فرهنگ پربار و درخشان ایرانی بر پایه‌ها و بن‌مایه‌های شگرف تکیه دارد، در این فرهنگ هر پدیده و آفریده و هر کنشی و واکنشی در هستی و آفرینش با مفهوم و دلیل‌مند است. پدیده‌های فرهنگ ایرانی به جای این‌که بیش‌تر در خیال‌پردازی و توهم‌زدایی ریشه داشته باشند و پایه‌ها و بنیان‌های اصولی و قانون‌مندی بهره داشته است. از این رو تخیل و داستان‌پردازی (فانتزی) در فرهنگ و ادب ایرانیان کمتر دیده می‌شود. مردمان این سرزمین همواره کوشیده‌اند تا نقش و جایگاه خود را در فرهنگ‌های جهانی یافته و آن را به دیگران بشناسانند.
امروزه بسیاری از کشورها و یا فرهنگ‌های نوپا یافت می‌شود که در کور سوی تاریخ به دنبال آثار فرهنگی و تاریخی و هویت برای خود می‌گردند، اما از آن‌جا که دست‌شان به جایی نمی‌رسد در پندارگرایی و خیال و یا به گفته امروزین در قالب فانتزی (تخیلی) جایگاهی برای فرهنگ خود می‌سازند. اما ادب و فرهنگ ایران‌زمین با توانایی ذاتی و ریشه‌دار بودن نیازی به دیدگاه‌ها و روش‌های ساختگی و بی‌بنیان ندارد. یکی از فروزه‌های درخشان فرهنگی و تاریخی ایرانیان که همواره زبانزد مردمان جهان بوده است جایگاه ویژه و ممتاز جشن و شادی در فرهنگ ایرانیان است.
ایرانیان مردمانی کشاورز بوده به گاه‌شماری بسیار دقیقی نیاز داشتند که دگرگونی فصل‌ها و ماه‌ها را تشخیص داده تا از آن تا از آن برای ادامه کشاورزی بهره ببرند، بدین سبب به تنظیم و تهیه سال‌شماری دقیق پرداخته و در روش زندگی از آن بهره برده‌اند. از سویی چون فرهنگ ایرانی فرهنگی پویا و امیدبخش است و هر آفریده نیکی مورد ستایش و نیایش ایرانیان بوده، ایرانیان برای هر پدیده و آفریده مفید در هستی روز ویژه همراه با سرور در نظر گرفته‌اند تا هم به پاس‌داشت و نیایش آن بپردازند و هم تاریخ آن را به یاد داشته باشند. از این رو برای گذر یکسال ویژگی‌ها و مناسبت‌های طبیعی بسیاری هست که ایرانیان برایش جشن شادی‌آفرین برپا کنند.
نگاهی به پيشينه تاريخی نوروز بزرگ (زادروز اشوزرتشت)، سيزده نوروزی و جشن فروردينگان از ديگر بخش‌های اين كتاب به‌شمار می‌روند. فروردين روز از فروردين ماه برابر با 19 فروردين در گاه‌شماري ايراني نخستين، جشن‌های ماهانه (برابر شدن نام روز با ماه) در سال «جشن فروردينگان» يا «فرودُگ» نام دارد.
اين جشن به «فرَوَهَرهای» پاک درگذشتگان و نياکان مربوط است، به همين دليل ايرانيان براي شادی روان درگذشتگان خود به آرامگاه آنان می‌روند. هرکس براي تهيه و بخشش «ميزد» در مراسم جشن فروردينگان، ميوه يا لُرک با خود می‌آورد، بانوان سير و سِداب، سيرُگ، آش و بقيه خوراکی‌های مراسم را فراهم می‌کنند.
موبدان لباس سپيدِ ويژه اجرای مراسم مذهبی بر تن کرده و آفرينگان‌خواني را به صورت گروهی برگزار می‌کنند. شرکت‌کنندکان نيز با نيايش خود، بر روان و فروهر درگذشتگان درود می‌فرستند و برای خشنودی روان آنها عود و کندر آتش می‌زنند. نويسنده كتاب معتقد است كه نوروز، يكی از كهن‌ترين جشن‌های ملی ايرانيان است و به گواه تاريخ، پايه‌گذاري آن در دوران آغازين شكل‌گيری تمدن ايرانی و در دوره جمشيد بوده است. آغاز هر نوروز در فرهنگ ايرانی آغاز فصل تازه‌ای در زندگي و فرهنگ و ادب و تاريخ مردم و سرزمين ايران و آغاز اميدی برای بهتر زندگی كردن و بهتر دانستن و بهتر مهر ورزيدن است.
كتاب «نوروز، جشن كهن و جاودان آريايی» نوشته احمد نوری در 96 صفحه و بهای 10 هزار تومان به كوشش انتشارات آرتاميس منتشر شده است.
نظر شما