به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در اصفهان، در حاشیه اولین نشست از سلسله‌نشست‌های «این‌گاه»، نشست‌های تاریخ شفاهی، ضمن مروری بر کتاب «ننگ‌سالی»، کتاب «خانه‌تاب» رونمایی شد.
 
در این مراسم نرگس لقمانیان و فائزه دره‌گزنی، نویسندگان کتاب‌های «ننگ‌سالی» و «خانه‌تاب» که هر کدام تاریخ شفاهی بخشی از شهر اصفهان بوده و در انتشارات راه یار منتشر شده‌اند، نکاتی را بیان کردند.
 
در ابتدا فائزه دره‌گزنی، نویسنده کتاب «ننگ‌سالی» گفت: بیشتر می‌خواهم درباره حوادث بین سال‌های 1314 تا 1320 صحبت کنم که اطلس ما درباره انقلاب در محله علی‌قلی‌آقا در این زمان است. در حین تحقیق بر موضوعاتی همچون کشف حجاب و قحطی در آن دوران، متوجه شدیم از وقایعی نشانه‌هایی داریم که بعید می‌دانیم کسانی آن را بیاد بیاورند و دیدیم در این محله افرادی هستند که در این زمینه خاطره دارند.
 
وی در ادامه بیان کرد: ما در ابتدا پژوهشی کردیم و طی آن، کتب و مقالات و سایت‌های مختلفی فیش‌برداری شدند و در ادامه مصاحبه با بزرگان و سرشناسان و قدیمی‌ها شروع شد که حاصلش کتاب «ننگ‌سالی» است.
 
نویسنده کتاب «ننگ‌سالی» اشاره کرد: وقتی دیدیم از یک محله می‌توان کتابی این‌چنینی استخراج کرد، پس در دیگر محلات نیز می‌شود به دنبال موضوعاتی بود. ما با محوریت کشف حجاب پیش رفتیم و دیدیم خاندان‌هایی در اصفهان داریم که یا جزو علما یا مرتبطان با آنان هستند و مصاحبه با این خاندان‌ها را آغاز کردیم و در ادامه دوباره سراغ مردم عادی رفتیم.
 
دره‌گزنی بیان کرد: در بحث مصاحبه، ما به مصاحبه تلفنی و خاطرات کلی اکتفا نکردیم. شاید در ابتدا موضوعاتی مثل سن زیاد سوژه‌ها و کرونا به مانعی تبدیل شد و مردم خیلی استقبال نمی‌کردند؛ اما در راستای اعتمادسازی تلاش زیادی کردیم.
 
وی با بیان اینکه یکی از موضوعات مطرح‌شده در کتاب «خانه‌تاب» کشف حجاب است، اظهار داشت: یکی از موارد مهمی که در کتاب به آن پرداخته شده، این است که خانم‌های اصفهانی چه خلاقیتی به خرج می‌دادند تا برای زیارت اماکن مختلف یا کارهای شخصی بتوانند از خانه خارج شوند.
 
در ادامه مراسم، نرگس لقمانیان، نویسنده کتاب «خانه‌تاب» گفت: بسیار خرسندم که این مصاحبه‌ها نتیجه داد و خروجی آن این کتاب‌ها شدند. ما با حدود 200 نفر مصاحبه کردیم که فقط تلفنی نبودند و اکثرا حضوری و تصویری بودند.
 
وی بیان کرد: در پایان، ما با طیف وسیعی از مردم مصاحبه کرده بودیم. داستان این مصاحبه‌ها در خلال سال‌های 1314 تا 1320 بود و موضوعات متفاوتی همچون ممنوعیت عبا و چادر و روضه‌ها یا حتی کارخانه‌های نساجی که در اصفهان تاسیس شدند و تاثیر زیادی بر پارچه‌فروش‌های اصفهان گذاشتند یا بحث اقلیت‌های یهودی در جویباره را شامل می‌شد.
 
لقمانیان ضمن اشاره به موضوعات زیاد استخراج‌شده از مصاحبه‌های مردمی اشاره کرد: ما کشکولی از موضوعات را داشتیم که باید نتیجه می‌گرفتیم کدام را انتخاب کنیم. سه موضوع اصلی را با توجه به هم‌سنخی آنها با مردم اصفهان انتخاب کردیم که یکی قانون ممنوعیت حجاب بود. دومی ممنوعیت روضه بود؛ زیرا اصفهان شهر روضه‌های هفتگی بوده است که این روضه‌ها در خانه‌های زیادی برگزار می‌شده؛ مثل خانه‌های بنکدار و زرگرباشی. سومی هم موضوع قحطی است که با ورود انگلیسی‌ها و اشغال ایران و احتکار گندم توسط آنان به صورت ساختگی اتفاق افتاد.
 
نویسنده این کتاب گفت: ما از بین 230 راوی 30 راوی شاخص داشتیم که در خاطره‌هایشان برای ما شخصیت‌پردازی و تعاملات اجتماعی را بیان می‌کردند و از معماری آن زمان با جزئیات تعریف می‌کردند. ما این‌ها را جداگانه و به صورت مفصل آورده‌ایم.
 
لقمانیان درباره معنای نام کتاب بیان داشت: «خانه‌تاب» به معنای نوری در تاریکی است و همنشینی این دو کلمه برای ما بسیار مهم بود؛ چرا که سوژه‌ها در اکثر روایت‌هایشان خانه را به عنوان وطن دانسته بودند و تاب هم گره‌خوردن تاب‌آوری افراد با آن زمان بود. کتاب در سه بخش آستانه و آسمانه و آشخانه تنظیم شده است.
 
وی در پایان صحبت‌های خود ضمن تشکر از تمام کسانی که به او در تنظیم این کتاب کمک کرده‌اند اظهار داشت: فکر می‌کنم کتابی که اکنون در دست ماست، یک اسکن هوایی از آداب و رسوم و غذا و معماری و شعر و زبان و همه چیز مربوط به مردم اصفهان در سال‌های 1314 تا 1320 است. برای ما تعاملات اجتماعی به شدت مهم بود و برای همین سراغ مردم رفتیم تا قصه تاریخ را با روایت خودشان برای ما بیان کنند.