كرد كه مبتني بر شناخت صحيح و اتحاد در حل آن بودند.
در ادامه با تغيير گروه دبيران و ادارهكنندگان اين نشست، پرسشهايي كه براي حاضران و ديگر سخنرانها درباره مقالات ارايه شده ايجاد شده بود، پاسخ داده شد.
مقالات اين همايش پس از ترجمه، به زبانهاي فارسي، عربي و انگليسي در قالب مجموعه منتشر و علاوه بر داخل كشور، از طريق رايزنان فرهنگي جمهوري اسلامي در برخي از كشورها توزيع خواهند شد.
اين همايش سه روزه از پنجم تا هفتم ارديبهشت ماه(از ساعت 30/8 تا 30/19) در حسينه الزهراي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي واقع در بزرگراه رسالت، روبهروي در شمالي مصلاي تهران، جنب ايستگاه مترو، مجتمع امام خميني(ره) برپاست.
نظرات