دكتر جعفر آقاياني‌چاوشي، در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، با اشاره به پيشينه علمي و تاثيرگذاري انديشه‌هاي اين رياضي‌دان معاصر «عضدالدوله ديلمي» يادآور شد: «ابوالوفا بوزجانی» در زمان حكومت آل بويه ازندگي مي‌كرد، دوره‌اي كه رنساني ‌را در عالم اسلام ايجاد كرد.

وي با اشاره به درخواستي كه از «ابوالوفا محمد بوزجانی» در تاليف اين كتاب شد تا از اين طريق زمينه‌هاي ورود هندسه را در معماري فراهم سازد، ادامه داد: متن اين كتاب به زبان عربي نوشته شده و قدما دو شرح به زبان عربي و يك شرح نيز به زبان فارسي براي اين اثر نوشته‌اند. همچنين يك ترجمه فارسي نيز از اين كتاب وجود دارد.

 دكتر آقاياني‌چاوشي كه كار بر روي اين اثر، بخشي از رساله دكتري وي در فرانسه بوده است، عنوان كرد: در اين كتاب كه قرار است در اين هفته از سوي موسسه ميراث مكتوب به چاپ رسد، علاوه بر شرح مختصري از زندگاني «ابوالوفاي بوزجاني» تحليلي از اثر وي را در حوزه رياضيات و زبان‌شناسي ارايه كرده‌ام؛ اين كه چگونه او توانست تحولي در معماري ايرانيان ايجاد كند.

وي با بيان اين كه علاوه بر متن منقح كتاب «نجارت» ـ كه در فارسي همان «نجاري» ترجمه مي‌شود ـ ترجمه فرانسه اين متن را نيز انجام داده‌ است، اظهار داشت: اين كتاب نكات جالب توجهي را درباره نخستين گام‌هاي ورود علم رياضيات و معماري به حوزه عملي و ساختمان‌سازي ايران دارد و مي‌توان مباحثي را براي پژوهشگران حوزه تاريخ علم، زبان‌شناسان، نسخه‌شناس‌ها و ساير علاقه‌مندان اين حوزه ارايه دهد. 

استاد تاريخ علم و فلسفه رياضيات دانشگاه صنعتي شريف يادآور شد: حدود دو دهه گذشته نيز ترجمه‌اي بسيار سطحي از كتاب «نجارت» انجام شد كه به دليل اشكالات فراوان در حوزه‌هاي فني و ويرايشي اين اثر، از جمله برداشت واژه «تجارت» به جاري «نجارت(يا همان نجاري) آن اثر از وثاقت برخوردار نيست.

«ابوالوفا محمد بوزجانی» یا «ابوالوفا محمدبن محمدبن یحییبن اسماعیل بن عباس (۳۲۸-۳۸۸ هجری قمری)» ریاضیدان و منجم بزرگ ایرانی است که حدود هزار سال پیش در روستای بوژگان تربت جام زاده شد. او تحصیلات ریاضی خود را نزد خانواده آموخت و سال ۳۴۸ به عراق که در آن زمان پایتخت خلافت شرقی بود، سفر کرد و تا پایان عمرش در آنجا ماند. وي در عراق به‌ عنوان آخرین نماینده برجسته مکتب ریاضی ـ نجومی مطرح شد و به تالیف کتاب‌های مهم خود پرداخت و با همکارانش در رصدخانه بغداد به رصد مشغول شد.

او روش‌های محاسبه‌ای را که بازرگانان، کارمندان دوایر مالیه و مساحان زمین در شرق اسلامی در کارهای روزمره خود به‌کار می‌بردند، به شكلي منظم، مدون ساخت و همچنین روش‌های متداول را اصلاح کرد و بعضی از روش‌های ناصحیح را نیز مورد انتقاد قرار داد.

یکی از آثار علمی بوزجانی کتاب «فیما یحتاج الیه الصانع من الاعمال الهندسه» به شمار مي‌آيد که بعد از سال ۳۷۹ نوشته شد. بسیاری از روش‌های ساختن اشکال دو بعدی و سه ‌بعدی که بوزجانی عرضه کرد، اقتباسي است از آنچه در آثار اقلیدس، ارشمیدس، هرون اسکندری، تئودوسیوس و پاپوس آمده بود، اما بعضی از مثال‌ها ابتکاری‌اند. 

از آثار بوزجانی می‌توان به كتاب اعمال هندسی، مجسطی بوزجانی، كتاب حساب بوزجانی یا المنازل السبع و رساله فی تركیب العدد الوفق فی المربعات اشاره كرد. اهمیت آثار ریاضی بوزجانی بیشتر به واسطه سهم به‌سزاي او در پیشرفت علم مثلثات‌اند. 

كتاب اعمال هندسی وی، بدیع‌ترین و جالب‌ترین اثری است كه در دوره اسلامی درباره هندسه عملی پدید آمد. بخش مهمی از كتاب مجسطی بوزجانی را می‌توان كتاب جامعی درباره علم مثلثات دانست كه در آن دستورهای مهم مثلثاتی ثابت شده و در مسایل متعدد و متنوع مورد استعمال قرار گرفته‌اند.

کتابی که او در علم حساب نوشته است، نخستین بار مورد توجه دانشمندان اروپایی قرار گرفت. بوزجانی در این کتاب برای حل معادله‌ها از اعداد صحیح استفاده کرد و به نظر یکی از دانشمندان به نام یوشکویچ، او نخستین ریاضی‌دان مسلمان است که اعداد منفی را به کار برد.