به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در فارس، ششمین و آخرین برنامه از سلسله نشست‌های علمی- ترویجی کتابخوانی در روستاها و مناطق عشایری با عنوان راه آبادی، به صورت مجازی به میزبانی شهر شیراز، پایتخت کتاب ایران برگزار شد.
مدیرکل کتابخانه‌های فارس در اختتامیه ویژه برنامه راه آبادی با اشاره برگزاری این نشست‌ها عنوان کرد: ویژه برنامه راه آبادی با هدف بررسی وضعیت و راهکارهای ترویج کتابخوانی در روستاها در شش نشست برگزار شد. در هر نشست براساس نیاز جوامع روستایی موضوعی انتخاب و مهمانان نشست شامل مسئولان کشوری، اساتید دانشگاه و نویسندگان مطرح کشوری روستاهای دوستدار کتاب به بیان دیدگاه‌های خود می‌پرداختند. میزان مشارکت کتابداران در این برنامه چشمگیر بود و تعامل بین شرکت کنندگان صورت گرفته است.
روح‌الله منوچهری با اشاره به آمار روستاهای ایران عنوان کرد: ۲۶ درصد جمعیت کشور ما در روستاها زندگی می‌کنند و در حال حاضر ۲۶ درصد کتابخانه‌های عمومی، روستایی هستند که نسبت خوبی برقرار شده، هرچند با توجه به پراکندگی روستاها نیاز به افزایش کتابخانه روستایی همچنان وجود دارد.
منوچهری ضمن اشاره به برنامه دولت برای توسعه کتابخوانی در روستاها گفت: دولت مکلف شده برای توسعه کتابخوانی با اولویت کتابخانه‌های روستایی بستر لازم را فراهم کند. این در حالی است که برای مشارکت مردم و طرح برنامه‌های ترویجی فرهنگی، جشنواره ملی روستاها و عشایر دوستدار کتاب برگزار شد.
بدون توجه به امور فرهنگی، توسعه روستاها تحقق نمی‌یابد
اسماعیل زیارتی نصرآبادی، رئیس مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نیز با اشاره به نقش دهیاری‌ها در ترویج کتابخوانی عنوان کرد: ماهیت انقلاب ما رسیدگی به محرومان و رویکرد فقرزدایی بود و بر همین اساس اقدامات گسترده‌ای در روستاها در راستای برداشتن فاصله شهر و روستا صورت گرفت.
زیارتی نصرآبادی ضمن اشاره به مهاجرت روستاییان به شهر تصریح کرد: هرچقدر توسعه خدمات را روستاها افزایش یافته است به همان میزان جمعیت روستایی کاهش یافته است. این مهاجرت به این دلیل است که توسعه روستایی را به معنای توسعه زیرساخت‌ها معنا کرده بودیم و به ابعاد فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و سلامت کمتر پرداختیم.
وی ضمن اشاره به پیشینه دهیاری‌ها گفت: باید به توسعه همه جانبه روستاها پرداخته شود و برهمین اساس دهیاری و شورای اسلامی روستایی تشکیل شد. نقش دهیاری در ترویج فرهنگ در صدر وظایف دهیار و تحقق توسعه پایدار بوده است و اگر بخواهد محقق شود باید به تمام ابعاد توجه شود.
زیارتی تصریح کرد: تجربه ما و دیگر کشورها در توسعه روستایی نشان داده اگر به فرهنگ توجه نکنیم توسعه روستاها را نخواهیم داشت. برگزاری جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب، نشان دهنده مشارکت گسترده دهیاری‌ها بود که ما را بسیار امیدوار کرد. در شهرداری‌ها باید شاهد تغییر رویکرد باشیم و شهرداری‌ها و دهیاری‌ها را تبدیل به نهادهای در خدمت توسعه همه جانبه تبدیل کنیم.
اشتیاق به کتابخوانی در روستاها بیش از شهرهاست
عبدالحسین فرج پهلو عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز ضمن اشاره به جایگاه کتابخانه‌های روستایی از منظر علم اطلاعات و دانش‌شناسی عنوان کرد: وقتی سخن از کتاب و کتابخانه در روستا می‌شود اول باید به خود روستا نگاه کنیم. یکی از اولین اقداماتی که به صورت خودجوش شکل گرفت ایجاد کتابخانه در روستاها بود.
فرج‌پهلو ضمن اشاره به عشق و اشتیاق روستاییان برای علم اندوزی و درس خواندن گفت: در روستاها خدمات خوبی شکل گرفت. رفاه تکنولوژیکی، فرهنگی و جمعیت شناختی و عمران و آبادی در سال‌های اخیر بسیار چشمگیر است. توقع داریم در حوزه کتابخانه‌های عمومی هم در همان حد توسعه یابد.
فرج‌پهلو ادامه داد: در زمینه پذیرش، روستاها بیشتر از شهرها اشتیاق دارند و باید به این موضوع بها داد. نهاد کتابخانه‌های عمومی در توسعه کتابخانه‌های شهری و روستایی تلاش می کند؛ اما با توجه به کمبودهای روستا باید تلاش شود تا زندگی روستایی با کتاب و کتابخوانی عجین شود.
علی‌اصغر سیدآبادی، نویسنده مطرح کودک و نوجوان کشور نیز در ادامه این دیدار از تجربه‌های خود در توسعه کتابخانه عمومی روستا یاد کرد و گفت: به انتشارات و نهادهای مختلف نامه نوشتم و کتاب‌های خوبی را دریافت کردم.
سیدآبادی ضمن اشاره به اقدامات جهاد سازندگی در اوایل انقلاب گفت: اوایل انقلاب، جهاد سازندگی برای کارهای عمرانی به روستا می‌آمدند با خودشان کتاب می‌آوردند و روستاییان منتظر آمدن آنها بودند. این تجربه در ذهن من ماند و وقتی وارد وزارت فرهنگ و ارشاد شدم تصمیم گرفتم آن تجربه را احیا کنم.
سیدآبادی ادامه داد: همین تجربه‌ها باعث شد مطالعاتی را شروع کنیم که چرا برخی اقدامات در روستاها جواب نداده و هنوز مهاجرت می کنند. توسعه روستاها در حقیقت توسعه پایدار نیست بلکه به نوعی شهری سازی روستاها هست.
سیدآبادی اضافه کرد: در تمامی برنامه‌های توسعه به ویژه توسعه روستایی نوعی نگاه از بالا به پایین وجود دارد. در تهران برنامه‌ریزی شده و در همه روستا اعمال می‌شود. تجربه‌های جدید نشان می‌دهد این مدل برنامه‌ریزی جواب نمی‌دهد و آسیب بیشتری دارد.
در ادامه این دیدار تجربه روستای دوستدار کتاب فیشور از شهرستان اوز استان فارس توسط فاطمه گل حقیقت مجری طرح ترویج کتابخوانی و کتابدار این کتابخانه عنوان شد.
مدیرکل کتابخانه‌های فارس در اختتامیه ویژه برنامه راه آبادی با اشاره برگزاری این نشست‌ها عنوان کرد: ویژه برنامه راه آبادی با هدف بررسی وضعیت و راهکارهای ترویج کتابخوانی در روستاها در شش نشست برگزار شد. در هر نشست براساس نیاز جوامع روستایی موضوعی انتخاب و مهمانان نشست شامل مسئولان کشوری، اساتید دانشگاه و نویسندگان مطرح کشوری روستاهای دوستدار کتاب به بیان دیدگاه‌های خود می‌پرداختند. میزان مشارکت کتابداران در این برنامه چشمگیر بود و تعامل بین شرکت کنندگان صورت گرفته است.
روح‌الله منوچهری با اشاره به آمار روستاهای ایران عنوان کرد: ۲۶ درصد جمعیت کشور ما در روستاها زندگی می‌کنند و در حال حاضر ۲۶ درصد کتابخانه‌های عمومی، روستایی هستند که نسبت خوبی برقرار شده، هرچند با توجه به پراکندگی روستاها نیاز به افزایش کتابخانه روستایی همچنان وجود دارد.
منوچهری ضمن اشاره به برنامه دولت برای توسعه کتابخوانی در روستاها گفت: دولت مکلف شده برای توسعه کتابخوانی با اولویت کتابخانه‌های روستایی بستر لازم را فراهم کند. این در حالی است که برای مشارکت مردم و طرح برنامه‌های ترویجی فرهنگی، جشنواره ملی روستاها و عشایر دوستدار کتاب برگزار شد.
بدون توجه به امور فرهنگی، توسعه روستاها تحقق نمی‌یابد
اسماعیل زیارتی نصرآبادی، رئیس مرکز مطالعات برنامه‌ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نیز با اشاره به نقش دهیاری‌ها در ترویج کتابخوانی عنوان کرد: ماهیت انقلاب ما رسیدگی به محرومان و رویکرد فقرزدایی بود و بر همین اساس اقدامات گسترده‌ای در روستاها در راستای برداشتن فاصله شهر و روستا صورت گرفت.
زیارتی نصرآبادی ضمن اشاره به مهاجرت روستاییان به شهر تصریح کرد: هرچقدر توسعه خدمات را روستاها افزایش یافته است به همان میزان جمعیت روستایی کاهش یافته است. این مهاجرت به این دلیل است که توسعه روستایی را به معنای توسعه زیرساخت‌ها معنا کرده بودیم و به ابعاد فرهنگی، اجتماعی، آموزشی و سلامت کمتر پرداختیم.
وی ضمن اشاره به پیشینه دهیاری‌ها گفت: باید به توسعه همه جانبه روستاها پرداخته شود و برهمین اساس دهیاری و شورای اسلامی روستایی تشکیل شد. نقش دهیاری در ترویج فرهنگ در صدر وظایف دهیار و تحقق توسعه پایدار بوده است و اگر بخواهد محقق شود باید به تمام ابعاد توجه شود.
زیارتی تصریح کرد: تجربه ما و دیگر کشورها در توسعه روستایی نشان داده اگر به فرهنگ توجه نکنیم توسعه روستاها را نخواهیم داشت. برگزاری جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب، نشان دهنده مشارکت گسترده دهیاری‌ها بود که ما را بسیار امیدوار کرد. در شهرداری‌ها باید شاهد تغییر رویکرد باشیم و شهرداری‌ها و دهیاری‌ها را تبدیل به نهادهای در خدمت توسعه همه جانبه تبدیل کنیم.
اشتیاق به کتابخوانی در روستاها بیش از شهرهاست
عبدالحسین فرج پهلو عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز ضمن اشاره به جایگاه کتابخانه‌های روستایی از منظر علم اطلاعات و دانش‌شناسی عنوان کرد: وقتی سخن از کتاب و کتابخانه در روستا می‌شود اول باید به خود روستا نگاه کنیم. یکی از اولین اقداماتی که به صورت خودجوش شکل گرفت ایجاد کتابخانه در روستاها بود.
فرج‌پهلو ضمن اشاره به عشق و اشتیاق روستاییان برای علم اندوزی و درس خواندن گفت: در روستاها خدمات خوبی شکل گرفت. رفاه تکنولوژیکی، فرهنگی و جمعیت شناختی و عمران و آبادی در سال‌های اخیر بسیار چشمگیر است. توقع داریم در حوزه کتابخانه‌های عمومی هم در همان حد توسعه یابد.
فرج‌پهلو ادامه داد: در زمینه پذیرش، روستاها بیشتر از شهرها اشتیاق دارند و باید به این موضوع بها داد. نهاد کتابخانه‌های عمومی در توسعه کتابخانه‌های شهری و روستایی تلاش می کند؛ اما با توجه به کمبودهای روستا باید تلاش شود تا زندگی روستایی با کتاب و کتابخوانی عجین شود.
علی‌اصغر سیدآبادی، نویسنده مطرح کودک و نوجوان کشور نیز در ادامه این دیدار از تجربه‌های خود در توسعه کتابخانه عمومی روستا یاد کرد و گفت: به انتشارات و نهادهای مختلف نامه نوشتم و کتاب‌های خوبی را دریافت کردم.
سیدآبادی ضمن اشاره به اقدامات جهاد سازندگی در اوایل انقلاب گفت: اوایل انقلاب، جهاد سازندگی برای کارهای عمرانی به روستا می‌آمدند با خودشان کتاب می‌آوردند و روستاییان منتظر آمدن آنها بودند. این تجربه در ذهن من ماند و وقتی وارد وزارت فرهنگ و ارشاد شدم تصمیم گرفتم آن تجربه را احیا کنم.
سیدآبادی ادامه داد: همین تجربه‌ها باعث شد مطالعاتی را شروع کنیم که چرا برخی اقدامات در روستاها جواب نداده و هنوز مهاجرت می کنند. توسعه روستاها در حقیقت توسعه پایدار نیست بلکه به نوعی شهری سازی روستاها هست.
سیدآبادی اضافه کرد: در تمامی برنامه‌های توسعه به ویژه توسعه روستایی نوعی نگاه از بالا به پایین وجود دارد. در تهران برنامه‌ریزی شده و در همه روستا اعمال می‌شود. تجربه‌های جدید نشان می‌دهد این مدل برنامه‌ریزی جواب نمی‌دهد و آسیب بیشتری دارد.
در ادامه این دیدار تجربه روستای دوستدار کتاب فیشور از شهرستان اوز استان فارس توسط فاطمه گل حقیقت مجری طرح ترویج کتابخوانی و کتابدار این کتابخانه عنوان شد.
نظر شما