خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – محمد عابدی: همایش بزرگ اربعین که امسال به صورت خانگی و مجازی و رسانه‌ای برگزار خواهد شد، دارای بُعد سیاسی مهمی است که لازم است با توجه به فرصت ایجادشده توسط نخبگان و رسانه‌ها مورد توجه قرار گیرد تا گامی به سوی جهانی‌سازی فرهنگ سیاسی اربعین برداشته شود و شعار «حب الحسین یجمعنا» به مرز تحقق در عالم اسلام نزدیک‌تر شود. از جمله اینکه:
 
1- اربعین، پیوند حماسه و انتظار است، نماد تداوم قیام خونین تا تشکیل مدنیت مهدوی است. در زیارت این روز باشکوه هم سخن از خون است و شهادت و هم سخن از تداوم راه؛ «اشهد ان الائمه من ولدک کلمه التقوی؛ اعلام الهدی؛ و العروه الوثقی و الحجه علی اهل الدنیا.» آموزه زیارت اربعین امید است؛ امید به تداوم راه حسین ابن علی (ع) و زائر اربعین در این زیارت در افقی قرار می‌گیرد که سخن از انتظار قیام سرنوشت بر زبانش جاری می‌شود. عبارت «بایابکم موقن» (به بازگشت شما یقین دارم) شهادتی است که زائران اربعین در طول تاریخ تشیع ادا کرده‌اند؛ به‌راستی ترجمه این عبارات از زیارت امام چیست؟ «مومن بایبکم، مصدق برجعتکم؛ منتظر لامرکم؛ مرتقب لدولتکم .....»؟ جان سخن و هسته اصلی اربعین این است که قیام حسین ابن علی با قیام حجه‌ ابن‌ الحسن به سرانجام خواهد رسید. از این روست که شعارهای اربعین، نمادهای هویت شیعه است. امام حسن عسکری پنچ نشانه بر مومن بودن افراد معین فرمود که «زیارت اربعین» از جمله آن‌هاست.
 
2- شیعیان با زیارت اربعین عهد و پیمان خود با امام شهید را به اتمام می‌رسانند، همان‌طور که امام رضا (ع) زیارت قبر امام را برای اولیا و شیعیانش نشانه اتمام وفای به عهد دانست: «ان لکل امام عهدا فی عنق اولیائه و شیعته و ان من تمام الوفاء بالعهد وحسن الدا زیاره قبورهم»
 
3- زیارت اربعین احیای فرهنگ ائمه و ترویج مکتب آنان است؛ و سیل زائران اربعین بروندادش جلب توجه به خط صحیح هدایت بشر است که از مسیر امامت متقین می‌گذرد: « الهم انی اشهد انه ولیک و ابن ولیک».
 
4- برگزاری مراسم اربعین آن هم با ابعاد و مختصاتی که در عصر ما سامان پذیرفته این امکان به وجود آمده است که مجتمعی بر پایه ایمان شکل بگیرد که عامل پیوستگی مسلمانان گردد و در مدار پیوستگی گروه‌های انسانی از مدار «ملت» فرارتر رفته، بر معیار امت، تعریفی جدید از هویت سیاسی و اجتماعی سامان دهد و این شعار خودنمایی کند که «حب الحسین یجمعنا». در حقیقت این شعار ساخته نشد که مردم را در محوری جدید جمع کند؛ بلکه تشکیل محور جدید بود که این شعار را به دنیا عرضه کرد. شعار «حب الحسین یجمعنا» مولود این اجتماع و از برکت‌های آن بود. دقیقا حس خطری که از این جهت به دشمنان امت اسلامی دست داد آنها را وادار به اتخاذ موضع عیله این شعار کرد هرچند ترجمه کنندگان داخلی آن در فضاهای حقیق و مجازی هرگز به خاستگاه این هجوم به شعار «حب الحسین یجمعنا» توجه نداشتند.
 
5- فرهنگی که اربعین در پی طراحی آن است، جداسازی مسیر مومنان از دشمنان اهل بیت است. «فمعکم معکم لا مع عدوکم». هر چه در گذر زمان این تفکیک و شکاف دوست و دشمن بیشتر شود، امت اسلامی به جامعه مورد انتظارش نزدیک‌تر خواهد شد و البته این جداسازی خود از جامعه دشمنان، و باقی ماندن در جبهه حق هزینه‌هایی فراوان بر مومنان تحمیل خواهد کرد که منتظران دولت موعود از ادای آن باکی ندارند. چرا که به سنت الهی پاک کردن مومنان و نابودی کافران «وَلِيُمَحِّصَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَيَمْحَقَ الْكَافِرِينَ» ایمان دارند و صحنه‌های نبرد حق و باطل میدانی برای تمحیص و پاک شدن مومنان است.
 
6- پیام اربعین برای شیعیان که هر سال تکرار می‌شود، این است که اگر امام به شهادت رسید، امامت باقی است. اصولا امام رفت تا امامت بماند. وقتی امام فدای ارزش‌هایی چون عدالت و ظلم‌ستیزی؛ مبارزه با طاغوت، و... می‌شود، امت نیز حول این ارزش‌ها باید جمع شوند. این ارزش‌های حسینی است که ملت‌های مسلمان را از لوای «ملت» (واحد جغرافیایی و سیاسی اجتماعات بشری) به زیر پرچم بزرگ‌تر و باشکوه‌تر «امت» (واحد معنوی و مذهبی اجتماعات بشری) هدایت می‌کند و امتی شکل می‌گیرد که تا پایان تاریخ عرصه را به نفع ظالمان و طاغوتیان رها نمی‌کند.
 
7- معنای اربعین و آموزه اربعین این است که چراغ امامت خاموش شدنی نیست و برای شیعیان بن بستی وجود ندارد و هر چه هست امید به فردای بهتر است؛ فردای باشکوهی که زائر اربعین خود را از لحاظ فردی و اجتماعی وسیاسی و اقتصادی و... برای آن آماده می‌کند. همیشه راه تغییر و اصلاح باز است و همیشه اولادی از نسل حسین هستند که راه را نشان دهند. این قله امید در اربعین است که ملت‌های خسته از ظلم وستم را زیر پرچم محبت حسین گرد می‌آورد، چون در اربعین می‌شنوند که تا امید هست، زندگی باید کرد.
 
8- عظمت شیعیان در صف واحد بودن آن‌ها، استحکام و انسجام و یک‌دستی و در نتیجه تراکم قدرت فرهنگ شیعی در اربعین نمود می‌یابد و همانند حج که میلیون‌ها مسمانان پراکنده از همه نقاط هستی را دور هم جمع می‌کند و هویتی توحیدی به آنان می‌دهد و به ید واحده قدرت پایان ناپذیر الهی متصل می‌کند؛ اربعین نیز چنین کارکردی به خود می‌گیرد و قطرات پراکنده در جغرافیای سیاسی مختلف را به هم پیوند می‌دهند و به آنان هویت شکوهمند و باعظمتی می‌بخشد و به این باور می‌رساند که  ما می‌توانیم و یاری آخرین بازمانده از نسل حسین و بقیه الله در توان ما هست.
 
9- مراسم اربعین این ویژگی را دارد که به عنوان مجموعه‌ای از اعمال و رفتارهای محبان امام حسین(ع) روح ایثار و هزینه دادن در مسیر حق را تقویت می‌کند و تکرار این اعمال و تمرین آن‌ها می‌تواند نقش مهمی در ایجاد آمادگی برای روز موعود داشته باشد. در یکی از سال‌های اخیر اعلام شد که 20 میلیون نفر در مراسم اربعین شرکت کردند که معادل شصت درصد جمعیت کل عراق بود. هفتصد میلیون وعده غذایی به زائران داده شد، آن هم توسط مردمی که سال‌ها تحت سلطه حکومت صدام به انواع استضعاف‌ها دچار شده بودند. خبرنگاران با مردی مصاحبه کردند که تمام سال را کارگری می‌کرد تا در اربعین برای زائران خرج کند یا خبرنگاری دیگر مشاهدات خود را در یکی از مراسم‌های اربعین چنین گزارش می‌کند: در بصره پدری را دیدم که با پسر معلولش به زیارت می‌رود. پسر دوازده ساله فلج مغزی کامل است و نمی‌تواند راه برود. تمام مسیر را پدر کف پاهای پسرش را روی پاهای خودش گذاشته و زیر بغل او را گرفته و قدم به قدم پیش می‌برد. این‌ها همگی تمرین‌های شیعیان برای تشکیل امتی است که قرار است به ندای آخرین بقیه مانده الهی از نسل حسین (ع) لبیک بگوید.