به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، جایزه ادبی بهمن با هدف برداشتن گامی در جهت اعتلای فرهنگ و ایجاد شوق و انگیزه برای استعدادهای ناشناخته داستان‌نویسی با همت فرزانه کرم‌پور و انتشارات دف شروع به فعالیت کرد و چند روزی است که خبر مجازی برگزار شدن مراسم اختتامیه دوره دوم آن در رسانه‌ها پخش شده است. از این رو گفت‌وگویی را با فرزانه کرم‌پور، دبیر این جایزه انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
جوایز متعددی در حوزه داستان کوتاه در حال برگزاری است؛ چه شد که به فکر راه‌اندازی این جایزه افتادید؟
وقتی که نخستین اثر آدم چاپ می‌شود، حتی اگر یک داستان دو، سه صفحه‌ای باشد، خیلی برایش هیجان‌انگیز است. معمولا هم زمان زیادی می‌برد تا یک نویسنده تازه کار اثرش چاپ شود. از این رو به فکر افتادم تا یک جایزه‌ای برگزار کنم برای کسانی که داستان چاپ شده ندارند و تازه شروع به کار کرده‌اند و دوست دارند که کارشان چاپ شود.
خاطره نخستین داستانی را که از خودتان چاپ شد، به‌خاطر دارید؟
اولین داستان من در کتاب «هفت داستان، هفت زن» چاپ شد و زمانی که کتاب به دستم رسید، تجربه خیلی خیلی فوق‌العاده‌ای بود. زمانی که دیدم داستان من در کتاب قرار دارد از خوشحالی داشتم بال درمی‌آوردم. به همین دلیل خواستم این تجربه شیرین و فراموش نشدنی را آدم‌های دیگر هم تجربه کنند. از طرفی آن کسی که بهتر از همه می‌نویسد هم شناسایی شود و بیاید جایزه‌ای هم دریافت کند. من این مساله را با حمیدرضا شعبانی، مدیر انتشارات دف مطرح کردم و گفتم که قصد انجام چنین کاری دارم. وی وقتی شنید، استقبال کرد و گفت که من حاضرم کتاب داستان‌های منتخب را چاپ کنم. خیلی با هم درباره این مساله بحث نکردیم؛ اما قرار شد که مسائل مالی جایزه با من باشد و نشر دف چاپ کتاب و هزینه‌هایش را برعهده بگیرد.
هزینه‌های مالی از کجا قرار بود تامین شود؟
من این جایزه را با حقوق بازنشستگی‌ام راه‌اندازی کردم و مسائل مالی جایزه با من است.
البته شما 35 هزار تومان هم از شرکت‌کنندگان برای حضور در جشنواره دریافت می‌کنید که این اتفاق جدیدی در جشنواره‌های ادبی ایران است.
بله. این موضوع جدیدی بود، همان‌طور که بقیه چیزهای این جایزه هم جدید است. بالاخره اگر فردی می‌خواهد در یک جایزه مستقل شرکت کند که در آن نظرات شخصی داوران اعمال نشود، باید هزینه کند.
آیا شما فقط آثار برگزیدگان را چاپ می‌کنید یا جایزه مالی هم دارید؟
بله. جایزه مالی هم داریم.
میزان جایزه چقدر است و آیا این مبلغ را هم خودتان پرداخت می‌کنید؟
جایزه مالی سال قبل را پسرم که موزیسین است بر عهده گرفت. در دوره نخست به نفر سوم 250 هزار تومان، نفر دوم 350 هزار تومان و به نفر اول 400 هزار تومان تقدیم شد؛ اما امسال این مبلغ متفاوت است و به نفر اول تا سوم به ترتیب، 500، 400 و 300 هزار تومان اهدا خواهد شد.
آن 35 هزارتومان که شرکت‌کنندگان پرداخت می‌کنند، صرف چه مواردی می‌شود؟
هر کسی که بخواهد در این جایزه شرکت کند، باید 35 هزار تومان برای ثبت‌نام پرداخت کند که این پول هم صرف هزینه‌های مختلف جایزه می‌شود. همین کتابی که در این دوره منتشر می‌شود، گمان نمی‌کنم کمتر از 60 هزار تومان قیمت داشته باشد؛ ما به همه کسانی که در کتاب داستان دارند، دو نسخه به صورت رایگان تقدیم می‌کنیم. در واقع 20 نفری که در کتاب داستان دارند، چندین برابر پولی که داده‌اند، کتاب دریافت می‌کنند. آنهایی هم که نفرات اول تا سوم هستند، ماجراشان جداست. به اضافه اینکه ما هزینه‌های برگزاری و هیات داوران هم داریم. همین امسال علاوه بر هزینه‌های جشنواره هزینه پست هم داریم؛ چراکه قرار شد مراسم غیرحضوری باشد و باید کتاب را برای منتخبان ارسال کنیم.
استقبال در این دو دوره به چه شکل بوده است؟
در جشنواره سال اول حدود 30 نفر شرکت کردند؛ امسال استقبال بهتری شد و حدود 48 نفر برای ما اثر ارسال کردند. بنابراین می‌بینید که تعداد شرکت‌کنندگان آن‌قدر زیاد نیست که یک نفر بیاید، آن را ضربدر 35 هزار تومان کند و بگویید که «وای عجب پولی گرفتند!» نه از این خبرا نیست.
تا به امروز به این موضوع فکر نکردید که با گرفتن چندین حامی مالی، هزینه ورودی جایزه را حذف کنید و به این شکل تعداد شرکت‌کنندگان بیشتری داشته باشید؟
واقعا نه. من به دنبال اسپانسر گرفتن برای پخش مالی نیستم و ترجیح می‌دهم که به همین شکل کار را جلو ببرم؛ چراکه وقتی بحث مالی وسط باشد، شاهد اعمال نفوذ اسپانسرها خواهیم بود و من دلم نمی‌خواهد که چنین اتفاقی برای این جایزه رخ دهد. من به دنبال این نیستم که آمار شرکت‌کنندگان را بالا ببرم. به نظر من اگر کسی کارش داستان‌نویسی است و واقعا این کار را دوست دارد، 35 هزار تومان هم هزینه می‌کند. این ورودی واقعا پول بسیار کمی است. بنابراین کسانی که به دنبال ادبیات باشند در این جایزه شرکت می‌کنند و آن دسته افراد که به دنبال موفقیت‌های یک شبه هستند، قطعا این جایزه برای‌شان جذابیتی ندارد. من با هزینه شخصی به شکل مستقل این جایزه را برگزار می‌کنم و شما هم می‌دانید که جایزه هزار مدل خرج زیر و درشت دارد که شاید خیلی به چشم نیاید. برای مثال من تنها یک میلیون و نیم پول طراحی داده‌ام و این تازه در شرایطی بود که دوست طراح تخفیف ویژه‌ای به ما داد و در غیر این صورت، هزینه طراحی بالای سه میلیون تومان می‌شد.
از بحث کمی جشنواره فاصله بگیریم؛ کیفیت آثاری که در این دو دوره به دست شما رسیده به چه شکل بوده است؟
ما امسال سه برگزیده داشتیم که واقعا کارهای خوبی نوشته‌اند؛ مخصوصا دو نفر اول که کار انتخاب را برای ما بسیار سخت کردند. به شخصه معتقدم که ما پتانسیل‌های خوبی در حوزه داستان کوتاه داریم اما به آنها توجه نمی‌کنیم. یکی از راهکارها برای دیدن شدن این پتانسیل‌ها، این است که دوستانی که جایزه برگزار می‌کنند، اسپانسرهای مالی نگیرند و فقط به خود داستان توجه کنند.
آیا جایزه بهمن و برگزارکنندگان آن، حمایت‌های معنوی هم از برگزیدگان دارند؟
بله. کسانی که در جایزه شرکت کردند تا هر زمانی که مایل باشند، ما از آنها حمایت می‌کنیم؛ یعنی داستان یا نمایشنامه بیاورند، من می‌خوانم و روی آن نظر می‌دهم و اگر کار خوبی هم باشد به ناشر پیشنهاد می‌دهم. ما پارسال از امریکا شرکت‌کننده داشتیم و امسال هم عزیزی از کوالامپور شرکت کرده است و این موضوع در دوره بعدی بیشتر هم خواهد شد.
آیا در بررسی آثار رسیده، دیدگاه و ایدئولوژی خاصی مد نظر هست یا نویسندگان با هر طرز فکر و اندیشه‌ای می‌توانند در این جایزه شرکت کنند؟
ما در این جایزه با داستان سر و کار داریم و به ایدئولوژی افراد کاری نداریم. داستان اگر خوب نوشته شده باشد، از نظر ما قابل قبول است. باور کنید این ایدئولوژی ما را کشت و نتیجه‌ای هم نداشت.
به‌عنوان سوال پایانی؛ علاقه‌مندانی که تمایل به شرکت در دوره سوم این جایزه دارند، از چه زمانی می‌توانند آثار خود را برای شرکت در سومین دوره جایزه ادبی بهمن ارسال کنند؟
فکر می‌کنم تا پایان اردیبهشت ماه ارسال کتاب و معرفی برگزیدگان دومین دوره به پایان برسد و احتمالا از اول خردادماه علاقه‌مندان می‌توانند، آثارشان را برای دوره جدید ارسال کنند.
جمعه ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۹ - ۱۵:۱۷
نظرات