خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)_حامد زارع:ساختمان کتابخانه مرکزی در قلب دانشگاه تهران با بهره گیری از معماری که با کاشی‌های فیروزه‌ای تزئین شده، در حکم یک نگین رنگین در مجموعه‌ای مشحون از ساختمان‌ها و بلوک‌های سنگی و سیمانی است. اما وضع این نگین در ظاهر زیبا، همانند انگشتری در ظاهر خوش رکابش، چندان مناسب نیست. کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران پس از چهار دهه بی‌اعتنایی، امروزه در بهترین حالت تبدیل به یک قرائت خانه بزرگ شده و نه تنها از اسناد آن استفاده شایسته‌ای نمی‌شود، که گزارشی از نحوه مراقبت آن‌ها در دست نیست. اما خبر آمدن رسول جعفریان به این کتابخانه، نوید بخش روزهای رکورد قلب دانشگاه تهران می‌تواند باشد.

توجه به تاریخ
رسول جعفریان در 18 سالگی و حین تحصیل علوم دینی توجه به منابع و مصادر تاریخی را آغاز می‌کند،  و از اوایل دهه 60 شروع به مطالعه و تحقیق در عرصه تاریخ اسلام، تشیع می‌کند، و آثار پر اهمیتی را تصحیح و تالیف می‌کند. از جمله این آثار باید به «تاریخ سیاسی اسلام» تاریخ تشیع و «اطلس شیعه» اشاره کرد که مورد اخیر توانست به صورت همزمان برنده جایزه آل احمد، جایزه فارابی و جایزه کتاب سال شود.

جعفریان از سال 1379 کارهای رسمی آکادمیک را در قم و با پژوهشگاه حوزه و دانشگاه آغاز می‌کند و در این دوره پژوهش های معاصر تاریخی را نیز پیگیری می‌کند و کتاب «جریان‌ها و سازمان‌های مذهبی - سیاسی ایران (1320 تا 1357)» را می‌نویسد، کتابی که تا کنون بیش از 18 بار تجدید چاپ شده‌است. او در سال 1379 عضو هیت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه شده و در سال  1385 به دانشگاه تهران (گروه تاریخ در دانشکده ادبیات) منتقل شده و زمینه تحقیقات خود را با حفظ رویکردهای قبلی به مسائلی نظیر بررسی تاریخ علم و  وضع عالمان و دانشمندان، آثار مربوط به حج و مکه ومدینه، بررسی تصورات مسلمانان از علوم غربی، بررسی مشروطه ومسائل وافراد مربوط به آن و بررسی تاریخ نگاران و فعالان مطبوعات گسترش می‌دهد.

رسول جعفریان کمتر از 10 سال بعد از آن، با رزومه‌ای قطور و دست نایافتنی، به سمت استادی ارتقاء می‌یابد. به نظر می رسد او را باید از چند جهت چهره‌ای کم نظیر در عرصه‌ءهای دانشگاهی، کتابشناسی و کتابداری به شمارآورد. رسول جعفریان از یک سو مؤلف 80 کتاب و مصحح و مترجم 90 کتاب دیگر است و کارنامه‌ای کم نظیر در حوزه تحقیق و پژوهش دارد. از سوی دیگر علاقه‌های موثر و مثبتی به حوزه کتاب نشان می‌دهد که تا کنون منجر به تاسیس و مدیریت روزآمد کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران در قم و همچنین تحول آفرینی کم سابقه در کتابخانه مجلس شده است. توفیق دیگر سول جعفریان را باید انتشار رایگان نسخه‌های خطی کتابخانه‌های دولتی ایران بر روی وب دانست که با تشویق و تهییج او اکنون سرعت گرفته است.

عشق به کتاب
در کنار تاریخ پژوهی به عنوان عنصر اساسی شخصیت علمی و اجتماعی جعفریان، عشق به کتاب و کتابخانه را نیز می‌توان مهمترین رکن مقوم شخصیت اداری و سیاسی او به شمار آورد. او که در دوره نوجوانی آرزو داشت کارمند ساده کتابخانه مسجد اعظم قم باشد، و در طول سال‌های جوانی به خاطر محدوديت‌هايي كه براي دسترسي به كتاب‌ها وجود داشت آزرده بود، اکنون با تجربه مدیریت دو کتابخانه مهم قدم به ساختمان زیبای کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران گذاشته است.

کتابخانه تخصصی تاریخ
این کتابخانه که در سال 1374 و با حمایت دفتر آیت الله سیستانی تاسیس شد، اکنون بالغ بر 190 هزار جلد کتاب و مجله دارد که خریدهای روزانه کتاب باعث شده تا تعداد عناوین رشد قابل توجهی داشته باشد. جستجوی اینترنتی در منابع امکانی است که برای نخستین بار در ایران در این کتابخانه راه اندازی شد و اکنون سامانه دیجیتال کتابخانه فرصتی عالی برای بهره بردن پژوهشگران است. افزون بر اینها، کتابخانه الکترونیکی شیعه به عنوان یک کتابخانه غنی از منابع و متون شیعی، با بیش از 7000 رکورد، به صورت دیجیتال در فضای مجازی در حال ارائه خدمات است. (ebookshia.com)


ریاست کتابخانه مجلس
رسول جعفریان در مراسم معارفه خود در تابستان 87 تعهد داد در مدت مسؤليت خود تلاش خواهد كرد انحصارگرايي را در دست يافتن به كتاب‌ها بشكند و درهاي مخازن را براي استفاده اهل تحقيق باز كند و در زمستان 91 در حالی کتابخانه مجلس را ترک می‌کرد که علاوه بر این دستاورد، تحولات بزرگی را به وجود آورده بود. در دوران فعالیت رسول جعفریان تعداد کتاب‌های کتابخانه مجلس از 250 هزار به 650 هزار جلد ارتقا یافت. او 23 هزار نسخه خطی و هزاران جلد کتابهای چاپ سنگی و سربی را به صورت چاپ دیجیتال درآورد و در اختیار محققان قرار داد. از زمان تاسیس کتابخانه مجلس تا دوره ریاست جعفریان، 25 جلد فهرست کتب خطی تولید شده بود و در طول چهار سال فعالیت او 25 جلد فهرست دیگر از  نسخ خطی تولید شد. جعفریان توانست منابع مهمی از متون قدمایی را در اختیار محققان قرار دهد و راه و رسم جدیدی در امر کتابخانه‌داری ایجاد کند.

ریاست کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران
جعفریان در مراسم معارفه (29 آبان 1396) در مسئولیت جدید خود تاکید کرده سعی می‌کند امکان دسترسی به کتاب، تصاویر نسخ خطی، و تا سر حد امکان، ارسال اطلاعات برای افرادی که در فاصله‌های دور هستند را فراهم کند. توسعه فیزیکی کتابخانه، برداشتن مقررات سختگیرانه، حذف برخی از تعرفه‌های مالی و توسعه منابع مکتوب و منابع دیجیتالی کتابخانه از دیگر اهداف رسول جعفریان است که با توجه به توفیقات پیشین او می‌تواند زمینه ساز تحول کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران باشد.