«صیدمحمد درخشنده» محقق و ایلام‌پژوه و مدیر نشر «درخشنده» در ایلام در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام درخصوص تازه‌ترین کتاب منتشرشده‌اش «آیین محرم در بین اقوام ایران»، گفت: این كتاب در 9 فصل، 436 صفحه، در تیراژ 1000 جلد توسط نشر «درخشنده» به چاپ رسیده است.
این ناشر ایلامی درخصوص ماه محرم و جایگاه معنوی آن گفت: محرم ماه خون، ماه آزادگی، ماه عشق و دلدادگی، ماه از خودگذشتگی و ایثار و فداكاری برای آزادی و عزت، ماهی است كه درس انسان بودن و حرّیت و شجاعت و شهامت را به همه مسلمانان آزاده آموخته است. محرم ماه خون و قیام، ماه كسب عزت و شرف و به خود آمدن و آزاد اندیشیدن است. محرم زاییده نهضت كربلایی و قیام سالار و سرور شهیدان و یاران با وفای آن حضرت است كه پرچم آزادگی را برافراشت.
وی که به‌عنوان ناشر فعال استان ایلام در سال 99 انتخاب شد، درخصوص اهداف و چگونگی گردآوری این کتاب گفت: وقتی عشق به سالار شهیدان در رگ و خون انسان بجوشد و به آن فكر كند، مسئولیت‌هایش بیشتر می‌شود و هر فرد آزاده‌ای باید گامی در این راه بردارد و هر چه بیشتر و بهتر. محرم، ماه دلدادگی است و این ایام حزن و اندوه را كه جایگاه خاصی در قلوب مردمان اقوام دارد، باید معرفی کند.
درخشنده افزود: من به عنوان ذره‌ای از خاك پای مریدان و دوستداران سالار شهیدان كه كتاب‌هایی در مورد فرهنگ و آیین‌ها در بین اقوام ایرانی نوشته‌ام، از سالیان قبل در این فكر بودم تا هر آنچه كه در طول عمرم، مخصوصأ در ایام محرم در بین بعضی اقوام ایران شاهد و ناظر بوده‌ام و نیز از نوشته‌ها و كتب و اسناد و یادداشت‌های اندیشمندان و بزرگان دینی و نویسندگان كه از فرهنگ و پیام عاشورا و حركت عاشورا به یادگار مانده، افتخار دسترسی به آنها را داشته، توانسته‌ام این كتاب را بنا به ضرورت و نیاز و با هدف یادآوری این ایام حزن و اندوه و هضت والا و ماندگار در تاریخ اسلام، گردآوری و تألیف کنم.
وی درخصوص ویژگی‌های محتوایی و پژوهشی كتاب «آیین محرم در بین اقوام ایران» تصریح کرد: محتوای این کتاب، كلیاتی از محرم و آیین آن به ترتیب در استان‌های كشور، كه هر چند استان را در یك بخش كامل با مراسم و آیین نذورات، دسته‌جات عزاداری، مراسم علم‌گردانی، طشت‌گذاری،نخل بندان، نخل‌گردانی، تعزیه و شبیه‌خوانی، علم بندان، سیاه‌پوشان، چقچقه‌زنان، شاداگردانی، طلوع‌خوانی، مراسم روز و شب و عاشورا و تاسوعا، مراسم گِل‌زنی، شاه حسینی، آقاسلام، خیمه‌سوزی، لالایی‌های شیرخوارگان، شمع‌گذاری، طَبَق‌‌كشی، پرده‌خوانی، آیین كرب‌زنی و كرنازنی، مراسم آب فرات و روزه‌خوانی‌ها، چهل منبره، بیل‌زنی، مراسم حلقه ماتم، رقص حجله، نون پوشون، سنج و دمام، مشعل‌برداری، شیدونه‌آرایی، دخیل بستن و نیز آین نذورات، آش حسین (ع)، آش عباس (ع)، آش ابودردا، سفره ابوالفضل (ع)، نذر و نیازهای دیگر و نیز حركت دسته‌جات عزا در مساجد و تكایا و محلات در سطح شهرها و روستاها و آیین‌های عزا از شب‌ها و روزهای اول محرم تا شب سیزدهم محرم كه روز عاشورا و نیز شام غریبان امام حسین (ع)، نقطه عطفی است از برگزاری مراسم عزاداری كه تمام این حركات آیینی حتی تا روز چهلم، یعنی اربعین سالار شهیدان (ع) كه رسم عزاداری با پای برهنه و آیین پیاده‌روی زیارتی از ایران و مسیر ایلام تا كربلای امام حسین (ع) در كشور عراق است و نیز شور و شوق مردم ولایتمدار در جهت برگزاری این آیین‌ها، تماما در كتاب موصوف ذكر شده است.
این ناشر ایلامی درخصوص ماه محرم و جایگاه معنوی آن گفت: محرم ماه خون، ماه آزادگی، ماه عشق و دلدادگی، ماه از خودگذشتگی و ایثار و فداكاری برای آزادی و عزت، ماهی است كه درس انسان بودن و حرّیت و شجاعت و شهامت را به همه مسلمانان آزاده آموخته است. محرم ماه خون و قیام، ماه كسب عزت و شرف و به خود آمدن و آزاد اندیشیدن است. محرم زاییده نهضت كربلایی و قیام سالار و سرور شهیدان و یاران با وفای آن حضرت است كه پرچم آزادگی را برافراشت.
وی که به‌عنوان ناشر فعال استان ایلام در سال 99 انتخاب شد، درخصوص اهداف و چگونگی گردآوری این کتاب گفت: وقتی عشق به سالار شهیدان در رگ و خون انسان بجوشد و به آن فكر كند، مسئولیت‌هایش بیشتر می‌شود و هر فرد آزاده‌ای باید گامی در این راه بردارد و هر چه بیشتر و بهتر. محرم، ماه دلدادگی است و این ایام حزن و اندوه را كه جایگاه خاصی در قلوب مردمان اقوام دارد، باید معرفی کند.
درخشنده افزود: من به عنوان ذره‌ای از خاك پای مریدان و دوستداران سالار شهیدان كه كتاب‌هایی در مورد فرهنگ و آیین‌ها در بین اقوام ایرانی نوشته‌ام، از سالیان قبل در این فكر بودم تا هر آنچه كه در طول عمرم، مخصوصأ در ایام محرم در بین بعضی اقوام ایران شاهد و ناظر بوده‌ام و نیز از نوشته‌ها و كتب و اسناد و یادداشت‌های اندیشمندان و بزرگان دینی و نویسندگان كه از فرهنگ و پیام عاشورا و حركت عاشورا به یادگار مانده، افتخار دسترسی به آنها را داشته، توانسته‌ام این كتاب را بنا به ضرورت و نیاز و با هدف یادآوری این ایام حزن و اندوه و هضت والا و ماندگار در تاریخ اسلام، گردآوری و تألیف کنم.
وی درخصوص ویژگی‌های محتوایی و پژوهشی كتاب «آیین محرم در بین اقوام ایران» تصریح کرد: محتوای این کتاب، كلیاتی از محرم و آیین آن به ترتیب در استان‌های كشور، كه هر چند استان را در یك بخش كامل با مراسم و آیین نذورات، دسته‌جات عزاداری، مراسم علم‌گردانی، طشت‌گذاری،نخل بندان، نخل‌گردانی، تعزیه و شبیه‌خوانی، علم بندان، سیاه‌پوشان، چقچقه‌زنان، شاداگردانی، طلوع‌خوانی، مراسم روز و شب و عاشورا و تاسوعا، مراسم گِل‌زنی، شاه حسینی، آقاسلام، خیمه‌سوزی، لالایی‌های شیرخوارگان، شمع‌گذاری، طَبَق‌‌كشی، پرده‌خوانی، آیین كرب‌زنی و كرنازنی، مراسم آب فرات و روزه‌خوانی‌ها، چهل منبره، بیل‌زنی، مراسم حلقه ماتم، رقص حجله، نون پوشون، سنج و دمام، مشعل‌برداری، شیدونه‌آرایی، دخیل بستن و نیز آین نذورات، آش حسین (ع)، آش عباس (ع)، آش ابودردا، سفره ابوالفضل (ع)، نذر و نیازهای دیگر و نیز حركت دسته‌جات عزا در مساجد و تكایا و محلات در سطح شهرها و روستاها و آیین‌های عزا از شب‌ها و روزهای اول محرم تا شب سیزدهم محرم كه روز عاشورا و نیز شام غریبان امام حسین (ع)، نقطه عطفی است از برگزاری مراسم عزاداری كه تمام این حركات آیینی حتی تا روز چهلم، یعنی اربعین سالار شهیدان (ع) كه رسم عزاداری با پای برهنه و آیین پیاده‌روی زیارتی از ایران و مسیر ایلام تا كربلای امام حسین (ع) در كشور عراق است و نیز شور و شوق مردم ولایتمدار در جهت برگزاری این آیین‌ها، تماما در كتاب موصوف ذكر شده است.
درخشنده ادامه داد: اقوام ایران، اعم از كُرد و لُر و لَك، بلوچ، ترك و شاهسون، بختیاری و گیلكی و مازندرانی و عرب خوزستانی و آذری و نیز بسیاری از اقوام دیگر در سرزمین پهناور ایران، اقوامی با فرهنگ و آیین‌های متنوع و گوناگونی هستند كه هر كدام زیبایی‌های خاص خود را دارند. بنابراین در جای جای این خطه آباد مردمانی از اقوام مختلف زندگی می‌كنند كه هر كدام با دارا بودن لهجه و زبان و فرهنگ منحصر به فرد، آیین‌ها و آداب و مراسم ملی و مذهبی را به طرز باشكوهی و با فرهنگی جذاب پاس می‌دارند.
این محقق و ایلام پژوه پیشکسوت تنوع آیین محرم در میان اقوام ایران تصریح کرد: در محرم تنوع زیادی از فرهنگ‌ها در بین اقوام ایران وجود دارد كه دیدنی و بسیار پرجذبه بوده و شاید بیش از صد نوع از این گونه مراسم در محرم در بین مردم اجرا می‌شود كه هر كدام با فرهنگ و جغرافیای هر كدام از مناطق دیگر تفاوت داشته و این نوع تنوع در آیین‌ها سبب شده تا ویژگی‌های محتوایی و پژوهشی در كتاب مشخص و قابل توجه باشد و این ویژگی‌ها هركدام در فرهنگ و آیین یك منطقه تأثیرگذار بوده و زبان و لهجه و جغرافیای محل و اقوام ساكن در منطقه این تفاوت‌ها را به مرور زمان و در طی دوران‌های گوناگون به وجود آورده و سبب شده تا زیبایی‌ها در این پژوهش خود به خود آشكار شوند و در عین حال هر كدام از مردمان اقوام نیز با فرهنگ و آیین اقوام دیگر نیز آشنا شوند.
«صیدمحمد درخشنده» متولد ۱۳۳۴ در شهر ایلام، نویسنده، محقق و ایلام‌شناس تاکنون نزدیک به ۲۰ عنوان کتاب در حوزه‌های ایلام پژوهی، تاریخ، جغرافیا، آیین و رسوم، آواها و... با محوریت شهر و استان ایلام نوشته و منتشر کرده است.
نشر «درخشنده» در ایلام کتاب «آیین محرم در بین اقوام ایران» را با بهای 70 هزار تومان منتشر کرده است.
نظر شما