محمد بیطرفان، رئیس انجمن علمی فناوری چاپ ایران در گفتوگو با خبرنگار
خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، با اشاره به نامگذاری سال 1401 از سوی مقام معظم رهبری بهعنوان «تولید، دانشبنیان و اشتغال آفرین» گفت: تولید دانش بنیان یا اقتصاد دانشبنیان به این معنی است که تولید مبتنی بر علم و دانش باشد و کسب ثروت از طریق علم و فناوری انجام شود. قرن جدید، قرن فناوری، قرن علم و دانش همراه با سرعت فزاینده است، ایران بزرگترین زیستبوم فناوری را در خاورمیانه در اختیار دارد و بازیگران این زیستبوم بنیاد ملی نخبگان، شرکتهای دانش بنیان، استارتآپها، پارکهای علم و فناوری، خانههای خلاق و نوآور، شتابدهندهها و صندوق نوآوری هستند.
وی با بیان اینکه اکنون در کشور در حوزه فناوری یک زیستبوم شکل گرفته است، عنوان کرد: با وجود ایجاد این زیستبوم، متاسفانه سهم بهرهگیری صنعت چاپ از آن بسیار ناچیز و به نوعی در حد صفر است. صنعت چاپ در این حوزه دچار عقبماندگی است و بهنظر میرسد این عقبماندگی به یک اپیدمی تبدیل شده است.
رئیس انجمن علمی فناوری چاپ ایران با اشاره به تفاهمنامههای علمی، آموزشی و پژوهشی منعقد شده با دانشگاههای صنعتی و طراز اول کشور و دانشگاه آزاد اسلامی استانها و پیگیری برای تشکیل انیستیتو مهندسی چاپ و بستهبندی، ایجاد رشتههای فنی مهندسی با گرایش چاپ در مقاطع کارشناسیارشد از سوی انجمن را گامی بلند در ایجاد زیرساختهای آکادمیک و پژوهشی برای دانشبنیان شدن و تربیت و تامین نیروی انسانی متخصص مورد نیاز صنعت استراتژیک چاپ برشمارد و بر حمایت عملی همه ذینفعان و متولیان تاکید کرد.
وی تاکید کرد: براساس آماری که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در جشنواره صنعت چاپ سال گذشته اعلام کرد، با وجود اینکه چاپ یک صنعت چاپ، استراتژیک و پیشران است اما حدود 86 درصد نیروهای انسانی آن زیر دیپلم هستند. یعنی وضعیتی اسفبار. اگر بخواهیم به سمت دانش بنیان شدن صنعت چاپ برویم، یکی از اصول اولیه و بنیانی، ایجاد ارتباط تنگاتنگ بین دانشگاه و صنعت، همچنین رجوع صنعت به دانشگاه برای رفع نیازها و چالشها است که متاسفانه در این حوزه نیز دچار عقبماندگی هستیم.
وی در بخش دیگر صحبتهای خود با بیان اینکه بکارگیری نخبگان، پژوهشگران و دانشجویان و دانشآموختگان رشتههای فنی و مهندسی در سطح مدیریتی صنعت چاپ نه تنها با وضع مطلوب فاصله زیادی داریم بلکه ناچیز است، گفت: اگر بخواهیم به سمت دانش بنیان شدن برویم یا بهدنبال ترویج، شکلگیری و ایجاد شرکتهای دانش بنیان در صنعت چاپ باشیم در گام نخست باید دانشاموختگان رشتههای مختلف فنی و مهندسی و بین رشتهای را در سطوح مختلف مدیریتی، فنی و اجرایی را بکار گیریم و راه را برای آنان هموار و با اعتماد میدان را به آنان بسپاریم.
به گفته بیطرفان، در کنار این موضوع آموزشهای حین خدمت و ارتقای سطح سواد نیروهای انسانی صنعت چاپ نیز باید اتفاق بیفتد، اما با توجه به سرعت فزاینده فناوری و اقتصاد دانش بنیان در دنیا در این حوزه عقب هستیم که ترویج و تغییر به سمت مدیریت علمی امری اجتنابناپذیر است و اگر کمی دیر اقدام کنیم شاید نتوانیم خودمان را با تغییرات محیطی وفق بدهیم.
وی با اشاره به نامگذاری سال 1401 از سوی مقام معظم رهبری و اقدامات ضروری دولت در این زمینه گفت: طی این مدت دولت نیز با رویکرد مثبت در زمینه بکارگیری نخبگان و استفاده از جامعه علمی کشور در سیستم تصمیمگیری، سیاستگذاری و برنامهریزی ورود پیدا کرده است. از سوی دیگر این امر به مطالبه عمومی تبدیل شده است که امیدواریم شاهد تحول بنیادی و جدی در این حوزه باشیم.
بیطرفان با بیان اینکه زیربنای حرکت به سمت دانش بنیان شدن در صنعت چاپ، استفاده از نخبگان و تحصیلکردگان رشتههای فنی مهندسی و میان رشتهای است، گفت: در کنار بکارگیری فارغالتحصیلان رشتههای چاپ در این صنعت، باید از تحصیلکردگان سایر رشتههای فنی و مهندسی مثل شیمی، آیتی، مکانیک، برق و الکترونیک، مدیریت صنعتی، بازرگانی، مالی و بازاریابی و... در این صنعت بهره بگیریم و این کار به یک فرهنگ تبدیل شود.
وی افزود: در این زمینه میتوان گفت که در صنعت چاپ نیازمند نهضت به کارگیری نخبگان و جامعه علمی کشور هستیم که امیدواریم به زودی شاهد شکلگیری آن در صنعت چاپ باشیم.
ضعف جدی در پژوهش
بیطرفان در ادامه صحبتهای خود گفت: در حوزه پژوهش صنعت چاپ هم متاسفانه اقدام جدی انجام نشده است و دولت یازدهم و دوازدهم با وجود شکلگیری انجمن علمی فناوری چاپ ایران و فعالیتهای ترویجی آن در صنعت چاپ توجه زیادی به راهکارها، پیشنهادات، ایدههای علمی و کاربردی و آینده نگرانه این انجمن نداشت.
وی ادامه داد: در رویدادهای متنوع علمی و تخصصی برگزار شده بارها به بحث دانش بنیان شدن صنعت چاپ بهعنوان یکی از موضوعات کلیدی و مهم و ضروری اشاره کردیم ولی گوش شنوایی نبود.
بیطرفان با بیان اینکه انجمن علمی فناوری چاپ ایران براساس وظیفه ذاتی خود بسترهای بسیار اثربخش و کارآمدی برای شکلگیری ارتباط تنگاتنگ با دانشگاههای طراز اول کشور و استفاده از توانمندیهای جامعه علمی کشور فراهم کرد. اگر این ارتباط بهطور جدی و عملی شکل میگرفت بسیاری از خلاءها، نیازها و چالشهای صنعت چاپ مرتفع میشد و راه برای توسعه متوازن صنعت استراتژیک چاپ کشور فراهم بود.
بیطرفان افزود : بهرهوری در این زمینه با تنگ نظریها، بیاعتقاد به نظرات علمی و کارشناسانه و محدود و محصور بودن حلقه نقشآفرینان، یک فرصت هشت ساله از دست رفت و با وجود ارائه ایدههای سازنده و آیندهنگرانه و ارتباط خوب با دانشگاه و صنعت، این صنعت یک دوره خوب و طلایی را از دست داد.
وی یادآور شد: البته خوشبختانه اخیرا شاهدیم ایدهها و پیشنهادات و راهکارهایی که انجمن در نشستهای سالهای گذشته طرح شد در دستور کار برخی تشکلها و دستاندرکاران قرار گرفته است.
برنامههای دانش بنیان برای صنعت چاپ
بیطرفان همچنین به برنامههای ترویجی و حمایتی انجمن علمی فناوری چاپ ایران برای حرکت به سمت دانش بنیان شدن صنعت چاپ، توضیح داد: انجمن در کنار برنامههای روتین سالانه خود، برنامههایی با هدف شکلگیری و تبدیل واحدهای صنعتی چاپ به شرکتهای دانش بنیان دارد که متعاقبا اعلام خواهد شد. یکی دیگر از برنامههایی که در این راستا دنبال خواهیم کرد این است که علاوه بر تجلیل از افراد و مجموعههایی که مشارکت فعال در برندسازی صنعت و مشارکت در مسئولیتهای اجتماعی دارند، از مجموعههایی که فارغالتحصیلان و دانشجویان و پژوهشگران در سطوح مدیریتی، فنی و اجرایی بکار می گیرند تقدیر کنیم.
بیطرفان با اشاره به شعار سال جدید، پیشنهاد داد متولیان و شورای سیاستگذاری جشنواره ملی صنعت چاپ در راستای تحقق شعار سال ، رویکرد دولت سیزدهم و برنامههای مقام عالی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تجلیل از شرکتهای دانشبنیان حوزه چاپ در دستور کار قرار گیرد.
قرن جدید و توجه به تجربه و دانش در کنار هم
رئیس انجمن علمی فناوری چاپ همچنین با بیان اینکه قرن جدید قرن فناوری و علم و دانش است که سرعت فزایندهای نیز برخوردار است گفت: تغییر فناوری و تولد فناوری جدید معمولا در چند ثانیه شکل میگیرد، در حالیکه در گذشته اینگونه نبود. اگرچه تجربه نکته کلیدی و مهمی است و حتی در برخی مواقع از علم و دانش هم بالاتر است، اما کسب تجربه و انتقال آن زمانبر و هزینهبر است و نباید فقط به تجربه تکیه کرد.
بیطرفان با بیان اینکه اتکای صرف به تجربه و غفلت از علم و دانش و آموزش آکادمیک به معنای کاهش بهرهوری است، گفت: این موضوع موجب جا ماندن از سرعت فزاینده تغییر و تحول در جامعه و صنعت میشود که خسارتهای جبرانناپذیری به صنایع مختلف وارد میکند؛ در صنعت چاپ باید به این مساله توجه کنیم.
وی تاکید کرد: در کنار بحث تجربه باید با یک نگاه آیندهنگرانه و آکادمیک به سمت آموزشهای آکادمیک پیش برویم که با ایجاد ارتباط تنگاتنگ بین صنعت و دانشگاه محقق میشود که البته در این حوزه غفلتهای زیادی انجام شد که امیدواریم در دولت جدید و قرن جدید شاهد تغییر رویکرد در این حوزه باشیم.
بیطرفان با بیان اینکه امیدواریم بتوانیم فناوریهای استراتژیک چاپ را در کشور تثبیت کنیم، گفت: شایسته است دولت سیزدهم به صنعت اشتغالآفرین چاپ توجه ویژهای داشته باشد و از ظرفیتهای موجود در آن برای تحقق شعار سال و منویات مقام معظم رهبری بهره لازم را ببرد.
وی خاطرنشان کرد: یکی از رمزهای موفقیت واحدهای پیشرو و موفق در صنعت چاپ کشور بکارگیری و استخدام نیروهای تحصیل کرده و دانشگاهی است که میتواند تبدیل به یک الگوی مدیریتی در بین خانواده بزرگ صنعت چاپ کشور شود و شایسته است این امر مهم مورد توجه همگان قرار گیرد.
نظر شما