به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بوشهر، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌عنوان متولی حوزه کودک و نوجوان نقش موثری را در مانوس کردن کودکان و نوجوانان با کتاب‌های مفید و مناسب با گروه سنی آنها دارد. این نهاد در طول سال با اجراهای برنامه‌های مختلف با محوریت کتاب تلاش کرده تا اهمیت آن را در زندگی افراد به‌ویژه کودکان و نوجوانان یادآوری کند.
هرچند کانون توانسته در این زمینه گام‌های استواری بردارد اما صرفا برای اعضای خود؛ چراکه بخش اعظم از کودکان و نوجوانان این سرزمین گذرشان هم به مراکز فرهنگی هنری کودکان و نوجوانان نخورده است؛ زیرا خانواده این کودکان ترجیح می‌دهند که اوقات فراغت بچه‌های خود را به طرق دیگری پر کنند؛ این در حالی است که اغلب افرادی که عضو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بودند امروز شاعران و نویسندگان بزرگی شده‌اند که بیشتر هم برای کودکان و نوجوانان قلم می‌زنند.
بسیاری از آنها با اقتباس و بازنویسی آثار فاخر کهن چون کلیله و دمنه، گلستان سعدی، مثنوی معنوی مولانا، مرزبان‌نامه کار خود را آغاز کردند تا رسیدند به قصه‌ها و داستان‌هایی که شرح حال کودکان و نوجوانان قرن بیست و یکم است. امروز به نام روز ملی ادبیات کودک و نوجوان شناخته می‌شود؛ روزی که به‌مناسبت درگذشت مهدی آذریزدی، نویسنده نام‌‌آشنای حوزه کودک و نوجوان این عنوان را به خود گرفته است.
به این بهانه گفت‌وگویی را با سمیه رسولی مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر در خصوص ادبیات کودک و نوجوان و اهمیت آن صورت دادیم که در ادامه می‌آید.
چطور شد که روزی به‌نام روز ادبیات کودک و نوجوان در تقویم رسمی کشور ما ثبت شد؟
مهدی آذریزدی برای فعالان حوزه ادبیات کودک و نوجوان همچنین مخاطبان اصلی این حوزه یعنی خودِ کودکان و نوجوانان به‌واسطه کتاب‌ها و قصه‌هایی که نوشته نام آشنایی است. او در ۱۸ تیرماه سال ۸۸ در ۸۸ سالگی کتاب‌ها را برای بچه‌های زمین می‌گارند و به آسمان سفر می‌کند. چند سال پس از آن به پاس تلاش‌ها و زحماتی که او برای ادبیات کودک و نوجوان کشورمان کشیده بود و آثار ارزشمندی که تولید کرده بود، از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، بنا بر پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی، ۱۸ تیر به‌عنوان روز ملی ادبیات کودک و نوجوان در تقویم رسمی کشور ثبت شد.
کدام‌یک از آثار ایشان را پربارتر از بقیه ارزیابی می‌کنید؟
زنده‌یاد آذریزدی را از پرتیراژترین نویسنده‌های تاریخ ادبیات کودک و نوجوان ایران می‌دانند، فکر می‌کنم همه کودکان دیروز و امروز کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» او را خوانده باشند یا حتی اگر نخوانده‌اند درباره آن شنیده‌اند کتابی است پر از قصه‌های خوبی که باید آن را خواند، «قصه‌های تازه از کتاب‌های کهن» هم همین‌طور.
چه چیزی باعث محبوبیت کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» که معروف‌ترین اثر آذریزدی است، شد؟
کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» اولین کتاب آذریزدی است که همان‌طور که گفتید معروف‌ترین کتاب آذریزدی هم هست. این کتاب در هشت جلد گردآوری و تالیف شده که اگر بخواهیم دلیل مقبولیت و محبوبیت آن را بررسی کنیم به چندین و چند دلیل می‌رسیم. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل آن پیوند و برقراری یک ارتباط مفید و موثر بین نسل جدید و ادبیات کهن باشد که آذریزدی توانست این کار را به خوبی انجام دهد.
هرچند کانون توانسته در این زمینه گام‌های استواری بردارد اما صرفا برای اعضای خود؛ چراکه بخش اعظم از کودکان و نوجوانان این سرزمین گذرشان هم به مراکز فرهنگی هنری کودکان و نوجوانان نخورده است؛ زیرا خانواده این کودکان ترجیح می‌دهند که اوقات فراغت بچه‌های خود را به طرق دیگری پر کنند؛ این در حالی است که اغلب افرادی که عضو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان بودند امروز شاعران و نویسندگان بزرگی شده‌اند که بیشتر هم برای کودکان و نوجوانان قلم می‌زنند.
بسیاری از آنها با اقتباس و بازنویسی آثار فاخر کهن چون کلیله و دمنه، گلستان سعدی، مثنوی معنوی مولانا، مرزبان‌نامه کار خود را آغاز کردند تا رسیدند به قصه‌ها و داستان‌هایی که شرح حال کودکان و نوجوانان قرن بیست و یکم است. امروز به نام روز ملی ادبیات کودک و نوجوان شناخته می‌شود؛ روزی که به‌مناسبت درگذشت مهدی آذریزدی، نویسنده نام‌‌آشنای حوزه کودک و نوجوان این عنوان را به خود گرفته است.
به این بهانه گفت‌وگویی را با سمیه رسولی مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان بوشهر در خصوص ادبیات کودک و نوجوان و اهمیت آن صورت دادیم که در ادامه می‌آید.
چطور شد که روزی به‌نام روز ادبیات کودک و نوجوان در تقویم رسمی کشور ما ثبت شد؟
مهدی آذریزدی برای فعالان حوزه ادبیات کودک و نوجوان همچنین مخاطبان اصلی این حوزه یعنی خودِ کودکان و نوجوانان به‌واسطه کتاب‌ها و قصه‌هایی که نوشته نام آشنایی است. او در ۱۸ تیرماه سال ۸۸ در ۸۸ سالگی کتاب‌ها را برای بچه‌های زمین می‌گارند و به آسمان سفر می‌کند. چند سال پس از آن به پاس تلاش‌ها و زحماتی که او برای ادبیات کودک و نوجوان کشورمان کشیده بود و آثار ارزشمندی که تولید کرده بود، از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، بنا بر پیشنهاد شورای فرهنگ عمومی، ۱۸ تیر به‌عنوان روز ملی ادبیات کودک و نوجوان در تقویم رسمی کشور ثبت شد.
کدام‌یک از آثار ایشان را پربارتر از بقیه ارزیابی می‌کنید؟
زنده‌یاد آذریزدی را از پرتیراژترین نویسنده‌های تاریخ ادبیات کودک و نوجوان ایران می‌دانند، فکر می‌کنم همه کودکان دیروز و امروز کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» او را خوانده باشند یا حتی اگر نخوانده‌اند درباره آن شنیده‌اند کتابی است پر از قصه‌های خوبی که باید آن را خواند، «قصه‌های تازه از کتاب‌های کهن» هم همین‌طور.
چه چیزی باعث محبوبیت کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» که معروف‌ترین اثر آذریزدی است، شد؟
کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» اولین کتاب آذریزدی است که همان‌طور که گفتید معروف‌ترین کتاب آذریزدی هم هست. این کتاب در هشت جلد گردآوری و تالیف شده که اگر بخواهیم دلیل مقبولیت و محبوبیت آن را بررسی کنیم به چندین و چند دلیل می‌رسیم. شاید یکی از مهم‌ترین دلایل آن پیوند و برقراری یک ارتباط مفید و موثر بین نسل جدید و ادبیات کهن باشد که آذریزدی توانست این کار را به خوبی انجام دهد.
.jpg)
با نگاهی به تک تک جلد‌های آن می‌بینیم که آذریزدی از کتاب‌های غنی ادبیات کهن این مرزوبوم استفاده کرده است؛ کتاب‌هایی مثل کلیله و دمنه، مرزبان‌نامه، سندبادنامه و قابوسنامه و... ایشان با بازنویسی آنها مفهوم و درونمایه این متون را با حفظ سلامت به نسل جدید منتقل می‌کند. همچنین آذریزدی در تالیف کتاب «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» از قصه‌های قرآنی و پیامبران هم غافل نشده است و همه اینها یک مجموعه بی‌نظیر را به‌وجود آورده است.
انتشارات کانون پرورش فکری در این سال‌ها تلاش کرده است تا در کنار چاپ داستان‌های تخیلی و امروزی، بازآفرینی و بازنویسی متون ادبی کهن ایران را هم داشته باشد، این آثار چقدر بر رفتار اعضای کانون تاثیرگذار هستند؟
بی‌شک بازخوانی متون کهن در کنار داستان‌های تخیلی و امروزی برای نسل امروز می‌تواند نکات آموزنده و اخلاقی فراوانی داشته باشد. از این‌رو کانون پروش فکری با انتشار آثار متنوع و متناسب با هر طیف فکری تلاش کرده است تا پاسخگوی چیستی‌های ذهنی کودکان امروز باشد؛ کتاب‌های که با استانداردهای جهانی و با گروه‌بندی‌های سنی مختلف منتشر شده‌اند. خوشبختانه تاثیر مثبت این آثار را به‌وضوح در رفتار اعضا می‌بینیم که چقدر خلاقانه توانسته‌اند به‌شکلی غیرمستقیم بر رفتار و منش آنها تاثیر خوبی بگذارند و نکات اخلاقی و باورهای دینی را در آنها تقویت کند.
نظرتان در خصوص اینکه برای ادبیات کودک و نوجوان یک روز در تقویم انتخاب شده است، چیست؟
انتخاب یک روز به‌عنوان روز ملی ادبیات کودک و نوجوان حتی اگر تنها یک نام باشد، به‌واسطه تکرار هر ساله آن و یادآوری مکرر این اتفاق می‌تواند مفید باشد و چه چیزی مفیدتر از یادآوری ارزشمندی ادبیات کودک و نوجوان. این اقدام اشاره دارد به اهمیت و تاثیرگذاری این حوزه از ادبیات و اینکه باید بپذیریم ادبیات کودک و نوجوان بر کودک و نوجوان امروز که بزرگسالان آینده خواهند بود، خیلی تاثیرگذار است.
این روز چه فرصتی را در اختیار متولیان حوزه کودک و نوجوان قرار می‌دهد؟
من خودِ این روز را یک فرصت می‌دانم. فرصت مناسبی برای آشنا کردن کودکان با کتاب. به‌نظرم که این روز و نامگذاری آن و پیوندی که نام این روز با کتاب خورده است، می‌تواند یک بهانه خوب باشد، برای اینکه بتوانیم کتاب را به‌عنوان یک یار مهربان وارد زندگی کودکان و نوجوانان‌مان کنیم و شرایطی به‌وجود بیاوریم، برای ترویج فرهنگ کتابخوانی در میان کودکان. باید همه ما بپذیریم که ارتباط کودکان‌مان با کتاب می‌تواند موجب دانایی و فرهیختگی آنان به‌عنوان یک نسل آینده‌ساز باشد، پس این روز را بهانه قرار دهیم برای اقدام جدی.
برای روز ادبیات کودک و نوجوان کانون پرورش فکری چه برنامه‌ای دارد؟
مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در واقع کتابخانه‌های تخصصی کودک و نوجوان هستند با کتاب‌هایی مخصوص گروه‌های سنی مختلف؛ بنابراین برای ما در کانون «ادبیات کودک و نوجوان» مختص و محدود به یک روز یا یک هفته خاص نمی‌شود، بلکه تمام روزهای هفته را با این مسئله مهم روبه‌رو هستیم اما در این روز و روزهای پیش و پس این روز، کانون پرورش فکری استان بوشهر به‌صورت ویژه به اجرای برنامه خواهد پرداخت تا اهمیت این موضوع را بیشتر به دیگران معرفی کند.
کلیه مراکز فرهنگی هنری کانون کانون در سطح استان به‌مناسبت ۱۸ تیر ویژه‌برنامه‌هایی را با هدف آشنایی اعضا با مقوله ادبیات کودک و نوجوان و علاقه‌مند کردن آنان به مطالعه تدارک دیده‌اند که اجرا خواهد شد مثل معرفی کتاب، روخوانی کتاب، مسابقات کتابخوانی، معرفی شخصیت ماندگار آذریزدی و معرفی کتاب‌های ایشان، قصه‌گویی، اجرای نمایش‌های خلاقانه با موضوع کتاب و...
افزون بر اینها چند ویژه برنامه دیگر هم در اداره‌کل داریم مثل رونمایی از کتاب لیلا پورنبی که در واقع یک نویسنده کتاب اولی و از اعضای پیشین کانون پرورش فکری است. این کتاب از سوی انتشارات نای‌بند و در حوزه ادبیات کودک به چاپ رسیده است.
همچنین ویژه‌برنامه «صبح شعر و داستان مجازی» با حضور اعضای نوجوان نویسنده و شاعر کانون با عنوان «شبیه‌تر به پنجه آفتاب» در این روز به اجرا درخواهد آمد. کار دیگری هم که برای این روز انجام شده است اجرای فعالیت معرفی کتاب در قالب طرح «دوست من رو بشناس» هست که با حضور خودِ کودکان و نوجوانان برای ارائه در سطح ملی تهیه و تدوین شده است.
یادآوری می‌شود که با توجه به شیوع ویروس کروناو لزوم مراقبت‌های لازم و حفظ و رعایت پروتکل بهداشتی همه این برنامه‌های در فضای مناسب و ایمن اجرا خواهد شد و ما در اجرای برنامه‌ها به‌دلیل محدود بودن و امکان استفاده از فضای حقیقی از ظرفیت فضای مجازی بهره خواهیم برد.
انتشارات کانون پرورش فکری در این سال‌ها تلاش کرده است تا در کنار چاپ داستان‌های تخیلی و امروزی، بازآفرینی و بازنویسی متون ادبی کهن ایران را هم داشته باشد، این آثار چقدر بر رفتار اعضای کانون تاثیرگذار هستند؟
بی‌شک بازخوانی متون کهن در کنار داستان‌های تخیلی و امروزی برای نسل امروز می‌تواند نکات آموزنده و اخلاقی فراوانی داشته باشد. از این‌رو کانون پروش فکری با انتشار آثار متنوع و متناسب با هر طیف فکری تلاش کرده است تا پاسخگوی چیستی‌های ذهنی کودکان امروز باشد؛ کتاب‌های که با استانداردهای جهانی و با گروه‌بندی‌های سنی مختلف منتشر شده‌اند. خوشبختانه تاثیر مثبت این آثار را به‌وضوح در رفتار اعضا می‌بینیم که چقدر خلاقانه توانسته‌اند به‌شکلی غیرمستقیم بر رفتار و منش آنها تاثیر خوبی بگذارند و نکات اخلاقی و باورهای دینی را در آنها تقویت کند.
نظرتان در خصوص اینکه برای ادبیات کودک و نوجوان یک روز در تقویم انتخاب شده است، چیست؟
انتخاب یک روز به‌عنوان روز ملی ادبیات کودک و نوجوان حتی اگر تنها یک نام باشد، به‌واسطه تکرار هر ساله آن و یادآوری مکرر این اتفاق می‌تواند مفید باشد و چه چیزی مفیدتر از یادآوری ارزشمندی ادبیات کودک و نوجوان. این اقدام اشاره دارد به اهمیت و تاثیرگذاری این حوزه از ادبیات و اینکه باید بپذیریم ادبیات کودک و نوجوان بر کودک و نوجوان امروز که بزرگسالان آینده خواهند بود، خیلی تاثیرگذار است.
این روز چه فرصتی را در اختیار متولیان حوزه کودک و نوجوان قرار می‌دهد؟
من خودِ این روز را یک فرصت می‌دانم. فرصت مناسبی برای آشنا کردن کودکان با کتاب. به‌نظرم که این روز و نامگذاری آن و پیوندی که نام این روز با کتاب خورده است، می‌تواند یک بهانه خوب باشد، برای اینکه بتوانیم کتاب را به‌عنوان یک یار مهربان وارد زندگی کودکان و نوجوانان‌مان کنیم و شرایطی به‌وجود بیاوریم، برای ترویج فرهنگ کتابخوانی در میان کودکان. باید همه ما بپذیریم که ارتباط کودکان‌مان با کتاب می‌تواند موجب دانایی و فرهیختگی آنان به‌عنوان یک نسل آینده‌ساز باشد، پس این روز را بهانه قرار دهیم برای اقدام جدی.
برای روز ادبیات کودک و نوجوان کانون پرورش فکری چه برنامه‌ای دارد؟
مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در واقع کتابخانه‌های تخصصی کودک و نوجوان هستند با کتاب‌هایی مخصوص گروه‌های سنی مختلف؛ بنابراین برای ما در کانون «ادبیات کودک و نوجوان» مختص و محدود به یک روز یا یک هفته خاص نمی‌شود، بلکه تمام روزهای هفته را با این مسئله مهم روبه‌رو هستیم اما در این روز و روزهای پیش و پس این روز، کانون پرورش فکری استان بوشهر به‌صورت ویژه به اجرای برنامه خواهد پرداخت تا اهمیت این موضوع را بیشتر به دیگران معرفی کند.
کلیه مراکز فرهنگی هنری کانون کانون در سطح استان به‌مناسبت ۱۸ تیر ویژه‌برنامه‌هایی را با هدف آشنایی اعضا با مقوله ادبیات کودک و نوجوان و علاقه‌مند کردن آنان به مطالعه تدارک دیده‌اند که اجرا خواهد شد مثل معرفی کتاب، روخوانی کتاب، مسابقات کتابخوانی، معرفی شخصیت ماندگار آذریزدی و معرفی کتاب‌های ایشان، قصه‌گویی، اجرای نمایش‌های خلاقانه با موضوع کتاب و...
افزون بر اینها چند ویژه برنامه دیگر هم در اداره‌کل داریم مثل رونمایی از کتاب لیلا پورنبی که در واقع یک نویسنده کتاب اولی و از اعضای پیشین کانون پرورش فکری است. این کتاب از سوی انتشارات نای‌بند و در حوزه ادبیات کودک به چاپ رسیده است.
همچنین ویژه‌برنامه «صبح شعر و داستان مجازی» با حضور اعضای نوجوان نویسنده و شاعر کانون با عنوان «شبیه‌تر به پنجه آفتاب» در این روز به اجرا درخواهد آمد. کار دیگری هم که برای این روز انجام شده است اجرای فعالیت معرفی کتاب در قالب طرح «دوست من رو بشناس» هست که با حضور خودِ کودکان و نوجوانان برای ارائه در سطح ملی تهیه و تدوین شده است.
یادآوری می‌شود که با توجه به شیوع ویروس کروناو لزوم مراقبت‌های لازم و حفظ و رعایت پروتکل بهداشتی همه این برنامه‌های در فضای مناسب و ایمن اجرا خواهد شد و ما در اجرای برنامه‌ها به‌دلیل محدود بودن و امکان استفاده از فضای حقیقی از ظرفیت فضای مجازی بهره خواهیم برد.
نظر شما