امیر بختیاری در این نشست بیان کرد: بیشتر کتاب‌هایی که در حوزه جنگ در کشور به نگارش درآمده، از لحاظ ژانر شرح عملیات و یا داستان‌نگاری و خاطرات است. کمتر کتابی در زمینه مسائل پشتیبانی و خدمات رزمی جنگ نوشته شده است. حدود 12 هزار جلد کتاب با موضوع جنگ و دفاع‌مقدس از سوی ارگان‌های مختلف به رشته تحریر درآمده، ولی به موضوعاتی همچون اقتصاد جنگ، پشتیبانی و لجستیک کمتر پرداخته شده است.
وی در نقد این کتاب گفت: در این اثر دو ستون فقرات جنگ را دیدم؛ یکی نیروی زمینی ارتش و دیگری لجستیک که هرکدام در حکم ستون فقرات بودند، ولی عکس جلد کتاب به هیچ‌یک ارتباط چندانی ندارد. نویسنده در صفحات نخستین، نظرات دو تن از برجسته‌ترین نظریه‌پردازان نظامی جهان را رد کرده که در نوع خود جالب است. این کتاب با یک نظریه‌پردازی آغاز شده و در ادامه تعاریف جدیدی ارائه می‌شود. نکته مهم این است که بحث لجستیک شامل آماد و پشتیبانی، تعمیر و نگهداری، ترابری و بسیاری موارد دیگر بوده، ولی در این اثر بیشتر روی تعمیر و نگهداری تمرکز شده است.
امیر بختیاری تاکید کرد: یکی از مسائلی که امروز مطرح می‌شود این است که نقش مهم ارتش در جنگ مغفول مانده و به‌نوعی در سایه قرار گرفته است، اما باید به این نکته توجه کرد که در قوانین تبلیغات و رسانه، جنس خوب را تبلیغ نمی‌کنند. لذا اگر از ارتش تعریف نشده چیز مهمی نیست و تاریخ گواه همه چیز است. ما هشت سال با عراق جنگیدیم و دو هزار و 880 روز نیروهای ارتش غذای گرم مصرف کردند؛ در کمتر ارتشی در دنیا، روزانه سه وعده غذای گرم داده می‌شود که این موضوع بسیار اهمیت دارد و در واقع بحث تأمین غذا یکی از بخش‌های مهم سیستم لجستیکی در جنگ است. همچنین سوخت‌رسانی و بسیار موارد دیگر را نیز در این زمینه می‌توان نام برد.
وی افزود: کتاب با نثر بسیار سلیس و روان تالیف شده و در واقع این اثر از نثر خاصی برخوردار بوده که به نوعی می‌توان گفت به نثر قائم‌مقامی دوره قاجار نزدیک است.
بی‌مهری به ارتش در رسانه‌ها
امیر سرتیپ کریمی نیز در این نشست، اظهار کرد: جای خوشبختی است که یک نفر از نثر پس از جنگ به مباحث پشتیبانی پرداخته است. یکی از محاسن کتاب این است که این اثر در زمانی به نگارش درآمده که ارتش حتی در رسانه‌ها نیز به نوعی فراموش شده است. به‌ویژه نسل جوان این مطالبه را دارند که بدانند ارتش در زمان جنگ چه کرده است، چون حتی در فیلم‌ها نیز به‌نوعی نسبت به ارتش بی‌مهری صورت گرفته است. این کتاب می‌تواند خاطرات آن زمان و یاد آن تلاش‌ها را زنده کند. اسنادی که در این کتاب در زمینه پشتیبانی ارتش از دیگر نهادها وجود دارد، در کمتر کتابی دیده می‌شود.
وی ادامه داد: اما چند مسئله درباره این کتاب روشن نیست، نخست اینکه مشخص نیست، فرایندی که نویسنده در بخش‌های کتاب دارد با دیگر مباحث چگونه ارتباط پیدا می‌کند. نکته دیگر اینکه، چندان مشخص نیست نظریه‌پردازی مولف براساس یافته‌های تاریخی است یا ناظر بر وضعیت فعلی صحنه جنگ صورت گرفته است. به‌نظر من در برخی مباحث دیگر نیز خُلف مبحث صورت گرفته است.
شهدای ارتش؛ حلقه مفقوده جامعه امروز
سرهنگ امیر مصباح‌کیا، نویسنده این کتاب نیز با اشاره به اینکه شهدا مظلوم هستند و برخی شهدا مظلوم‌تر، بیان کرد: شهدای ارتش با کمال اخلاص در جبهه‌های جنگ جنگیدند، ولی امروز حلقه مفقوده جامعه هستند. اینجا نقش قلم مشخص می‌شود که می‌تواند این اصول را تعریف کرده و از حرمت آن زحمات صیانت کند.
وی گفت: نیروی زمینی ارتش، بزرگترین نیروی نظامی کشور است. از آنجا که الگوی جنگ ما با عراق، جنگ زمین‌پایه بود و مبنای دشمن تصرف خاک ایران بوده است، لذا نقش محوری نیروی زمینی ارتش بیشتر نمایان می‌شود. براساس اسناد موجود در کتاب، نیروی زمینی ارتش مهم‌ترین نقش را در پشتیبانی دیگر نهادها و از جمله سپاه پاسداران در جنگ داشته است. از این جهت می‌توان این نیرو را ستون فقرات جنگ نامید. کتاب در 9 بخش تدوین شده که در بیشتر بخش‌ها براساس مدارک ارائه شده، نقش حمایتی نیروی زمینی ارتش مشخص می‌شود.
این نویسنده و پژوهشگر ادامه داد: اینکه چرا در این زمینه خاص دست به تالیف زدم به ماموریت چندماهه من در مرکز تعمیرات تهران بازمی‌‌گردد. تخصص من در رسته حقوق بوده، ولی چون آن مرکز کار حقوقی نداشت به فرمانده مرکز امیر حسن سلطانی پیشنهاد انجام پژوهش درباره نقش مرکز در دفاع‌مقدس را ارائه کردم. در این راستا دو کتاب «آمادها و نبردها» و «ستون فقرات جنگ» را نوشتم. 6 ماه تمام ر بدترین شرایط محیطی در بایگانی در جستجوی اسناد بودم.
مصباح‌کیا تاکید کرد: درباره اینکه چرا کتاب در دو مبحث جداگانه تالیف شده، باید بگویم که برای تعریف هر موضوع، الزاما باید به سراغ فلسفه آن برویم. نکته دیگر اینکه، یکی از مشکلات ما در نظریه‌پردازی نظامی این است که یا نظریه‌پردازان نظامی نبوده یا نظامیان نظریه‌پرداز نبوده‌اند، لذا طبیعتا بسیاری از تعاریف این حوزه اشتباه است. امروز دیگر نمی‌توانیم با نگاه دو قرن پیش به بحث لجستیک نگاه کنیم. شاید نظریه دو نظریه‌پردازی که در کتاب به آن‌ها اشاره شده در گذشته درست بوده ولی چندان به کار امروز نمی‌آیند.
سی‌ویکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا 22 اردیبهشت در مصلای بزرگ امام خمینی (ره) برپاست.
نظر شما