یکشنبه ۲۰ مهر ۱۳۹۳ - ۱۳:۵۲
شیخ اجل در وصف مولای متقیان: کس را چه زور و زهره که وصف علی کند

سعدی شیرازی در قصیده‌ای با مطلع « شکر و سپاس و منت و عزت خدای را» هنگامی که به وصف علی(ع) می‌رسد، زبان را از توصیف او قاصر دانسته، چرا که خداوند او را هل اتی خوانده است.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) اگرچه تا 9 قرن پس از ظهور اسلام و مسلمان شدن مردم ایران، به دلیل حاکمیت، اکثر مردم سنی مذهب بودند، اما تعصب مذهبی نداشته‌اند. علاوه بر این قرائنی بر شیعه بودن آنها یا لااقل دوستداری خاندان رسالت کاملا در میان مردم ایران آن دوره و شاعران مشهود بوده است.

نمونه‌های بسیاری از دوستداری ائمه معصوم در دیوان شاعران نامدار ایران ماندگار شده است. از جمله این شاعران می توان به سعدی شیرازی، شیخ اجل اشاره کرد.

سعدی قصیده‌ای دارد که در آن نخست پیامبر و سپس خلفای چهارگانه را ستوده است. تعبیرات سعدی در این قصیده هنگامی که به وصف مولای متقیان می‌رسد، خواندنی است.
این قصیده با این مطلع و ذکر اوصاف خداوند آغاز می‌شود:

شکر و سپاس و منت و عزت خدای را
پروردگار خلق و خداوند کبریا
دادار غیب دان و نگهدار آسمان
رزاق بنده‌پرور و خلاق رهنما

او سپس به پیامبران الهی از حضرت آدم تا پیامبر خاتم اشاره می‌کند:
چندین هزار سکه پیغمبری زده
اول به نام آدم و آخر به مصطفی
الهامش از جلیل و پیامش ز جبرئیل
رایش نه از طبیعت و نطقش نه از هوی
در نعت او زبان فصاحت که را رسد؟
خود پیش آفتاب چه پرتو دهد سها؟
دانی که در بیان اذاالشمس کورت
معنی چه گفته‌اند بزرگان پارسا؟
یعنی وجود خواجه سر از خاک برکند
خورشید و ماه را نبود آن زمان ضیا
ای برترین مقام ملائک بر آسمان
با منصب تو زیرترین پایهٔ علا

سعدی در ادامه قصیده به صدر اسلام می‌رسد و ابیاتی را در مدح خلفا بیان می‌کند تا نوبت به امام علی(ع) می‌رسد. او در میان همه ائمه و پیامبران حضرت علی را شفیع خود در روز قیامت می‌خواند. این ابیات را در ادامه می‌خوانیم:
کس را چه زور و زهره که وصف علی کند
جبار در مناقب او گفته هل اتی
زورآزمای قلعهٔ خیبر که بند او
در یکدگر شکست به بازوی لافتی
مردی که در مصاف، زره پیش بسته بود
تا پیش دشمنان ندهد پشت بر غزا
شیر خدای و صفدر میدان و بحر جود
جانبخش در نماز و جهانسوز در وغا
دیباچهٔ مروت و سلطان معرفت
لشکر کش فتوت و سردار اتقیا
فردا که هرکسی به شفیعی زنند دست
ماییم و دست و دامن معصوم مرتضی
پیغمبر، آفتاب منیرست در جهان
وینان ستارگان بزرگند و مقتدا

شاعر بزرگ سبک عراقی، سپس خداوند را به اولاد فاطمه سوگند می‌دهد و خواستار مرهم درد عشق می‌شود.
یارب به نسل طاهر اولاد فاطمه
یارب به خون پاک شهیدان کربلا
یارب به صدق سینهٔ پیران راستگوی
یارب به آب دیدهٔ مردان آشنا
دلهای خسته را به کرم مرهمی فرست
ای نام اعظمت در گنجینهٔ شفا

و این قصیده فاخر را با این بیت به پایان می‌برد:
نااهل را نصیحت سعدی چنانکه هست
گفتیم اگر به سرمه تفاوت کند عمی

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها