خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ بسیاری از ناشران و کتاب‌فروشان بعد از همه‌گیری بیماری کووید 19، با خساراتی مواجه شدند. آنها کاهش حضور مردم در کتاب‌فروشی‌ها و دشواری انتشار کتاب را دلیل این خسارات عنوان کرده‌اند که وضعیت اشتغال آنها را که پیش از این هم به‌سامان نبود، سخت‌تر کرده‌است. به‌دنبال گفت‌وگو با حلقه‌های دیگر چرخه نشر، گفت‌وگویی با ابراهیم کریمی، مدیرنشر و پخش دوستان انجام شد که درباره وضعیت فعالیت شرکت‌های پخش در این دوران نظرات متفاوتی دارد.
اوضاع بد نیست؛ حتی خوب است!
این موضوع در ماه‌های اخیر مطرح است که همه‌گیری بیماری کووید 19 آسیب زیادی بر ناشران و کتاب‌فروشان وارد کرده است. آیا توزیع‌کنندگان هم از این شرایط آسیب دیده‌اند؟
من هیچ‌کدام این حرف‌ها را قبول ندارم. در واحدی که در آن مشغول به کار هستم، در فروردین ماه هر سال، دو هفته تعطیل بودیم و امسال چهار هفته تعطیل شدیم. همچنین در اسفندماه مقداری دچار رکود بودیم اما الان وضعیت خیلی خوب است و مشکلی وجود ندارد.
اما کتاب‌فروشان، عمدتا اعلام کرده‌اند به‌دلیل پاندمی بیماری کووید 19 مراجعه به کتاب‌فروشی‌ها بسیار کم شده است و این باعث کاهش فروش آنها و خسارت ناشران می‌شود.
عموم کتاب‌فروشان سایتی برای فروش دارند و می‌توانند از طریق ارائه کتاب در سایت، فروش خود را حفظ کنند. الان حتی لازم نیست برای خرید به فروشگاه‌های سرکوچه خود مراجعه کنید؛ بلکه با تلفن می‌توانید سفارش‌های خود را ثبت کنید. وقتی فروشنده مواد غذایی کم‌سواد جامعه این امکان را مهیا کرده‌است که با تماس تلفنی کالا را به خانه افراد تحویل دهد، کتاب‌فروشان یا پیش از این سایتی را تهیه کرده‌اند یا لازم است تا سایتی را برای فروش خود تهیه کنند. اگر قراراست که کتاب‌فروشان در کتابفروشی بنشینند و منتظر مشتری بمانند، نه فقط به دلیل کرونا؛ بلکه به هر دلیل دیگری هم با مشکل مواجه می‌شوند؛ چراکه مخاطبان به کتاب‌فروشی‌اش مراجعه نمی‌کنند و طبیعتا با کمبود مشتری مواجه می‌شوند. کتاب‌فروشان باید در سایتی که برای معرفی و فروش مهیا کرده‌اند، با اطلاع‌رسانی درباره کتاب‌ها، جذب مشتری داشته باشند. برخی به‌اشتباه، همه‌گیری کرونا را دلیل خیلی از مشکلات خود اعلام می‌کنند.
به نظر من، اوضاع بد نیست؛ حتی خوب است. برخی از همکاران، کم‌کاری‌های خود را بر گردن پاندمی بیماری کووید19 و دیگران می‌اندازد؛ درحالی‌که عده‌ای مخصوصا از طریق سایت‌ها، خیلی خوب کتاب می‌فروشند. ما به مسئولان سایت‌ها کتاب می‌رسانیم و به همین دلیل، اطلاع داریم که جریان فروش کتاب از طریق سفارش‌های مجازی، رضایت‌بخش است.
مگر چند کتابفروشی داریم که غصه تعطیلی آنها را می‌خوریم؟
با فروش اینترنتی کتاب، ممکن است ادامه حیات کتاب‌فروشی‌ها فیزیکی به خطر بیفتد؟ به‌نظر شما برای تداوم بخشیدن به فعالیت کتاب‌فروشان چه باید کرد؟
در کل تعداد کتاب‌فروشی‌های سطح شهر پایین است و بیشتر کتاب‌فروشی‌های فعال، شهرکتاب‌ها و کتاب‌فروشی‌های دولتی‌اند. مگر چند کتابفروشی داریم که غصه تعطیلی آنها را می‌خوریم؟! باید توجه داشت؛ اینطور نیست که کتاب‌فروشی‌ها بر اثر کاهش مشتری مجبور به تعطیلی شوند. چطور یک فرد می‌تواند در خانه کسب و کار فروش کتاب راه‌اندازی کند، اما کتابفروشی که اسم و رسمی دارد، به اندازه آن فرد نمی‌تواند کتاب‌هایش را عرضه کند؟
به نظر شما چرا برخی از ناشران و کتاب‌فروشان هنوز هم در برابر روند ارائه خدمات به صورت آنلاین مقاومت می‌کنند؟
ما ایرانیان چند خصلت داریم؛ یکی اینکه فرافکنی می‌کنیم. هرکدام از ما، مشکل را برگردن دیگری می‌اندازد تا از خود سلب مسئولیت کند. همچنین عادت داریم که مظلوم‌نمایی کنیم و به بالا دستی‌ها بد و بی‌راه بگوییم تا انسانی روشنفکر به نظر بیاییم.
ناشران کتاب را با تخفیف بالا نفروشند
برخی از ناشران که کتابفروشی و سایت برای معرفی و فروش کتاب داشتند، شرکت پخش راه‌اندازی کرده‌اند. به‌نظرشما، اینکه ناشر در سایتش کتابش را بفروشد و اقدامات لازم برای پخش را هم انجام دهد، ممکن است به شرکت‌های پخش در این زنجیره آسیب بزند؟
اگر آنها کتاب‌های خود را بفروشند، مساله‌ای نیست. اما نباید تخفیف بالا در فروش ارائه نکنند تا به بازار آسیب وارد نشود. مشتری وقتی از کتابفروشی خرید می‌کند، باید قیمت پشت جلد کتاب را بپردازد. ناشر هم نباید وقتی می‌خواهد کتاب را به مشتری بفروشد، با ارئه تخفیف بالا به تخریب کتاب‌فروش منجر شود؛ بلکه با همان قیمت که کتاب‌فروش به مردم کتاب می‌دهند، ناشر هم کتاب بفروشد. اگر فروش ناشران به این صورت باشد، خیلی هم خوب است.
آیا شرکت‌های پخش در خطر نمی‌افتند؟
مگر کسی می‌تواند جلوی کار کردن کسی را بگیرد؟ هیچ‌گونه دغدغه و نگرانی از این قصه‌هایی که می‌شنوم، ندارم.
باید حقوق ویزیتورها افزایش پیدا کند
برخی از کتاب‌فروشان می‌گویند ویزیتورهایی که از شرکت‌های پخش می‌آیند آشنایی کمی با کتاب دارند، نظر شما دراین‌باره چیست؟
این نقد را می‌پذیرم. متاسفانه سطح دانش و سواد عموم ویزیتورها پایین است.
برخی از شرکت‌های پخش، برای معرفی کتاب چکیده‌نویسی و تیزر تهیه می‌کنند و راهکارهای تازه‌ای را برای معرفی و توزیع کتاب در پیش گرفته‌اند. این راهکارها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
به نظر من باید حقوق ویزیتورها افزایش پیدا کند. اگر بتوانیم حقوق بالاتر و بهتری به آنها ارائه بدهیم، می‌توان از آنها -و به تبع آنها از موزعان- خدمات بهتری را انتظار داشت. موزعان می‌توانند مختصر و مفید اطلاعاتی را به کتاب‌فروشان ارائه دهند. البته معرفی کتاب در دفتر موسسه پخش انجام می‌شود و دفاتر پخش در این کار از کارشناسان متخصص استفاده می‌کنند؛ اما ویزیتور که با موتور در خیابان کار می‌کند، سواد کمی دارد و نتیجه لازم حاصل نمی‌شود. ما باید این را بپذیریم که کار موزع حمل و نقل کتاب است و معرفی کتاب کار بخش حمل و نقل نیست. معرفی را باید سایت و کانال موسسه پخش انجام دهد.
یکشنبه ۶ مهر ۱۳۹۹ - ۱۰:۳۸
نظر شما