راه حلی که به دنبال مسئله می‌گردد
اما در این میان برخی ابزار هم بودند که به گفته هم نسل‌هایش به وجود آمدند تا نیازی حس بشود. لیزر یکی از این ابزارهاست. چالرز اچ تانز فیزیکدان برنده جایزه نوبل وقتی موفق به اختراع لیرز شد بسیاری از همکارانش معتقد بودند «لیزر ایده ای است عالی اما راه حلی است که دنبال مسئله می‌گردد.» البته این جمله بیشتر جنبه شوخ طبعی داشته تا واقعیت.
گردنبندی برای عرض تشکر
درواقع نویسنده این اثر، خود یکی از بازیگران اصلی تاریخ علم در قرن بیستم است و در این کتاب ما را با سهمی که در آن ایفا کرده آشنا می‌کند. داستان چالش او بر سر ثبت اختراع لیزر خواندنی است و آنگاه که موفق می‌شود آن را به نام خود ثبت کند و بخشی اعظمی از درآمدهای آتی آن را به دانشگاه خود اختصاص می‌دهد. جالب است که تانز از محیط لیزر که بلور یاقوت بود گردنبندی برای همسرش می‌سازد و تقدیم می‌کند .
وی در این اثر از دانشجوی ایرانی تبارش به نام علی جوان می‌گوید که نخستین لیزر گازی را ساخته است؛ همچنین از نقشی که در ماموریت کره ماه یا آپولو داشته است در کتاب مطالبی را آورده است. داستان اختراع لیزر به قدری هیجان‌انگیز است که می تواند ایده خوبی برای کارگردانان به ویژه افرادی که علاقه زیادی به ساخت فیلم هایی در ژانر علم دارد باشد.
سنگ‌های قیمتی
گفتنی است؛ راوی داستان خود چارلز تانز است که به دلیل پدیده‌ای که خلق کرد در سال 1964 موفق به دریافت جایزه نوبل شد. وی واژه کشف را اینگونه تعریف می‌کند؛ «... ما کندوکاو می‌کنیم مهم است که در چه مسیری کندوکاو می‌کنیم و نیز مهم است که در این مسیر به چه چیزهایی بر می‌خوریم. در این مسیر مدام سنگ‌هایی بر سر راهمان سبز می‌شوند که هرچند لگدمال کسان بسیار بودند؛ اما هنوز برگردانده نشده‌اند. کشف در انتطار کسانی است که این سنگ‌ها را پیدا می‌کنند و زحمت برگرداندن آنها را به خود راه می‌دهند. اینجاست که انسان چیزی را می‌بیند که کسی قبل از او آن را ندیده است.»
احمد شهبازی در پژوهشی در ارتباط با علی جوان که شاگرد این دانشمند نیز بوده است با عنوان «پروفسور علی جوان سازنده لیزر گازی» که در سومین همایش نقش دانشمندان ایرانی اسلامی در پیشبرد علوم تجربی نمایه شد؛ آورده است: «علی جوان دانشمند ایرانی اولین لیزر گازی دنیا که ترکیبی از دو گاز هلیوم و نئون است و به همین نام نیز معروف است را اختراع کرد. این لیزر از نوع لیزرهای بی خطر به حساب می آید، رنگ آن سرخ است و در آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها برای بررسی پدیده‌هایی مانند تداخل امواج و آزمایش دو شکاف یانگ کاربرد دارد. خواندن کدهای اجناس در هنگام خرید از فروشگاه‌ها، سی دی و دی وی دی، طیف نمایی که با آن می‌توان پهنای خط نوسانی را هم در ناحیه مرئی و هم در ناحیه فروسرخ، تا چند ده کیلوهرتز باریک کرد، چاپگرها، شبکه های مخابرات کابل نوری، دستگاه‌های برش فلزات، فاصله‌یابی ماهواره‌ای، حفاری‌های تونل‌ها، نقشه‌برداری‌های زیرزمینی نظیر مترو و در رسیدن به نقطه‌ای که از دو طرف حفاری می‌شود تا به هم برسند، گسترش و بزرگتر شدن ارتباطات لیزری در شاهراه های اینترنتی و نوشتن و خواندن اطلاعات در حافظه نوری در کامپیوترها، بخیه بافت‌های بدن، برداشتن خال‌های مزاحم، درمان پوسیدگی‌های دندانی، تهیه حفره به منظور پر کردن دندان و جراحی ریشه دندان، بیماری‌های مخاط دهان ... جراحی چشم با لیزر، جداسازی ایزوتوپ‌ها، تمام نگاری (هولوگرافی)، عکسبرداری سه بعدی از یک جسم و یا یک صحنه، گرافیک لیزری که به طور وسیعی توسط بسیاری از ناشران برای انتقال رونوشت صفحات به کار برده می شود...همه و همه از تأثیرات اختراع لیزر گازی توسط دکتر علی جوان است.»
می‌توان گفت یکی از پایه‌های تحولات دنیای امروز لیزر است. در واقع یاقوت هر یک از چشمه‌های نور، قلبی نوعی لیزر بود که نخستین بار 9 سال پیش در سال 1960 رونمایی شده بود. حتی پیش از آنکه پای بشر به ماه برسد و همین که لیزر اختراع شد کاربردهای گوناگونی یافت.
گفتنی است، «داستان لیزر» در 232 صفحه، با شمارگان 550 نسخه و با ترجمه جمیل آریایی از سوی انتشارات مازیار راهی کتابفروشی شد.
نظر شما