به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نشست «کارنامه نئولیبرالیسم در ایران» با حضور مسعود امیدی و خسرو صادقی به عنوان منتقد در سرای گوشه نقد سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.

در ابتدای این نشست امیدی نویسنده کتاب بیان کرد: مفهوم نئولیبرالیسم جدا از مفهوم لیبرالیسم است و همانگونه که در کتاب گفته شده یک درصد جمعیت جهان درگیر این موضوع هستند. نئولیبرالیسم همان چیزی است که در فرهنگ و زندگی مردم ایران مطرح شده است و من در فصل دوم کتاب بیان کرده ام.

او افزود: ما به هرحال زمانی که با مفهوم نئولیبرالیسم برخورد می‌کنیم باید دولتها و رفاه آنها را درمقابله با مردم ببینیم. برداشت من این است که این مفهوم در دهه 30 و 40 در آمریکا شکل گرفت و طبقه حاکمان نتوانستند امتیازاتی را به مردم ارائه دهند. برای مثال مالیات‌های بسیار می‌گرفتند و در همان دوران درگیر جنگ  سرد بودند و به نوعی باید هزینه‌ها را تامین می‌کردند.

نویسنده کتاب حقایق جنگ اکراین افزود: نئولیبرالیسم برخلاف تشابه اسمی‌با لیبرالیسم هیچ ارتباطی با آن ندارد و موضوع دیگری را مطرح می‌کند. لیبرالیسم برخی قوانین را مهار می‌کند و بالعکس نئولیبرالیسم می‌خواهد که قوانین حذف شود. بنابراین لیبرالیسم با توسعه دموکراسی همراه بوده است.

امیدی درباره واژه نئولیبرالیسم اظهار کرد: چیزی به نام دست نامرئی وجود دارد که اقتصاد را مدیریت می‌کند. در حقیقت این مفهومی‌ موهوم است و باعث می‌شود مداخله دولت در اقتصاد کاهش پیدا کند و به دنبال حذف خدمات اجتماعی است. برای مثال فروش اموال عمومی، حذف یارانه‌ها، ازادسازی خدمات اجتماعی و نقش دولت.

او ادامه داد: در فصل اول کتاب در حوزه خدمات اجتماعی و تاثیرات آن در صنعت زدایی صحبت‌هایی صورت گرفته است برای مثال سیل بی رویه واردات باعث فاصله طبقاتی بسیار زیاد شده و قدرت خرید کارگر کاهش و جمعیت زیر خط فقر به شدت افزایش پیدا کرده است.

او گفت: یکی از مشکلات نئولیبرالیسم کاهش ارزش پول ملی درکشورهاست. نئولیبرالیسم به این مسایل محدود نمی‌شود و حتی پدیده‌هایی مانند فروش نوزادان، فروش اعضای بدن و خودکشی افزایش پیدا کرده است که در کتاب با جزئیات مورد بررسی قرار گرفته است.

نویسنده درباره تهاجم نئولیبرالیسم بیان کرد: در تهاجم نئولیبرالیسم طبقه کارگر بیشترین زیان را دیده است که به این موضوع در فصل سوم کتاب پرداخته شده است. در فصل دوم کتاب نیز به کار پژوهشی تحت عنوان فراپژوهش اشاره شده است و بخش خصوصی و دولتی، در نه حوزه شامل برق، مراقبت بهداشت، مدیریت پسماند، آب، زندانها، اتوبوس رانی، فرودگاه و ... بررسی شده است.

امیدی اظهار کرد: در حقیقت نئولیبرالیسم به این معنی است که امتیازاتی که مردم به دست آورده اند توسط حکومتها به راحتی مصادره می‌شود.

صادقی منتقد کتاب سخنران دوم این نشست بود که طی سخنانی گفت: قطعا نویسنده زحمت زیادی کشیده است و ما با کمبود منابع در حوزه نئولیبرالیسم در ایران مواجه هستیم. این کتاب یک منبع درجه اول است و حالت مکانیکی برای خواننده ندارد اما به رغم اینکه یک منبع خوب است خود کتاب از فقر منبع رنج می‌برد.

وی اشاره کرد: نویسنده یک نگاه بی طرف دارد. ساختار کتاب از کل به جزء است و نویسنده در جهت نگاه سوسیالیستی حرکت کرده است. نویسنده در فصل اول درباره مسایل زیادی مانند وضعیت قوانین یک ساختار کلی را بیان می‌کند اما باید دید نئولیبرالیسم چیست؟

صادقی عنوان کرد: کتاب درباره تامین اجتماعی و قانون کار توضیح می‌دهد و درباره خصوصی سازی مطالبی را بیان کرده و اثبات می‌کند که ایران خصوصی سازی شده است. بسیاری نئولیبرالیسم را از اشکال سرمایه داری می‌دانند در حالی که هر کدام خاستگاه جدایی دارند و باید هر کدام را بشناسیم  و بدانیم درباره چه چیزی صحبت می‌کنند.

او درباره فصل اول کتاب گفت: فصل اول یک نکته برجسته دارد و درباره نئولیبرالیسم صحبت کرده و آن را کامل توضیح داده است اما در بخش‌هایی به لیبرالیسم نزدیک می‌شود که هر کدام از آنها خاستگاه جدایی دارند. در بخش‌هایی نیز لیبرالیسم و نئولیبرالیسم یکی شده است. همچنین بخش سوم کتاب از کلی گویی‌ها به دور بوده و به موضوعاتی در قوانین اجتماعی بسیار خوب پرداخته و منافع سیاسی را توضیح داده است.

​​​​منتقد کتاب اظهار کرد: این کتاب اشاره بسیار خوبی به خصوصی سازی در کشورهای مختلف دارد و بخش‌های دولتی و خصوصی را نقد می‌کند. نویسنده در کتاب مفصل درباره خصوصی سازی پرداخته و به جز بخش‌ها میانجی‌ها را بیان نکرده است.

به گزارش ایبنا، نمایشگاه کتاب 1402 تا ۳۰ اردیبهشت‌ماه در مصلای امام خمینی‌(ره) و همزمان به‌صورت مجازی در ketab.ir ادامه دارد.