خبرگزای کتاب ایران (ایبنا) در قم - یونس عزیزی: امام خمینی (ره) ابعاد و ویژگی‌های گوناگونی داشت، اما بیشتر از همه، اندیشه سیاسی ایشان نمود پیدا کرد و در نهایت منجر به پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و تاسیس جمهوری اسلامی ایران شد. با حجت‌الاسلام و المسلمین محسن مهاجرنیا عضو هیئت علمی گروه سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره اندیشه سیاسی حضرت امام (ره) به گفت‌وگو نشستیم که حاصل آن از نظر مخاطبان می‌گذرد.
 
حجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا در ابتدا اندیشه‌های سیاسی را به سه بخش تقسیم کرد و گفت: گروهی از متفکرین عمدتاً اندیشه ورزی می‌کنند و بیشتر نگاه نظری به مباحث دارند. یک عده هم بیشتر در عرصه عمل وارد می‌شوند و در عرصه عمل خدمات زیادی در کارنامه خود دارند؛ و در نهایت گروهی به هر دو جنبه نظر دارند. هم مباحث تئوری و هم ورود به عرصه عمل. امام خمینی (ره) در گروه سوم قرار می‌گیرد چرا که هم صاحب اندیشه بود و هم عمل.
 
عضو گروه سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخش دیگری از سخنانش به ویژگی‌های نظری اندیشه سیاسی حضرت امام اشاره کرد و یادآور شد: از جمله ویژگی امام راحل (ره) در حوزه نظر این بود که فهمشان از شرایط تاریخی بسیار قابل توجه بود. امام خوب توانست شرایط تاریخی را درک کند. ویژگی دیگر در حوزه نظر، درک امام از ظرفیت‌های متغیر دین بود. اندیشمندی که بتواند بخش‌های ثابت‌ دین را از متغیرها تشخیص دهد به خوبی می‌تواند ظرفیت‌های دین را متناسب زمان بشناسد.
 
مهاجرنیا در ادامه فهم اولویت‌ها را از دیگر ویژگی‌های ممتاز امام در حوزه نظر معرفی کرد و تصریح کرد: اصل و فرع کردن در اندیشه و اینکه در شرایط خاص چه مباحث اندیشه‌ای اولویت‌ دارند و کدام نقش بنیادی و بنایی دارند در اندیشه امام به‌خوبی نمایان است.
 
وی بیان کرد: از دیگر ویژگی‌های امام، شناخت ممتاز وی از ظرفیت‌های مردم بود. توجه به مردم آن هم در بعد اندیشه مهم است. امام یکی از بحث‌هایش در حوزه حکومت، امامت، مشروعیت و مقبولیت و توجه به جایگاه مردم بود.
 
عضو گروه سیاسی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در بخش دیگری از سخنانش به ویژگی‌های اندیشه امام در بعد عمل پرداخت و وظیفه‌گرایی را از جمله آن‌ها برشمرد و یادآور شد: اندیشه امام متکی بر حوزه تکلیف است؛ به گونه‌ای که مبتنی بر دین و بعد تکلیف گرایی و وظیفه گرایی منبعث از دین است و عمل امام در واقع جهت گیریش بر مبنای بعد تکلیفی است.
 
این فعال حوزه اندیشه سیاسی، ویژگی دوم امام را در حوزه عمل اخلاص در عمل بیان کرد و یادآور شد: امام از آن متفکرانی است که در همه عرصه‌های رفتاری اخلاص در عملش فوق‌العاده است. در اندیشه امام شما فراوان مشاهده می‌کنید که می‌فرمایند: «ما به خاطر خدا قیام کردیم» یا «عالم محضر خداست».
 
مهاجرنیا، شجاعت در حوزه عمل و اندیشه را از جمله خصوصیت مهم امام معرفی کرد و گفت: جهان عرب پیش از ما با حکم ارتداد آشنا شده بود اما کسی فتوای ارتداد نمی‌دهد. امام است که با شجاعت در عرصه اندیشه و عمل حکم ارتداد سلمان رشدی را می‌دهد.
 
این استاد حوزه و دانشگاه در پایان مداومت و پیگیری در حوزه عمل را یکی دیگر از ویژگی حضرت امام (ره) در حوزه عمل دانست و گفت: امام از آنهایی بود که وقتی دیدگاه و اندیشه‌ای را مطرح می‌کرد بدان عمل می‌کرد. مثلا در سخنرانی معروف سال 43 می‌گویند: «من از آن آدم‌ها نیستم که اگر یک‏ حکمى کردم بنشینم چرت بزنم که این حکم خودش برود؛ من راه مى‏افتم دنبالش. اگر من خداى نخواسته، یک‌وقتى دیدم که مصلحت اسلام اقتضا مى‏کند که یک حرفى بزنم، مى‏زنم و دنبالش راه مى‏افتم و از هیچ چیز نمى‏ترسم بحمد اللَّه تعالى.» (صحیفه امام، ج‏1، ص:292و293 ‏).