به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، در رقابت برای کسب عنوان ششمین پایتخت کتاب ایران، شیراز از میان 171 شهر کشور که حضور داشتند، به این مهم دست یافت. همچنین اِوَز، دیگر شهر استان فارس، عنوان شهر خلاق و نیز روستای علویه جهرم، در میان روستاهای برگزیده ششمین جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب قرار گرفتند؛ آن هم در شرایطی که بالغ بر 1419 روستا از سراسر کشور در این رویداد حضور داشتند و تنها 11 عنوان روستا از میان آن‌ها به عنوان برگزیده انتخاب شدند.

شیراز درحالی امسال به‌عنوان پایتخت کتاب ایران در سال 1399 انتخاب و معرفی شد که موضوع ساخت کتابخانه مرکزی این شهر همچنان حل نشده باقی مانده است و با اینکه درزمینه تولید برنامه‌های محتوایی گام‌های مهمی در این شهر برداشته شده و نشست‌های ادبی، رونمایی کتاب، ایجاد شبکه دوستداران کتاب، نذر دانایی، سفیران کتاب، جوایز ادبی و... در این شهر برگزار می‌شود، اما نباید از این مسئله که در فضاهای کتابخانه‌ای استان فارس و شهر شیراز، همچنان کمبودهایی دیده می‌شود، غافل شد.

در دو، سه سال اخیر خوشبختانه با رونق گرفتن کتابفروشی‌های مدرنی که در کنار کتاب، محصولات فرهنگی و کافه‌داری را پیشه کرده‌اند، توجه همگانی به کتاب در شیراز افزایش یافته و دیگر حتی با برگزار نشدن نمایشگاه کتاب استان فارس، کمبودی از این بابت دیده نمی‌شود و کتابفروشی‌های شیراز، از این اتفاق، حتی خرسند هم هستند.

پایتختی کتاب ایران تازه سرآغاز راهی است که شیراز با تلاش و همگرایی به آن دست یافته است و می‌تواند به دیگر قابلیت‌های گردشگری این شهر بیفزایند تا در مسیر گردشگری ادبی هم، گامی مهم برداشته شود.

ایجاد اِلِمان کتاب گرچه کاری نمادین است اما برای شهری با پیشینه ادبی بلندی که به‌واسطه شاعران چون سعدی، حافظ و خواجوی کرمانی و نویسندگانی چون سیمین دانشور، ابوتراب خسروی، عبدالعلی دست‌غیب، محمد کشاورز، شهریار مندنی‌پور و... اما نشانه‌ای ست برای آیندگان که بدانند این شهر روزگاری با همت مردم، علاقه‌مندان کتاب و متولیان فرهنگی عنوانی را کسب کرده است که لایق آن بوده است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس با ابراز امیدواری مبنی بر تداوم همکاری و همراهی همه دستگاه‌ها و فعالان حوزه کتاب و کتابخوانی برای کسب عنوان پایتختی کتاب جهان، گفت: کسب عنوان پایتختی کتاب ایران، در واقع شروع راه و نقطه آغازی برای گسترش فرهنگ مطالعه و تبیین جایگاه فارس به عنوان گاهواره تمدن این سرزمین، در جهان است.

صابر سهرابی با بیان اینکه نتیجه فعالیت‌های انجام شده در سال‌های گذشته کسب عنوان شهر خلاق کتاب و همچنین عناوین برتر شهرها و روستاهای دوستدار کتاب در دوره‌های قبل بوده است، افزود: این موفقیت ملی با همکاری بین دستگاه‌ها و افزون بر 3 هزار نفر-ساعت برنامه‌ریزی و کار جمعی حاصل شد؛ معتقدم ما به آنچه شایسته‌اش بودیم، دست یافتیم.

به اعتقاد دبیر شورای فرهنگ عمومی استان، نامزد شدن شیراز به عنوان پایتخت کتاب جهان و معرفی به یونسکو، افزایش بن خرید کتاب در نمایشگاه کتاب استانی، اختصاص بودجه دائمی به دبیرخانه پایتختی کتاب، کمک به توسعه زیرساخت‌های کتابفروشی‌های شیراز برای تعمیر، تجهیز و خرید کتاب، حضور مستمر و پررنگ در نمایشگاه‌های کتاب داخلی و خارجی مثل نمایشگاه بین المللی تهران و فرانکفورت آلمان، افزایش سرانه کتاب‌های اهدایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به استان فارس، افزایش سرانه خرید کتاب و حمایت از ناشران و عضویت دائم اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس در شورای سیاستگذاری پایتختی کتاب ایران و ترکیب داوران این رویداد، بخشی از دستاوردهای پایتختی کتاب ایران است که برای شیراز و فارس به ارمغان آمده است.

علی نویدگویی، مدیر انتشارات نوید شیراز هم درباره کسب عنوان پایتختی کتاب ایران توسط شیراز با تاکید بر اینکه مسئولان استان از اکنون باید به این فکر کنند که چگونه می‌توان در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران و حتی نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور چشمگیر و موثری را برای معرفی هرچه بهتر شیراز رقم زد، به خبرنگار ایبنا گفت: دراین زمینه لازم است تندیس‌ها، سردیس‌ها، تیزرها و بروشورهایی به زبان‌های مختلف آماده شود.

وی با تاکید بر ضرورت تشکیل کمیته یا ستادی برای گردآوری ایده‌ها و برنامه‌های خلاق برای ادامه راه و توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی، ادامه داد: در کنار این موضوع آسیب‌شناسی برنامه‌های اجرا شده و اولویت‌گذاری برنامه‌های پیش رو از نکات مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

نویدگویی به برخی از کمبودهای زیرساختی شهر شیراز نیز اشاره کرد و یادآور شد: توجه به تکمیل تالار مرکزی شیراز و همچنین تعیین تکلیف کتابخانه مرکزی این شهر از موضوعات قابل اهمیت در کسب موفقیت‌های بعدی برای حوزه کتاب و کتابخوانی شیراز است.

مدیر انتشارات نوید شیراز همچنین خواستار صرف اعتبارات کسب شده از عنوان پایتختی کتاب ایران در برنامه‌ها و جشنواره‌های فرهنگی و هنری مرتبط با کتاب و کتابخوانی در طول سال شد و تاکید کرد: انجام این برنامه‌ها تنها به‌عهده مدیریت فرهنگی استان نیست و همه بخش‌های خصوصی و دولتی باید درتحقق این مهم همکاری کنند.

این ناشر برتر کشوری همچنین خواستار ایفای نقش پررنگ‌تر رسانه‌های دیداری، شنیداری، مکتوب و برخط در زمینه نهادینه کردن فرهنگ کتاب و کتابخوانی شد و بیان کرد: باید از همه دستگاه‌هایی که برای کسب این عنوان تلاش کردند، قدردانی شود؛ اما نباید فراموش کنیم که این موفقیت محصول یک همکاری گروهی بوده و هیچ فرد یا دستگاهی نمی‌تواند آن را به نفع خود مصادره کند.

معاون فرهنگی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس هم با تبریک کسب عنوان پایتختی کتاب ایران توسط شیراز و انتخاب شهر «اِوَز» به عنوان شهر خلاق ادبی، با ارسالی متنی برای خبرنگار ایبنا نوشت: عامل اصلی تحقق این موفقیت، فارغ از بحث مستندات و گزارش‌هایی که به‌درستی نگاشته شده بود، تعامل بین دستگاهی در اجرای برنامه‌های ترویجی بود، چراکه در سال‌های گذشته هم کم و بیش همین برنامه‌ها اجرا می‌شد.

به گفته مهدی امیدبخش، عدم درک صحیح مدیران فرهنگی دستگاه‌های مختلف از ایجاد تعامل و جامه عمل پوشاندن به طرح‌ها در تمامی حوزه‌ها مانند صنعت، کشاورزی، جامعه دانشگاهی و حتی اصناف، باعث شد تا در سال گذشته و سال‌های پیش از آن، به این مهم دست پیدا نکنیم.

او با بیان اینکه در سال جاری دستگاه‌های مورد اشاره نقش خود را به‌خوبی ایفا کردند، عنوان کرد: اجرای درست برنامه‌های پیش‌بینی شده در بخش‌های مختلف و ضمانت اجرایی در اجرای طرح‌ها با عقد تفاهم‌نامه و مستندات قانونی باعث شد تا مسیر کسب موفقیت هموارتر شود.

معاون فرهنگی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یکی از گزینه‌های مهم گزارش ارائه شده امسال را توجه به افق پیش رو - بعد از کسب عنوان پایتختی کتاب ایران - عنوان کرد و ادامه داد: در اینجا ضرورت دارد به اهمیت حضور مدیران ارشد دستگاه‌های اجرایی، فرهنگی و غیرفرهنگی خصوصاً شهرداری شیراز، شورای اسلامی این شهر و دیگران کنار اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی توجه و این حضور با راه‌اندازی کارگروه و یا تشکیل شورای سیاستگذاری با حضور نمایندگان دستگاه‌ها بیش از پیش تقویت شود.

امیدبخش فرصت یک ساله پایتختی کتاب ایران را برای تقویت حوزه نشر و کتاب، موثر خواند و گفت: با مشوق‌های حمایتی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌توان حوزه نشر و کتاب را در تمامی جوانب تقویت کرد و این مهم دور از دسترس نیست.

در این میان نقش شورای شهر و شهرداری شیراز به‌ویژه سازمان فرهنگی اجتماعی در حمایت از ایجاد دبیرخانه دائمی ترویج کتابخوانی از مواردی است که گامی در جهت همسو ساختن برنامه‌ها در این راستا بود که قطعا در روزهای پس از این انتخاب می‌تواند موجب برداشتن گام‌های موثری در ایجاد برنامه‌های خلاقانه باشد.

رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز هم یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های شهرداری در سال ۹۹ را توجه به احیای میراث مکتوب هنرمندان، دانشمندان، شاعران و نویسندگان بزرگ در راستای پایتختی کتاب ایران دانست و گفت: مهم‌ترین هدف از این جشنواره افزودن کتاب به سبد خرید مردم است و اینکه آنها اهتمام بیشتری برای خرید کتاب داشته باشند.

مرتضی جعفری هم در متنی که آن را برای انتشار در اختیار خبرنگار ایبنا قرار داده است، با بیان اینکه ایجاد تنوع در سبد کتاب شهروندان بسیار مهم است، اضافه کرد: در سال آینده قصد داریم به موضوع گسترش کتابخانه‌ها در بخش‌های مختلف شهر شیراز، به‌ویژه نقاط کمتر برخوردار توجه کنیم.

معاون فرهنگی شهردار شیراز، بازسازی و مرمت کتابخانه شهید آیت‌الله دستغیب را پس از ۲۵ سال رویدادی مهم در عرصه کتاب در شیراز توصیف کرد و ادامه داد: افزون بر افزایش زیرساخت‌ها باید کتاب را به‌گونه‌ای جذاب به مردم معرفی کنیم تا بتوانیم سرانه مطالعه را افزایش دهیم و بتوانیم یکی از عوامل اصلی رشد فرهنگی را تحقق بخشیم.

رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز با بیان اینکه در شورای اسلامی شهر شیراز مباحث جدی درباره راه‌اندازی انتشارات شهرداری صورت گرفته است، بیان کرد: فارغ از اینکه شهرداری مستقلاً انتشاراتی داشته باشد یا نه، یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های شهرداری در سال ۹۹ توجه به احیای میراث مکتوب هنرمندان، دانشمندان، شاعران و نویسندگان بزرگ خواهد بود.

وی هنرمندان را با عنوان میراث معنوی شایان توجه دانست و گفت: توجه ویژه به ناشران می‌تواند برای دمیدن روحی تازه به کالبد شیراز کمک کند، البته صرفاً به ناشران سنتی توجه نمی‌کنیم و انتشار کتاب‌های صوتی و دیجیتال را نیز با رویکرد مشارکت همه اقشار جامعه اعم از معلولان و کم‌توانان در دستور کار قرار داده‌ایم.

اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی فارس هم مانند دستگاه‌هایی که تلاش کردند تا شیراز بالاخره پس از چندین دوره ناکامی موفق به دریافت نشان و عنوان پایتخت کتاب ایران شود، برنامه‌های متعددی را دنبال کرده و می‌کند؛ به گفته روح‌الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان، یکی از کلان برنامه‌های این نهاد به سرانجام رسیدن ساخت کتابخانه مرکزی شیراز و بازسازی کتابخانه دیرینه شهید آیت‌الله دستغیب است.

وی همچنین با اشاره به اینکه شهر اِوَز یک بار دیگر عنوان شهر خلاق ادبی را از آن خود کرد، گفت: همدلی مردمی، حمایت خیرین و تلاش‌های کتابخانه‌های عمومی و انجمن‌های آن، سبب شد تا دیگر بار عنوانی افتخارآمیز نصیب این شهر درخشان در حوزه فرهنگ و کتاب شود؛ مردم شهر اِوَز به‌واقع دوستدار کتاب و خلاق در ترویج کتابخوانی هستند.

منوچهری همچنین ضمن قدردانی از تلاش‌های کتابدار کتابخانه عمومی روستای علویه جهرم، گفت: امسال نیز استان فارس در جشنواره «روستاها و عشایر دوستدار کتاب» سهمی برجسته داشت و روستای علویه شهرستان جهرم در میان 10 روستای برتر قرار گرفت.

مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان فارس با بیان اینکه دو روستای «اکبرآباد» پاسارگاد و «شهرک غدیر» داراب نیز امسال جزو 20 روستای برتر در جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب در سال جاری بودند، گفت: این عنوان بیش از هر چیز حاصل خدمات کتابخانه عمومی به‌عنوان تنها پایگاه فرهنگی این سه روستا و تلاش بانوان کتابداری است که کتابخانه را به خارج از دیوارهای کتابخانه برده‌اند.

با این حال همچنان یکی از دغدغه‌های موجود در کتابخانه‌های عمومی استان فارس، توزیع عادلانه فرهنگی است که در این راستا منوچهری عنوان کرد: یکی از برنامه‌های ما گسترش طرح سفیران کتاب با مشارکت نهادهایی نظیر آموزش و پرورش و امور عشایری است تا کتاب در همه نقاط استان توزیع شود و به دست مخاطب برسد.