محمدجواد جعفریان، معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی گفت: قرار است برنامه‌های مهمی را در سیستم آرشیو دنبال کنیم؛ برنامه‌هایی که شاید برخی از آنها نیازهای مبرمی بوده که تا به امروز مغفول واقع شده است که به وقت خودش به آنها خواهیم پرداخت، اما این اقدامات به طور قطع موجب مسرت و خوشحالی علاقه‌مندان و دلسوزان تاریخ و فرهنگ و میراث مکتوب کشور خواهد بود.
او افزود: موضوعاتی که در آینده دنبال خواهیم کرد در حوزه ارتقاء، ایمنی و افزایش زمینه حمایت و صیانت از اسناد خواهد بود. همچنین بازنگری در قوانین و ایجاد دسترسی‌ها و امکان‌های جدید برای دریافت اسناد. ضمن این‌که برآنیم تا مردم اسنادی را که در کنار قرآن، نهج‌البلاغه و دیوان حافظ از نسل‌های گذشته به ارث بردند و در خانه نگهداری می‌کنند با شیوه‌های جدید نگهداری اسناد که در آرشیو ارائه می‌شود، برای نگهداری بهتر اسنادشان بهره‌مند شوند و حفظ و صیانت از اسناد را یک وظیفه ملی بدانند.
معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی اظهار کرد: ما باید به این نکته توجه کنیم که اسناد از چه چهارراه‌های پرهیاهو و آشوبناک تاریخی تا به امروز با چه مشقتی به دست ما رسیده و امروز وظیفه حفظ و حراست آن در کنار مردم برای نسل آینده به عهده خواهیم داشت.
جعفریان، یاد استادان، پژوهشگران و سندپژوهانی که با بیماری کووید 19 فوت کردند، گرامی داشت و گفت: به نظرم همکارانم در آرشیو ملی بیشتر هنرمند هستند؛ هنرمندانی که اسنادی را از ورای تاریخ آمده به تجاربی برای استفاده آیندگان تبدیل می‌کنند. آنها در کنار این هنرمندی امکان تبدیل سند به دانش را پی می‌گیرند. امروز در این برنامه چند سند مهم را که با مناسبت‌های تقویمی اردیبهشت مرتبط هستند برای نخستین‌بار به دست استادان حاضر رونمایی می‌کنیم.
پژوهش‌های اصیل نیازمند واکاوی در اسناد
کریم سلیمانی در ادامه این نشست گفت: برای ارتباط آرشیو ملی با دانشگاه باید یک همراهی و همکاری برقرار شود، به شکلی که کارکنان ارشیو که با سندهای بسیاری سر و کار دارند، بیشتر به خلاهای پژوهشی تاریخ معاصر واقفند، آنها می‌توانند به استادان گروه تاریخ دانشگاه‌ها بگویند اولویت‌های پژوهشی در چه موضوعاتی است و دانشجویان نیاز است روی چه موضوعاتی کار کنند.
او افزود: برای راه انداختن این ارتباط می‌توان جلساتی را برگزار و موضوعات پژوهشی که نیاز است درباره‌اش تحقیق و پژوهش صورت بگیرد، طبقه‌بندی موضوعی بشود و با تکیه بر اسناد پروژه‌های پژوهشی انجام شود. امیدوارم این سخن مرا، به عنوان یک معلم تاریخ تیم جدیدی که در آرشیو مستقر شده است، جدی بگیرید و این همکاری دو طرفه بین دانشگاه و آرشیو شکل بگیرد.
استاد گروه تاریخ دانشگاه بهشتی عنوان کرد: ما گاهی نمی‌دانیم چه موضوعی را برای نوشتن پایان‌نامه به دانشجو پیشنهاد بدهیم چون نمی‌دانیم در آرشیو ملی دقیقا چه اسنادی وجود دارد؟ چون طبق گفته معاون سازمان اسناد و کتابخانه ملی سالانه میلیاردها برگ سند آماده ارائه به پژوهشگران می‌شود، این همه سند رقم بالایی است! اما چه کسانی قرار است روی این اسناد کار کنند؟ به نظرم اولویت با گروه تاریخ است، فقط باید یک کار ستادی صورت بگیرد تا کارهای اصیلی سندی انجام بشود تا ما هم از آن فضای تئوریک خارج شویم و پژوهش‌های کاربردی با پایه اسناد صورت بگیرد.
تعظیم به پاس خلق دانش
علیرضا مختارپور در ادامه این نشست گفت: فرهنگ با هر تعریفی که در نظر گرفته شود، مجموعه‌ای است از بینش‌ها، باورها، گرایش‌ها و رفتارهای مادی و معنوی جامعه انسانی که آثار آن در تمامی ابعاد تمدن به ویژه در زبان و ادبیات و آثار هنری هر جامعه‌ای خود را نشان می‌دهد، اما تمامی این شئون و آثار میراث مکتوب و فرهنگی ابتدا محصول فکر، زبان، قلم و هنر اندیشمندان و متفکران هر دوره‌ای از ادوار حیات اجتماعی بشر است و ثانیا نگهداری، حفظ، احیا، بازخوانی و انتقال آن به نسل‌های بعدی نیز نتیجه تلاش گروه دیگر از اندیشمندان و متفکران هر جامعه‌ای است.
او افزود: هر اثر علمی، ادبی و هنری مکتوب یا غیرمکتوب انگشت اشاره‌ای است به دانشی مردمانی که برای خلق، حفظ یا عرضه آن کوشیده‌اند در برابر چنین بزرگانی که نام برخی از آنها در این محفل به افتخار برده شد، شرط ادب سر تعظیم و احترام فرود آوردن و از درازگویی پرهیز کردن است.
به یاد درگذشتگان تقدیر از پیشکسوتان
در بخشی از این نشست به پاس گرامیداشت یاد زنده‌یاد دکتر غلامرضا جمشیدنژاد اول، مصحح، پژوهشگر و نسخه‌شناس و همچنین به یاد روانشاد رحیم نیکبخت، پژوهشگر، سندپژوه و تاریخ‌نگار لوح یادبودی اهدا شد.
در پایان نشست به چهار نفر از پیشکسوتان آرشیو ملی به پاس قدردانی از زحمتشان در راستای توصیف، شناسایی و ارائه اسناد به رسم یادبود لوح و هدیه‌ای اهدا شد.
هما قاضی، به پاس خدمات آرشیوی و یاریگری پژوهشگران، طاهره نبئی از پیشکسوتان مرمت اسناد، داوود امینی، کارشناس توصیف و پردازش اسناد و پرویز محمدپور، کارشناس ارزشیابی و ناظر اجرای قانون اسناد ملی ایران.
رونمایی از اسناد اردیبهشتی
چند سند درباره مناسبت‌های ادریبهشت ماه از جمله درباره شهید مرتضی مطهری، شیخ کلینی، خلیجفارس، محمدعلی اسلامی ندوشن و تخریب قبرستان بقیع هم رونمایی شد.
اسناد درباره شیخ کلینی و شهید مطهری
صورت مخارج موقوفه شیخ کلینی در ری؛ [1313ش.]
مکاتبه رئیس کتابخانه ملی با چاپخانه حیدری، درخصوص ثبت کتاب «الروضه من الکافی» شیخ کلینی و لزوم ارسال دو نسخه از کتاب یاد شده ؛16/03/1350ش.
اعلام نظر کارشناس اداره‌کل نگارش، درخصوص محتوای کتاب «علل گرایش به مادیگری» شهید مطهری؛ 04/05/1357ش.
زنده‌یاد اسلامی ندوشن
اسناد درباره استاد محمدعلی اسلامی ندوشن
مکاتبه اداره‌کل نگارش و محمدعلی اسلامی ندوشن، در خصوص ممیزی و چاپ کتاب «مقاله‌های ادبی » نوشتة نامبرده؛ 1345ش.
مکاتبات اداره‌کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر با کتابخانه ملی ایران، درخصوص اجرای مراحل ثبت، سانسور و چاپ اول کتاب «دربارة آموزش» نوشته «محمدعلی اسلامی ندوشن»؛ 1356ش.
مکاتبات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر با کتابخانه ملی، در خصوص اجرای مراحل ثبت ، سانسور و چاپ اول کتاب «در کشور شوراها» اثر محمدعلی اسلامی ندوشن (با موضوع شرح مسافرت نویسنده به شوروی)؛ 1354ش.
مکاتبات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ و هنر با کتابخانه ملی، درخصوص اجرای مراحل ثبت، ممیزی و بلامانع بودن انتشار و چاپ کتاب«صفیر مرغ» (مجموعه یادداشت‌های مسافرت‌های استاد محمدعلی اسلامی ندوشن به کشورها و شهرهای مختلف).؛ 1353-1352ش.
اسناد خلیج فارس
اعلام اداره ماليه بنادر و جزایر خليج‌فارس به وزارت مالیه، مبنی بر عدم دخالت آن اداره در امور مالياتی حکومت محلي؛ 14 صفر 1329ق./25/11/1289ش.
شناسه سند: 1-240035159
گزارش اداره ماليه بنادر خليج‌فارس به وزارت ماليه، مبنی بر تعيين حقوق مأموران متوقف بوشهر و ساير بنادر خليج فارس؛ 4 ربيع‌الاول 1329ق./15/12/1289ش.
شناسه سند: 240035159
واگذاری حكومت بنادر و جزائر خليج فارس و دشتي و دشتستان به مظفرخان اعلم و درخواست از وزارت ماليه براي همكاري مأموران آن با حكومت در راستاي حفظ انتظامات محلي و پيشرفت كار؛ 10/6/1307ش.
شناسه سند: 52208-240
اطلاع رسمی سفارت آمریکا دربارة خلیج فارس و اعلام تأسف ویلیام کلمنتس، قائم مقام وزارت دفاع آمریکا، از به کارگیری لفظ مجهول خلیج عربی به جای خلیج فارس؛ 19/03/1352ش.
شناسه سند: 2548-290
بخشنامه نخست‌وزیری(شهید محمدعلی رجایی) به نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور، درخصوص برخورد با جعل نام خلیج فارس بر اساس رویۀ سازمان ملل متحد؛ 08/02/1360ش.
شناسه سند: 220000914
تخریب قبرستان بقیع
اسناد به مناسبت هشتم شوال 1344ق.، سالروز غم‌انگیز تخریب قبرستان بقیع و بقعه‌های ائمه اطهار (ع)
گزارش حکومت بارفروش[بابل] از برگزاری مراسم سوگواری در مسجدکاظم بیگی، به دلیل اسائۀ ادب وهابی‌ها نسبت به مسجد اعظم اسلامی در مدینه؛ 25/6/[1304ش]
شناسه سند: 84-290
تلگراف ارسالی از اردبیل در بارۀ تعطیلی بازار و برگزاری مراسم سوگواری به دلیل هتک حرمت وهابیت در مسجد اعظم مدینه؛ 13/6/[1304ش.]
شناسه سند: 1156-290
گزارش تلگرافی از تعطیلی بازار و پریشانی مردم خوی از شنیدن فاجعه رخ داده در مدینه و برگزاری مراسم سوگواری و عزاداری در مساجد و منابر؛ 12/6/1304ش.
شناسه سند: 1-1156-290
گزارش تلگرافی از تعطیلی عمومی در سلماس و برگزاری مراسم سوگواری در مساجد و منابر به دلیل هتک حرمت طایفۀ وهابی به روضۀ نبوی؛ 19/6/[1304ش.]
شناسه سند: 2-1156-290
گزارش تلگرافی از اجتماع مردم مراغه برای ابراز احساسات دینی و برگزاری مراسم سوگواری و عزاداری پس از انتشار خبر هتک حرمت مدینۀ منوره و اعلامیه‌های هیئت دولت و علما؛ 15/6/1304ش.
شناسۀ سند: 3-1156-290
گزارش حاکم قمشه و سمیرم، مبنی بر اعلام سه روز تعطیلی عمومی و برگزاری مراسم سوگواری در آنجا به دلیل حمله وهابیون به مسجد النبی و گنبد پیامبر(ص)؛ 21/6/1304ش.
شناسة سند: 3-2193-291
نظر شما