به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، حجت‌الاسلام رسول جعفریان در آئین رونمایی از کتاب «فهرست کتاب‌های درسی کتابخانه حضرت آیت‌الله العظمی بروجردی (مسجد اعظم)» که در کتابخانه مسجد اعظم برگزار شد، گفت: فهرست‌نویسی مادر علوم است. هر نوع فهرست نویسی در واقع اسباب تغذیه ماست. البته که همه علم نیست اما اگر بخواهیم به علوم گذشته تکیه کنیم لاجرم باید کتاب‌های گذشته را بخوانیم و نوع استفاده از کتاب گذشته فهرست‌نویسی است. به نظرم این بساط با توجه به مصنوعی جمع خواهد شد.
وی ادامه داد: غربی‌ها از فهرست نویسی شروع کردند، ما هم یاد گرفتیم شروع کردیم و طی این صد سال اخیر خیلی‌ها سعی کردند فهرست‌نویسی را درست انجام دهند. در برخی کتابخانه‌ها آدم‌های حرفه‌ای نبود، تاریخ علم را نمی‌دانستند و ارتباط علوم را نمی‌دانستند و روش‌های مختلف از سوی آدم‌های متفاوت ارائه می‌شد.
این پژوهشگر تاریخ تصریح کرد: از این بین کتاب‌های درسی کنار گذاشته شد و کسی به صورت جامع توجه نکرده بود.
جعفریان تصریح کرد: در کتاب درسی خودم یک تجربه چهار ساله دارم و یک دوره تدوین کتاب تاریخ دبیرستان را انجام دادم و به اهمیت نگارش یک کتاب درسی واقفم که این کتاب‌ها متفاوت با کتاب‌های دیگر است.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: فهرست‌نویسی برای فهمیدن تاریخ علم و مسئله آموزش و پژوهش مهم است. از یک زمانی دولت‌ها به تدوین کتاب‌های درسی روی آوردند که این موضوع هم مزایایی داشت و هم معایبی و در دهه ۳۰ سال‌های ۳۷ اختلاف‌هایی برای دولتی کردن یا سپردن به ناشران خصوصی پیش آمد.
نیاز به کتاب‌هایی در باب هنر زندگی داریم
محمد اسفندیاری دین‌پژوه در ادامه گفت: ماجرای غم‌انگیز کتاب‌های درسی و بررسی محتوای کتاب‌های درسی دوره ۵ ساله ابتدایی برایم جالب بود و جالب‌ترآنکه نویسنده‌هایی از جمله شاهرخ مسکوب کتاب‌های دینی را نقد و بررسی می‌کند.
وی گفت: یک نویسنده فرانسوی گفت جای کتاب‌هایی برای زندگی و مهارت‌های آن در مدارس‌شان خالی است. به نظر بنده جای این کتاب‌ها در آموزش و پرورش ما هم خالی است که به اولیات زندگی در بپردازد.
اسفندیاری تاکید کرد: به نظر بنده جای اینگونه کتاب‌ها در آموزش و پرورش ما خالی است که به اولیات زندگی بپردازد زیرا اگر کسی یک پزشک و جامعه‌شناس خوب باشد حتماً احتیاج به کتابی در باب هنر زندگی دارد.
کتاب‌های درسی یکی از بارها و برگ‌های درخت آموزش رشدیه است
احمد عزتی‌پرور از پیشکسوتان آموزش و پرورش، در این نشست گفت: بنیانگذار آموزش نوین که بر پایه دانش آراسته و به اخلاق، فرهنگ، مدنیت، آزادی و آبادی بود، رشدیه است. رشدیه برای ساختن مدارس جدید پیشینه‌ای داشت. میرزا رحیم طالبوف کتابی به نام «احمد» نوشته بود و مبشر آموزش نوین بود که این حرکت را آغاز کرد. این آموزش نوین پیش‌تر به صورت مکتب‌خانه بود.
وی ادامه داد: میرزا حسن رشدیه با توجه به آشنایی با آموزش و پرورش نوین تصمیم گرفت آموزش غرب را با پیشینه سنتی و محتوای ایرانی بیامیزد تا نظام جدید از آموزش و پرورش ارائه کند که هم خرد انسانی و هم عشق در آن رشد پیدا کند.
عزتی‌پرور افزود: از درهم آمیختگی خرد غربی و عشق شرقی انسانی تازه و جهانی نو ابداع خواهد شد. رشدیه با قبول تمام خطرات و تعصبات، بلایا را به جان خرید، تبعیدها کشید و توانست نظام نوینی از آموزش و پرورش برپا کند که ما محصولان نظام هستیم. لذا کتاب‌های درسی یکی از بارها و برگ‌های درخت آموزش بود که رشدیه آن را به ثمر رساند.
این پیشکسوت آموزش و پرورش، تصریح کرد: نظم کتاب‌های درسی در دگرگون کردن نظام اجتماعی، فرهنگی، فکری و سیاسی بیش از عوامل دیگر است.
نظر شما