کتاب داستان شیرین، الهام‌بخش و آموزنده‌ای را درباره پسربچه‌ای به نام رونی روایت می‌کند. رونی عاشق رودخانه است؛ چرا که درست مثل خودش بعضی‌روزها ساکت و آرام است و بعضی‌وقت‌ها خشمگین و عصبانی می‌غرد؛ اما عصبانیت هیچ‌کدام‌شان خیلی طول نمی‌کشد. سال‌ها گذشت و رونی متوجه شد که می‌تواند درست مثل رودخانه باشد. رودخانه همیشه در حال تغییر بود، درست مثل زندگی، مثل رونی.
با سمیه حیدری درباره این کتاب و فواید شناخت احساسات کودکان گفت‌وگویی کردیم که در ادامه می‌خوانید:
- چرا کتاب «رودخانه» را براي ترجمه انتخاب کردید؟
تا به امروز سه عنوان از کتاب‌های تام پرسیوال را ترجمه کرده‌ام: «نامرئی»، «مسافر دریا» و «رودخانه». کتاب «رودخانه» را از این بابت انتخاب کردم که به شکل نمادین بچه‌ها را با احساسات و تمایلات درونی‌شان آشنا می‌کند. فکر می‌کنم آموزش احساسات به کودکان از همان سنین ابتدایی کمک می‌کند که آنها در بزرگسالی بهتر بتوانند با احساسات خودشان کنار بیایند. دوست دارم بچه‌ها در کنار خواندن یک داستان جالب و خواندنی، چیزهایی را هم یاد بگیرند.
به نظر من زبان کتاب و تصویرسازی‌ها آنقدر جذاب و عمیق است که هر خواننده‌ای را -نه فقط کودکان- به خودش جلب می‌کند. فکر می‌کنم بزرگسال‌ها هم از این کتاب خوش‌شان می‌آید.
- در این کتاب احساساتی مانند خشم، شادی و... به طور مستقیم به رودخانه و غیرمستقیم به روبی نسبت داده شده است؛ نظر شما درباره این نوع بیان چیست؟
تام پرسیوال کاملاً هوشمندانه از تصویر رودخانه براي صحبت درباره احساسات کودک (یک پسربچه) استفاده می‌کند. رونی درست مثل رودخانه روزهایی آرام و روزهایی عصبانی است: بعضی از روزها هم بازیگوش و سرحال. تام پرسیوال غم و اندوه را به زمستان، یخ‌زدگی و سرما تعبیر می‌کند؛ چون رونی برای از دست دادن سگش ناراحت است و برای اینکه با این غم کنار بیاید، باید به خودش فرصت بدهد؛ درست مثل گذر از فصل زمستان و رسیدن به فصل بهار. درواقع به‌نوعی امیدواری را نشان می‌دهد و اینکه همه سختی‌ها و رنج‌ها بالاخره یک روز تمام می‌شود.
- نظر شما درباره شخصیت تام پرسیوال چیست؟
تام پرسیوال هم براي بچه‌ها داستان می‌نویسد و هم تصویرگري می‌کند. او در منطقه‌ای زیبا و دورافتاده در شرپشایر انگلستان زندگی می‌کرد. وضعیت مالی خانواده تام خیلی خوب نبوده و به نظر من به خاطر همین نوع زندگی بوده که او را به نوشتن در این سبک و تصویرسازی علاقه‌مند کرده است. او هنرمند، تصویرگر، موسیقی‌دان و نویسنده‌ای است که با هنرش کودکان را تشویق می‌کند تا خودشان را بشناسند.
.jpg)
- برداشت شما از این کتاب چه بود؟
به نظر من این کتاب داستان زیبایی است که می‌تواند سرآغازی براي بحث‌های بسیار مهم درباره احساسات باشد.
- به نظر شما کودکانی که با احساسات خود آشنا می‌شوند چه تفاوتی با دیگر کودکان دارند؟
از نظر روان‌شناختی، بهترین راه برای شناخت احساسات در کودکان این است که احساسات، عواطف و تمایلات را با شخصیت‌های کتاب یا کارتون برایشان توضیح دهیم؛ بعد درباره آن شخصیت و احساسش با کودک صحبت کنیم و از او بخواهیم که خودش را جای شخصیت کتاب یا کارتون بگذارد و بگوید که اگر در همان شرایط بود چه کار می‌کرد؟ کودکانی که احساسات خودشان را می‌شناسند، کمتر دچار کج‌خلقی و پرخاش می‌شوند و کمتر مخالفت می‌کنند و بهتر می‌توانند با مشکلات‌شان کنار بیایند یا با آنها مقابله کنند.
پیام و تصاویر کتاب در کنار هم ترکیب فوق‌العاده‌ای را درباره احساسات مهمی که ما داریم، بیان می‌کند. امروزه بیشتر خانواده‌ها تک‌فرزند هستند و این موضوع باعث می‌شود کودکان خیلی از چیزهایی را که باید در کنار خواهر یا برادرشان تجربه کنند، درک نکنند. گاهی حتی خیلی از احساسات را نشناسند. با خواندن این دست از کتاب‌ها یاد می‌گیرند که در کنار دوست غمگین‌شان چطور رفتار کنند؛ در کنار دوستی که وضع مالی خیلی خوبی ندارد یا عزیزی را از دست داده چه واکنشی نشان دهند.
- بیشتر به دنبال ترجمه چه نوع کتاب‌هایی هستید؟
من راه درازی پیشِ رو دارم و در این مسیر هنوز اول راه هستم؛ ولی خیلی دوست دارم بیشتر و بیشتر ترجمه کنم تا حتی اندکی بتوانم برای آگاهی کودکان سرزمینم قدمی بردارم. سعی می‌کنم کتاب‌هایی را ترجمه کنم که کودکان را به تفکر و امید دعوت می‌کند؛ البته تعدادی از کتاب‌هایم را بزرگترها هم خوانده‌اند و بازخوردهای خیلی خوبی از آنها گرفته‌ام. دوست دارم بچه‌ها یاد بگیرند و بدانند در شرایط مختلف باید چه واکنشی از خودشان نشان دهند؛ البته که همه‌چیز را هم نمی‌شود با خواندن کتاب به بچه‌ها یاد داد. سعی می‌کنم موضوعاتی را انتخاب کنم که کمتر به آنها پرداخته می‌شود. ورود به دنیای جذاب کتاب کودک برای من خیلی هیجان‌انگیز است و همه تلاشم را می‌کنم تا بتوانم در این مسیر پیشرفت کنم.
نظر شما