ایبنا در سالروز عروج بنیانگذار جمهوری اسلامی مرور کرد؛
کتابشناسی تفصیلی آثار امام خمینی (ره)؛ از تحریر الوسیله تا دیوان اشعار
در سالروز رحلت جانسوز امام خمینی (ره)، خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اطلاعات تفصیلی کتابشناسی آثار ایشان را مرور کرده است.
امام خمینی (س) به خاطر استعداد، شایستگیها و موهبتهای بیکران الهی به فراگیری بسیاری از معارف و علوم اسلامی معقول و منقول مانند فقه، اصول، فلسفه و عرفان پرداختند و در آن علوم از تخصص و مهارتهای ویژه برخوردار بودند. مراتب علمی ایشان موجب نگارش کتابهای ارزشمند بسیاری در مباحث اخلاقی، عرفانی، فقهی، اصولی، فلسفى، سیاسى و اجتماعى به زبان فارسی و عربی شد؛ که بسیارى از آنها منتشر شده و قابل بهرهبرداری است؛
همزمان با فرارسیدن سالروز عروج ملکوتی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتابشناسی تفصیلی آثار ایشان را که در زمره بهترین و تأثیرگذارترین آثار هستند، در اختیار علاقمندان قرار میدهد.
تحریر الوسیله
وسیلهالنجاه تألیف سیدابوالحسن اصفهانی از جهت کثرت با بهای فقه (نه کثرت فروع) بر عروهالوثقی تالیف سیدمحمد کاظم یزدی برتری دارد یعنی بسیاری از بابهای فقه مانند مکاسب، طلاق، نذر و... در عروهالوثقی نیست ولی در وسیله النجاه وجود دارد. امام خمینی (ره) بر وسیله النجاه حاشیه داشت و در سال 1384 ق. که در ترکیه تبعید بود به این فکر افتاد که حاشیه خود را در متن وسیله درج و در ضمن بابهایی را هم که وسیله النجاه، ناقص دارد تتمیم و مسائل مستحدثه را هم به آن بیفزاید. این کار در مدتی که تبعید بودند انجام گرفت و به نام «تحریرالوسیله» در همان سالها، در نجف، در دو جلد (662 و 647 صفحه) چاپ و سپس مکرر تجدید چاپ شد.
ترجمه تحریر الوسیله امام خمینی (س)
تحریرالوسیله یکی از آثار بسیار مهم و محوری امام خمینی (س) است و در میان متأخران، اثری کامل در فقه فتوایی شیعه، به شمار میرود که پس از کتابهایی مانند شرایعالاسلام محقق حلی و قواعد الاحکام علامه حلی بینظیر است.
این اثر، پیشتر با دو ترجمه فارسی در اختیار عموم قرار داشته که یکی از آنها توسط سیدمحمدباقر موسوی همدانی و دیگری به همت دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم توسط علی اسلامی و قاضیزاده انجام شده است.
مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ترجمه دفتر انتشارات اسلامی را مورد بازبینی قرار داد و با انجام اصلاحاتی، در دو جلد به علاقمندان عرضه کرده است.
آداب الصلوه ـ آداب نماز
تالیف این کتاب در سال 1361 هجری قمری (1321 شمسی)، و پس از نگارش کتاب سرالصلوه بوده است. امام خمینی (س) در ابتدای کتاب نوشتهاند: «پیش از این رسالهای فراهم آوردم ... و چون آن را با حال عامه تناسبی نیست، در نظر گرفتم که شطری از آداب قلبیه این معراج روحانی را در سلک تحریر درآورم.» آداب الصلوه، شرحی است مبسوط بر آداب و اسرار معنوی نماز، و سرشار از نکات اخلاقی و عرفانی (به زبان فارسی).
این اثر از طرف موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) در سال 1372 ه. ش، در 836 صفحه، شامل مقدمه، متن کتاب، فهرستها و تصویر کامل نسخه خطی؛ و چاپ دیگر آن در 421 صفحه بدون نسخه خطی به طبع رسیده است.
استفتائات امام خمینی (س)
این مجموعه، بخشی از مجموعه مجلدات موسوعه (دوره 50 جلدی) شامل استفتائات حضرت امام است که برای اولین بار منتشر شده است. قریب به اتفاق این استفتائات مربوط به دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و حدود 7424 سند، حاوی 12837 سؤال بوده که منبع اصلی آن، اسناد موجود در آرشیو مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) (اصل یا کپی) است که تعدادی از این استفتائات از: مجموعه 22 جلدی صحیفه امام، مجموعه 3 جلدی استفتائات امام (138 مورد که پیشتر دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین قم منتشر کرده)، استفتائات منتشر شده در ماهنامه پاسدار اسلام و استفتائاتی که از افراد حقیقی اخذ شده نیز در این مجلدات عرضه شدهاند.
تنظیم کلی فهارس، مطابق با کتاب تحریرالوسیله امام است و در این مجموعه، فقط اسناد مستند به حضرت امام که مستقیماً به نظر ایشان رسیده، استفاده شده است و شامل استفتائاتی که با مهر دفتر استفتائات ارسال گردیدهاند، گرچه با اذن کلّی امام بوده، نیست.
حفظ امانتداری نسبت به پرسشهای شرعی مؤمنین و پاسخهای حضرت امام از ویژگیهای بارز این اثر است و غیر از مواردی که اصلاح ویرایشی محسوب میشود و اسامی سؤال کنندگان که موجب انتشار اطلاعات شخصی آنها میشود، مطلبی حذف نشده است. البته اسامی بعضی از معاریف یا مسئولین یا سؤالات مربوط به نهادهای حکومتی به طور کامل آمده است.
الاجتهاد و التقلید
بحث اجتهاد و تقلید نیز از مباحث تکمیلی و مهم علم اصول فقه است. حضرت امام خمینی (س) در این رساله اجتهادی آرای خود را مستدلاً ارائه کرده است. تاریخ تألیف آن، 1370 هجری قمری (1330 شمسی) است. این اثر در سال 1376 ه.ش. از سوی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) به چاپ رسیده است.
اجتهاد و تقلید (ترجمه الاجتهاد و التقلید)
بحث اجتهاد و تقلید نیز از مباحث تکمیلی و مهم علم اصول فقه است. حضرت امام خمینی (س) در این رساله اجتهادی آرای خود را مستدلاً ارائه کرده است. این کتاب، ترجمه کتاب الاجتهاد و التقلید است که در سال 1388 توسط موسسه چاپ و نشر عروج منتشر شد.
التعادل و الترجیح
تاریخ تألیف این رساله به قلم مؤلف گرامی آن، حضرت امام خمینی (س) در سال 1370 هجری قمری (1330 شمسی) است. تعادل و ترجیح از مباحث تکمیلی علم اصول فقه است که در آن از معیارهای انتخاب دلیل در مقام تعارض ادلّه بحث میشود. این رساله در سال 1385 هجری قمری در قم در مجموعه الرسائل به چاپ رسیده است. این رساله از سوی موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) به چاپ رسیده است.
التعلیقه علی الفوائد الرضویه
در این اثر عرفانی، امام خمینی (س) آرای خویش را به صورت حاشیه بر کتاب شرح فوائد الرضویه مرحوم قاضی سعید قمی نگاشته است. این اثر از طرف موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) منتشر شده است.
الاستصحاب
رسالهای است مبسوط و اجتهادی به زبان عربی در مبحث «استصحاب» از مباحث بسیار مهم علم اصول فقه که امام خمینی (س) در سال 1370 هجری قمری (1330 شمسی) تألیف آن را به پایان رسانیده است. این اثر با توضیحات و تحقیقات جدید و نهایی علمی، تحت عنوانی مستقل و با امتیازاتی چند نسبت به چاپهای پیشین، از سوی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) منتشر شده است.
الرسائل العشره
این اثر هم مجموعه 10 رساله فقهی و اجتهادی از امام خمینی (س) است که به زبان عربی نوشته شدهاند و به مناسبت صدمین سالروز تولد امام خمینی (س) از طرف مؤسسه منتشر شده است. برخی از رسالههای این مجموعه عبارتند از:
التقیه: رسالهای است فقهی و اجتهادی از امام خمینی (س) در مبحث «تقیه» که در سال 1372 هجری قمری (1332 شمسی) به زبان عربی نوشته شده و در آن ثابت شده است که فلسفه وجوب تقیه برای حفظ دین است نه محو دین.
رساله فی قاعده من ملک: رسالهای است اجتهادی از امام خمینی (س) در قاعده فقهی موسوم به «قاعده من ملک» که نویسنده کتاب آثار الحجّه (منتشر شده در سال 1373 هجری قمری 1333 شمسی) از آن یاد کرده است.
رساله فی تعیین الفجر فی اللّیالی المقمره: رسالهای است فقهی و استدلالی در بیان چگونگی تعیین طلوع فجر در «لیالی مقمره»، که تحت همین نام در سال 1367 هجری شمسی در قم به چاپ رسیده است.
فروع علم اجمالی: این رساله فقهی که در ضمن تدریس همین بحث، نگاشته شده است، به بحث درباره شکهای واقع در نماز میپردازد.
موضوع علم اصول: این رساله کوتاه به بحث پیرامون اندیشه اختصاصی امام راحل درباره موضوع علم و موضوع علم اصول میپردازد.
تنزیل العلل التشریعیه علی التکوینیه: این رساله کوتاه به بحث و نقد پیرامون نظریه آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی میپردازد.
تقریرات مسائل مستحدثه: این رساله توسط یکی از شاگردان حضرت امام نگارش شده است و به بحثی که امام در فرصت کوتاهی به مسائل مستحدثه پرداختهاند، اختصاص دارد.
الخلل فی الصلاه
اثری است حاوی آرای اجتهادی و استدلالی امام خمینی (س) به زبان عربی در مبحث مربوط به احکام فقهی خلل نماز که در آخرین سالهای اقامت امام در نجف اشرف نوشته شده است. این کتاب با ویرایش و تصحیحات و تعلیقات کامل، توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) به مناسبت صدمین سالگرد تولد امام خمینی (س) منتشر شده است.
الطلب و الاراده
اثری است اصولی، فلسفی و عرفانی از امام خمینی (س) که در سال 1371 هجری قمری (1331 شمسی) به زبان عربی نوشته شده است. این اثر از طرف موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) در سال 1379 به چاپ رسیده است.
العروه الوثقی مع تعالیق
حاشیه امام خمینی (س) است بر تمام مسائل کتاب «العروه الوثقی»، اثر مشهور آیتالله العظمی سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی. این حاشیه که در سال 1375 هجری قمری (1335 شمسی) تألیف گردیده، شامل فتاوای فقهی امام خمینی (س) در ابواب مختلف فقه است که هم به صورت مستقل و هم به ضمیمه العروه الوثقی مکرراً به چاپ رسیده است. متن العروه و تعلیقات امام با تصحیحات کامل به مناسبت صدمین سالگرد امام خمینی (س) توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) منتشر شده است.
المکاسب المحرمه
اثری است اجتهادی در فقه استدلالی در موضوع انواع کسبهای حرام و مسائل پیرامون آن، تألیف امام خمینی (س) که در فاصله سالهای 1377 تا 1380 هجری قمری (1337 ـ 1340 شمسی) به زبان عربی نوشته شده و در سال 1381 هجری قمری در دو مجلد (جمعاً 612 صفحه) به چاپ رسیده است. در این کتاب بحثهای جالبی درباره حکم موسیقی، غنا، نقاشی و مجسمهسازی مطرح گردیده است.
انوارالهدایه فی التعلیقه علی الکفایه
اثری است به زبان عربی در مباحث عقلی علم اصول فقه که امام خمینی (س) آن را در قالب حاشیه بر مباحث مذکور از کتاب کفایهالاصول آیتالله العظمی آخوند خراسانی (ره) در سال 1368 هجری قمری (1328 شمسی) تألیف نموده است. این اثر نفیس و همچنین کتاب مناهج الوصول و رسالههای مستقل امام خمینی (س) در مسائل اصولی تا حدود زیادی آرا و مکتب اصولی امام خمینی (س) را معرفی مینماید. این کتاب در سال 1372 شمسی، برای نخستین بار در دو مجلد از سوی انتشارات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) منتشر شده است.
بدائع الدرر فی قاعده نفی الضرر
رسالهای است تحقیقی، اجتهادی به زبان عربی در بحث «قاعده لاضرر» که از قواعد مهم فقهی است. امام خمینی (س) این رساله را در غره جمادیالاولی سال 1368 هجری قمری (اسفند 1328 شمسی) تألیف کرده است. این رساله به همراه تعدادی دیگر از رسالههای اصولی امام در مجموعهای تحت نام الرسائل در سال 1385 هجری قمری (1344 شمسی) در قم به چاپ رسیده است و مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) آن را به صورت یک اثر مستقل همراه با تعلیقات و فهرستها منتشر ساخته است.
مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه
یکی از آثار عرفان اسلامی در دوره متأخر است که سید روحالله خمینی آن را در سال 1349 هجری قمری (1309 هجری شمسی) و در سن 29 سالگی به پایان رسانیده است. این اثر همراه با مقدمه بسطگونه و شرحگونه جلالالدین آشتیانی انتشار یافته است. در این اثر، از مباحث توحید، علمالاسماء، مسائلی از قبیل بحث بدا، سرّ قدر، علم حق به اشیا پیش از کثرت، به طریقه حکما گفت وگو شدهاست.
تنزیل العلل التشریعیه علی التکوینیه
این رساله کوتاه به بحث و نقد پیرامون نظریه آیتالله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی میپردازد.
رساله توضیح المسائل حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (س)
رساله «توضیح المسائل» حضرت امام خمینی (س) مجموعهای از فتاوای ایشان است که توسط اعضای دفتر استفتائات تصحیح شده است. این افراد در مورخه 66/11/8 طی نامهای به محضر امام خمینی (س) موافقت ایشان را در این مورد کسب کردهاند.
در سالهای اخیر به دلیل مراجعات متعدد از سوی مقلدین و کمبود رساله عملیه، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) که متولی انتشار آثار حضرت امام است، به ناشران مختلف اجازه چاپ و انتشار این اثر مهم را داده است.
این کتاب حاوی فتاوای امام خمینی (س) در ابواب مختلف فقه، و به زبان فارسی است که به عنوان رساله عملیه ایشان مورد استفاده و مراجعه مقلدین امام میباشد و میلیونها نسخه از آن تاکنون به صورت رساله عملیه کامل و یا منتخب و یا به صورت موضوعی از سوی موسسات انتشاراتی مختلف، قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی چاپ و منتشر شده است.
توضیح المسائل با پاورقی استفتائات، توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) به مناسبت صدمین سالگرد تولد امام خمینی (س) منتشر شده است.
رساله نجاه العباد و حاشیه بر رساله ارث ملاهاشم خراسانی
ملاهاشم خراسانی صاحب کتاب منتخبالتواریخ رسالهای در ارث به زبان فارسی نوشته که با حاشیه برخی مراجع تقلید گذشته چاپ سنگی شده است. امام خمینی حاشیهای بر این رساله نوشته که با اصل رساله در 120 صفحه در قم ظاهرا، پس از درگذشت آیت الله بروجردی، چاپ شده است.
رساله نجاه العباد
این رساله که حاوی فتاوای امام خمینی (س) در احکام فقهی به زبان فارسی میباشد، در دو جلد نوشته شده و مجموعاً توسط موسسه تصحیح، و به مناسبت صدمین سالگرد تولد امام خمینی (س) توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) منتشر شده است.
سر الصلوه معراج السالکین و صلوه العارفین
معراج السالکین و صلوه العارفین: کتابی است سنگین و عرفانی به زبان فارسی در بیان اسرار معنوی و عرفانی نماز که در سال 1358 هجری قمری (1318 شمسی) به قلم امام خمینی (س) تحریر شده است. تسلط امام بر عرفان نظری و پیمودن مقامات عرفان عملی را میتوان از مباحث عمیق این کتاب و آثار قبلی شان دریافت. این اثر از طرف مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) در سال 1369 ه.ش، در 266 صفحه، مشتمل بر مقدمهای از آیتالله جوادی آملی، متن کتاب، فهرستهای راهنما، تصویر کامل نسخه خطی منتشر شده است.
شرح چهل حدیث (اربعین حدیث)
«اربعین حدیث» یا «شرح چهل حدیث»، یکی از آثار گرانبهای اخلاقی و عرفانی امام خمینی (س) است که در سال 1358 هجری قمری (1318 شمسی) به زبان فارسی نوشته شده است. در این اثر، چهل حدیث از روایات پیشوایان دین از کتاب شریف اصول کافی (34 حدیث اوّل ـ غیر از حدیث11 ـ در مسائل اخلاقی و 6 حدیث آخر در مسائل اعتقادی) به وجهی مبسوط و با بیانی شیوا و اثرگذار شرح شدهاند. این اثر از طرف مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، در 900 صفحه منتشر شده است .
شرح حدیث جنود عقل و جهل امام خمینی (س)
امام خمینی (س) این کتاب را که حاوی نکات عمیق عرفانی، فلسفی و کلامی است با تکیه بر آیات قرآن و روایات اهل بیت ـ علیهم السلام ـ در شرح دعای مباهله معروف به دعای سحر، در سال 1347 هجری قمری (1307 شمسی) و به زبان عربی نوشتهاند. این کتاب توسط آقای سیداحمد فهری ترجمه و چندین نوبت چاپ شده است. این اثر به زبان عربی از طرف موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) به طبع رسیده است.
شرح دعاء السحر
امام خمینی (س) این کتاب را در سال 1347 ه. ق یعنی در 27 سالگی تالیف کرده است که حاوی نکات عمیق عرفانی، فلسفی و کلامی است و با تکیه بر آیات قرآن و روایات اهل بیت (علیهم السلام) در شرح دعای مباهله معروف به دعای سحر، در سال 1347 هجری قمری (1307 شمسی) و به زبان عربی نوشتهاند. این کتاب توسط سیداحمد فهری ترجمه و چندین نوبت چاپ شده است. این اثر به زبان عربی از طرف موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) به طبع رسیده است.
فروع علم اجمالی
این رساله فقهی که در ضمن تدریس همین بحث، نگاشته شده است، به بحث درباره شکهای واقع در نماز میپردازد.
لمحات الاصول: افادات الفقیه الحجه آیه الله العظمی البروجردی
حضرت امام در این اثر، دروس اصول آیتالله بروجردی (ره) را به قلم خویش و به زبان عربی تقریر کرده است. تحقیق و چاپ این اثر برای نخستین بار از طرف مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) به مناسبت صدمین سالگرد تولد امام منتشر شده است.
مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه
این کتاب یکی از عمیقترین و درخشانترین آثار عرفان اسلامی در دوره متأخر است که امام خمینی (س) تألیف آن را در سال 1349 هجری قمری (1309 شمسی) در سن 28 سالگی به پایان رسانیده است. این اثر از طرف مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) در 315 صفحه شامل متن کتاب، همراه با مقدمهای مبسوط و شرحگونه از استاد جلالالدین آشتیانی به طبع رسیده است.
موضوع علم اصول
این رساله کوتاه به بحث پیرامون اندیشه اختصاصی امام راحل درباره موضوع علم و موضوع علم اصول میپردازد.
مناهج الوصول الی علم الاصول
اثری است تحقیقی و اجتهادی (به زبان عربی) از امام خمینی (س) در مباحث الفاظ علم اصول فقه که پس از سال 1370 هجری قمری (1330 شمسی) تألیف یافته و برای نخستین بار در سال 1372 ه.ش. در دو مجلد همراه با تعلیقات و فهرستهای راهنما و مقدمهای از آیتالله فاضل لنکرانی از طرف مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) به چاپ رسیده است.
وسیله النجاه مع تعالیق
حاشیهاى است از امام خمینی (س)، حاوى فتاواى فقهى ایشان که به صورت حاشیه بر کتاب وسیلهالنجاه (رساله عملیه) آیتالله العظمى سید ابوالحسن اصفهانى نوشته شده است. متن وسیله النجاه و تعلیقات امام با تصحیحات کامل به مناسبت صدمین سالگرد تولد امام خمینی (س) توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) منتشر شده است.
وصیتنامه سیاسی - الهی امام خمینی (س)
جاودانهترین پیام امام خمینی (ره) خطاب به نسل حاضر و نسلهای آینده است که در آن، امام خمینی (ره) ضمن بیان عقاید حقّه خویش، اهم آرا، تذکرات خود را درباره مسائل سیاسی و اجتماعی جوامع اسلامی و جامعه انسانی در قالب تحلیلهای مستند و تذکرات خیرخواهانه نوشتهاند. این اثر تاکنون در میلیونها نسخه از سوی ناشرین، ارگانها و نهادهای انقلابی و پیروان آن حضرت، چاپ و منتشر شده و به زبانهای مختلف نیز ترجمه گردیده است.
این اثر که بارها از سوی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی منتشر شده است، علاوه بر متن کامل وصیتنامه و تصویر کامل نسخه خطی آن، توضیحاتی درباره تاریخچه تدوین وصیتنامه و سیری در مطالب آن همراه با دسته بندی موضوعی مطالب و فهرستهای راهنما تحت عنوان «نگرش موضوعی بر وصیتنامه سیاسی-الهی» به چاپ رسیده است.
کتاب البیع
جلد اول، تاریخ تألیف پس از 1380 ق.در 457 صفحه در نجف چاپ شده است. جلد دوم، در سال 1391 ق. در نجف در 575 صفحه چاپ شده است و بحث ولایت فقیه امام خمینی که منشا بسیاری از تحولات گشت، در این جلد است. جلد سوم، تاریخ پایان تألیف، 11 جمادی الاولی 1392 ق.و در همان سالها در 485 صفحه در نجف چاپ شده و بدین ترتیب این سه جلد، حاصل تدریس حدود دوازده سال امام خمینی (ره) میباشد که به قلم خودش نوشته شده است. جلد چهارم، بحث خیارات. تاریخ پایان تالیف، 25 جمادیالاول 1394 ق. در 452 صفحه در نجف در همان سال تالیف چاپ شده است. جلد پنجم، شامل بقیه بحث خیارات و بحث نقد و نسیه و قبض. تاریخ پایان تألیف، 15 جمادی الاولی 1396 ق. در 402 صفحه در سال 1397 ق. در نجف چاپ شده است.
کتاب الطهاره
اثری است مشتمل بر مباحث مربوط به «طهارت»، از ابواب فقه که به شیوه فقه استدلالی و اجتهادی در چهار مجلد در فاصله سالهای 1373 تا 1377 هجری قمری (1333 ـ 1337 شمسی) به قلم امام خمینی (س) و به زبان عربی تألیف گردیده و دو جلد آن در سال 1376 هجری قمری در قم، و دو جلد دیگر در سال 1389 ه.ق. در نجف اشرف ـ جمعاً در 1202 صفحه ـ به چاپ رسیده است. این اثر از طرف مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س) به مناسبت یکصدمین سالگرد تولد امام خمینی (س) منتشر شده است.
صحیفه امام (ره)
این مجموعه در بیست و دو جلد، شامل كلیه بیانات شفاهی و كتبی امام خمینی (س) است و از نخستین نامه موجود از ایشان كه در سال 1312 هجری شمسی نوشته شده آغاز و به آخرین نامه كه در تاریخ 28 اردیبهشت 1368، حدود دو هفته قبل از ارتحالشان، مرقوم فرمودهاند ختم میشود.
تبیان
تبیان مجموعه آثاری است که در هر مجلد از آن مواضع و رهنمودهای امام خمینی (س) با استناد به تألیفات ایشان و صحیفه امام درباره موضوع خاص، گردآوری و منتشر شده است.
دیوان اشعار
حضرت امام هرگز سر شعر و شاعری نداشت و خود را به این پیشه سرگرم نساخته بود. آن عاشق صادق هرگاه از ادای وظیفه و رسالت خویش فراغتی حاصل کرده شرح درد مهجوری را در قالب الفاظ و کلمات موزون بر ورق پارهای رقم زده است. تعابیر و اصطلاحاتی که در آثار منظوم حضرت امام آمده همانهاست که عارفان شاعر و شاعران عارف در اشعار خود آوردهاند.
حضرت امام در دوران جوانی غزلیات فراوانی سروده بودند و آنها را در دفتری نیز گرد آورده بودند؛ متأسفانه در جریان سفرهای پیاپی، این دفتر مفقود شد. پس از آن نیز سرودههایی از ایشان در دست بود که برخی به خط خود ایشان ثبت دفتر شده بود و تعدادی نیز به وسیله همسر گرامیشان استنساخ شده، در دفترچهای گردآوری شده بود؛ این دفتر نیز در جریان تغییر مکرر محل سکونتشان مفقود شد.
برخی از دستنوشتههای باقیمانده، در پی هجوم مأموران ساواک به منزل و کتابخانه شخصی ایشان از دست رفت؛ اما نسخهای چند از آثار منظوم قدیمی ایشان که در دست ارادتمندان و دوستان آن حضرت چونان امانتی ارزشمند نگاهداری شده بود، به تدریج برای «مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی» ارسال شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، حضرت امام بنا به خواهش و اصرار فراوان بانو فاطمه طباطبایی، همسر فرزند گرامی ایشان (حجتالاسلام و المسلمین حاج سید احمد خمینی)، اشعاری در قالبهای متنوع و با مضامین عرفانی سرودند که خوشبختانه همه نسخههای خطی این سرودهها در این مؤسسه نگهداری میشود. تمامی این سرودهها در مجموعه دیوان امام گردآوری و به علاقمندان ادب و عرفان اسلامی تقدیم شده است.
نظرات