سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) -محمد تفرشی:  کتاب «جامعه‌شناسی هنر اسلامی» نوشتهٔ فردریک معتوق و ترجمهٔ صدیقه نایفی در نوبت اول ۱۴۰۲ با ۲۴۱ صفحه به قیمت ۱۲۰ هزار تومان از انتشارات سروش منتشر شده است.

کتاب «جامعه‌شناسی هنر اسلامی» با موضوع هنر اسلامی، هنر و اجتماع در ده فصل گردآوری شده است. این کتاب با عناوین مختلفی چون: نقدی بر آرای منتقدان هنر اسلامی، پایه‌های هنر اسلامی، هنر جوهری، پیوند هنر و جامعه، خلق‌وخوی صنعت گران، اسلیمی، معماری شهر، خوشنویسی؛ گویای خاموش، ادبیات عرب و هنر اسلامی؛ جهت‌گیری‌های مخالف و دین؛ جامعه؛ هنر به نگارش درآمده است.

آنچه در این کتاب به آن توجه شده است به‌کارگیری تمامی معلومات عربی و غربی توسط نویسنده، برای پیوندهای ظریف و پیچیدهٔ آمیختهٔ هنری با کارکردهای زیبایی‌شناسی، اجتماعی و اعمال مذهبی و معنوی است. همچنین نویسنده در این کتاب رابطهٔ هنر و جامعه را به طور کامل مورد بررسی قرار داده است و چگونگی تأثیر ماهیت جامعه بر ماهیت هنر را بررسی کرده است.

نویسنده در این کتاب با پرسش بر اینکه هنر چگونه بر روابط اجتماعی تأثیر می‌گذارد آثار هنری را در جامعه بررسی کرده و به طور کامل با مقدمه‌ای تعریفی از واژه هنرمند را بیان می‌کند. در واقع به نظر می‌رسد نویسنده در این کتاب به هر آنچه به موضوع هنر و جامعه و ارتباط این دو به یکدیگر ربط پیدا می‌کند را بررسی و پاسخ داده است.

صدیقه نایفی به‌عنوان مترجم در ابتدای کتاب گفته است: «نویسنده در مقدمهٔ اثر پیش رو انگیزهٔ خود را از نگارش آن در دو مسئله خلاصه می‌کند: اول؛ (الفت طولانی‌مدت باهنر اسلامی و زندگی در دنیایی که فرهنگ آن آکنده از این هنر است) و دوم؛ (اوضاع بد سیاسی روزگار ما که پاک‌ترین و زیباترین جلوه‌های نهفته در میراث‌فرهنگی، هنری و اجتماعی مرتبط با اسلام را هدف گرفته و کمر به تخریب آن بسته است) مسائلی که باعث شده او بر خود لازم بداند به احقاق حق این هنر در حوزهٔ تخصصی مطالعاتی خود بپردازد».

همچنین در ادامه می‌خوانیم: «اثر پیش رو می‌تواند ضمن همگانی با اقبال مخاطبان حوزهٔ هنر به مفاهیم و مطالعات جامعه‌شناسانه به پر کردن بخشی از خلأ یاد شده نیز یاری رساند».

نویسنده در این کتاب آثار هنر اسلامی را از منظر هر دو دیدگاه (بیرونی و درونی) مورد خوانش جامعه‌شناسی قرار می‌دهد. استفاده از این رویکرد به کتاب امتیازی بخشیده و درصد خوانایی آن را بالا برده است. نکته حائز اهمیت در این کتاب محدود نبودن مخاطبان به یک سرزمین، گروه یا رشتهٔ خاص هنری است و هر فردی با هر گرایش اعتقادی، سیاسی و با هر نوع سلیقه‌ای می‌تواند از این کتاب بهره ببرد.

از جمله ویژگی‌های هنر اسلامی این است که امکان ذوب‌شدن امور فردی و اجتماعی را در امور الهی و کلی فراهم می‌کند. به همین دلیل نمی‌توان آن گونه که برخی ابراز داشته‌اند آن را هنری صرفاً تزیینی و یا مطابق ادعای عده‌ای هنری چند رگه و غیراصیل پنداشت. هنر اسلامی بیش از هر هنر دیگری تجربه‌ای اصیل میان خالق اثر به‌عنوان عضوی عادی از جامعه با بینش اسلامی است که به طور مداوم خلاقیت هنرمند و عموم مردم را به خود جذب می‌کند.

کتاب «جامعه‌شناسی هنر اسلامی» کتابی جامع در برگیرندهٔ جامعهٔ امروز باهنر اسلامی است. مطالعهٔ این کتاب برای هنرجویان، محققان و اساتید جامعه‌شناسی و هنر اسلامی مناسب و قابل استفاده است.

کتاب «جامعه‌شناسی هنر اسلامی» نوشتهٔ فردریک معتوق و ترجمهٔ صدیقه نایفی در نوبت اول ۱۴۰۲ با ۲۴۱ صفحه به قیمت ۱۲۰ هزار تومان از انتشارات سروش منتشر شده است.