به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين اثر كه براي سطح دانشجويان تهيه شده است، با رويكردي تحليلي به تبيين ساختار حكومت در اسلام پرداخته و از اين حيث، گام در وادي فقه سياسي مي‌نهد.

عصر كنوني را عصر دانش و تخصص خوانده‌اند. اين دوره از تاريخ بشر با پيشرفت‌هاي مختلف و معجزه‌آسايي در زمينه‌هاي مختلف علوم شناخته مي‌شود. پيشرفت‌هاي مختلف علمي به صورت روشن، ابتدا در عرصه علوم طبيعي و سپس در زمينه‌هاي علوم انساني و اجتماعي به وقوع پيوسته است. پيشرفت‌هاي علوم انساني در حوزه‌هاي مختلفي مشاهده مي‌شود. مهمترين عرصه تاثيرگذار بر سرنوشت جوامع انساني، عرصه عام علوم اجتماعي و به خصوص علوم سياسي و حقوق است.

پيشرفت‌هاي علمي در مغرب‌زمين هريك در نتيجه ايجاد يك تحول مهم رخ داد. يكي از تحول‌هاي مهمي كه باعث شكوفايي و تحول علوم اجتماعي و به‌ويژه علوم سياسي شد، انقلاب فرانسه بود. انقلاب فرانسه از آن جهت مهم بود كه سرآغاز مهمي براي توجه به انديشه‌هاي مردم‌سالاري و حاكميت قانون محسوب مي‌شود. انقلاب فرانسه تحول مهمي در رابطه با تنوع رژيم‌ها و ساختارهاي حكومتي نيز به حساب مي‌آيد. اين تحول از تغيير شكل پادشاهي مطلقه به حاكميت مشروطه شروع و سپس در كشورهاي ديگر به سمت مشروطه‌خواهي و حاكميت دمكراتيك (ساختار دمكراسي) هدايت شد.

با پيشرفت مباحث مختلف فكري و سياسي و هم‌چنان افزايش دقت‌ها و چالش‌هاي فكري و سياسي، ضرورت طرح مباحث دقيق‌تري درباره ورد انديشه سياسي اسلام، بيش از پيش نمايان مي‌شود. بدين لحاظ بسيار طبيعي است كه در رابطه با نظريه سياسي اسلام و حكومت اسلامي نيز سوال‌ها و بحث‌هاي سياسي زيادي مطرح شود. پرسش‌هاي عصر كنوني به كلي متفاوت از گذشته شكل گرفته و مطرح مي‌شود، زيرا نقاط حساس‌تري در رابطه با سياست و حكومت اسلامي مورد توجه قرار گرفته و انتظارهاي متفاوتي شكل مي‌گيرد.

بر اساس مطالب كتاب، يكي از مسائل مهم در دوره جديد، توجه ويژه نسبت به گونه‌هاي مختلف نظام سياسي و ساختارهاي حكومت است. از اين زاويه، يكي از محورهاي مهم چالش فكري و ابهام، پرسش‌هاي مربوط به جايگاه مردم در ساختار قدرت و نوع رژيم سياسي اسلام است. تمركز يا عدم تمركز قدرت در حكومت، الگوي نظام سياسي و مباحث مربوط به استبداد و مشاركت‌پذيري حكومت، نقطه حساس مباحث حكومت است. در اين راستا، پرسش از ماهيت نظام سياسي اسلام و شكل فرمانروايي آن يكي از مهمترين مسائل است؟ به تبع اين پرسش و در رابطه با شكل فرمانروايي، سووالات ديگري نيز مطرح مي‌شود: پرسش از شيوه تشكيل حكومت، تصدي قدرت توسط حاكمان و گونه‌ها يا تعداد نهادهاي اصل حكمروايي حكومت اسلامي مهمترين بعد خواهد بود؛ بدان دليل كه اين مساله ربط وثيقي با مباحث مشروعيت نظام‌هاي سياسي و شيوه دستيابي به قدرت دارد.

مساله بعدي، اصول ثابت و متغير نظريه سياسي اسلام، جايگاه مردم در ساختار سياسي حكومت و حق مشاركت در تعيين سرنوشت سياسي جامعه و به خصوص تعيين ساختار است. بحث ديگري كه در اين ارتباط مطرح است، بحث تمركز و عدم تمركز اقتدار در حكومت اسلامي و مباحث مربوط تفكيك قواست. پيامد اين مباحث، ايجاد اطمينان و يا عدم اطمينان نسبت به كارآمدي نظام سياسي خواهد بود؛ چيزي كه در عصر كنوني بسيار مهم تلقي مي‌شود و حتي تاثيرات زيادي بر مباحث مشروعيت نظام نيز بر جاي مي‌گذارد. 

با وجود تفاوت تعدد موارد مطرح شده، روشن است كه بسياري از اين پرسش‌ها به اصل مباحث ساختار حكومت و مدل نظام سياسي اسلام برگشت دارد؛ لذا اصلي‌ترين مساله در اين باره، پرسش از ديدگاه اسلام نسبت به ساختار و شكل حكومت است. از اين‌رو، بنيادي‌ترين پرسش اين است كه آيا اسلام الگوي خاصي را براي حكومت و سلطه سياسي ارائه كرده است؟ اين‌ها همه مسائلي است كه ضرورت يك تحقيق علمي را در رابطه با ساختار حكومت و نوع نظام سياسي اسلام نمايان مي‌كند. لذا ضروري به نظر مي‌رسد كه با استفاده از منابع اوليه و مدارك اصيل اسلامي، و فارغ از دغدغه‌هاي مختلف، تحقيق در رابطه با ديدگاه اسلام نسبت به ساختار حكومت انجام شود.

بر اساس مطالب كتاب، تاكنون در رابطه با ساختار سياسي و الگوي حكومتي اسلام، تحقيق مستقلي انجام نشده است. هرچند در ضمن برخي از مباحث مربوط به حكومت اسلامي، اشاره‌هاي كلي صورت گرفته، اما اين مباحث نيز بدون توجه به ابعاد مختلف اين موضوع و با كمترين تكيه بر استدلال قانع كننده و جامع بيان شده است. از اين جهت و با توجه به اهميت موضوع، لازم شد تحقيقي مستقل در اين رابطه صورت گيرد. تحقيق حاضر با توجه به اين ضرورت شكل گرفته است و تلاش دارد تا قدم‌هايي هرچند ابتدايي در اين راستا بردارد.

هدف اصلي اين تحقيق، بررسي ديدگاه اسلام در رابطه با ساختار نظام سياسي و شكل حكومت است؛ آن هم با تكيه و اعتماد بر منابع اوليه اسلام (قرآن و سنت) و آرا و نظريات انديشمندان اسلامي.

كانون انديشه جوان، تاكنون بيش از 190 عنوان از پژوهش‌هايش را در پيكره كتاب منتشر كرده است. اين آثار و پژوهش‌ها به 14 ساحت انديشه‌اي قدم نهاده و كوشيده‌اند تا براي خواننده جوان، روشنگر و پاسخ‌گو باشند. خوانندگان كتاب‌هاي كانون، سه سطح گوناگون را شكل داده و آثار كانون براي اين سه طرح نشر مي‌شوند؛ جوان، دانشجو و انديشه.

كتاب حاضر در شش فصل، ساختار حكومت در اسلام را تبيين كرده است. مفاهيم و كليات، اصول بنيادين حكومت در اسلام، الگوي تاريخي حكومت در اسلام، اسلام و الگوي حكومت(1)، اسلام و الگوي حكومت(2)، امام خميني(ره) و ساختار حكومت اسلامي، عناوين ششگانه فصول اين اثرند.

در انتهاي اين اثر، علاوه بر جمع‌بندي و نتيجه‌گيري، فهرستي از آيات، روايات و نمايه نيز درج شده است.

چاپ نخست كتاب «ساختار حكومت در اسلام» در شمارگان 2500 نسخه، 280 صفحه و بهاي 38000 صفحه راهي بازار نشر شد.